Γιατί σώθηκε η Πάτμος

Η γνώση τους είναι κληρονομική. Αυτό έκαναν οι παππούδες τους, αυτό έκαναν οι γονείς τους, αυτό θα κάνουν αύριο τα παιδιά ή τα εγγόνια τους. Σ’ αυτή την ευλογημένη από τη φύση γωνιά της ελληνικής ζωής, τίποτε, ή σχεδόν τίποτε, δεν φαίνεται να σκιάζει τη γαλήνη του δειλινού. Τίποτε επίσης δεν κραυγάζει το Rent a room που τόσο έχει αλλοιώσει αντίστοιχους όρμους. Στην απόληξη της ασφαλτοστρωμένης οδικής αρτηρίας μια διακριτική επιγραφή αγγέλλει την παρουσία του ξενοδοχείου «Patmos Aktis». 

«Ηταν η κόρη του Ηλίου και της Ρόδου», απαντά στο εύλογο ερώτημα ο ιδιοκτήτης του Νίκος Πουγιού. Αγόρασε προ oλίγων ετών το παλαιό «Ξενία» του Γροίκου και επένδυσε 18.000.000 ευρώ για να το αναπλάσει. Απόψε υπάρχει ιδιαίτερη κινητικότης στους κοινόχρηστους χώρους της ξενοδοχειακής μονάδος. Ενα πολύχρωμο πλήθος στροβιλίζεται στη βεράντα που ενώνεται νοερώς -τόσο κοντά που είναι- με την παραλία. Οι παριστάμενοι φαίνεται να γνωρίζονται μεταξύ τους, αν και το σχόλιο μιας κυρίας υποδηλώνει το αντίθετο: «Ερχομαι 25 χρόνια, αλλά κάθε φορά γνωρίζω ανθρώπους που έχουν σπίτια και τους αγνοούσα». 

Το «νησί των απαρατήρητων», όπως προσφυώς ονομάζεται η Πάτμος, φυλάει καλά τα μυστικά του. Οι λάτρεις του λειτουργούν με κανόνες μυστικής εταιρείας αποφεύγοντας την προβολή και άλλες πανηγυριώτικες εκδηλώσεις. Για την αποψινή παρουσίαση βιβλίου κάνουν μία εξαίρεση. Η Μαρί-Ντιάν Μεσιρέλ, συγγραφέας του μυθιστορήματος «Ενα καλοκαίρι στην Πάτμο», είναι ένας δικός τους άνθρωπος. Ο θείος της, διαπρεπής έμπορος ανατολικής τέχνης, διαθέτει σπίτι στο νησί. Η αποτύπωση της σύγχρονης πατινιώτικης καθημερινότητας δεν μοιάζει να τους ενοχλεί, το αντίθετο μάλλον. Διασκεδάζουν αναγνωρίζοντας πρόσωπα και πράγματα. Στους λόγους τους ο άγιος καθηγούμενος της Ιεράς Μονής του Αγίου Θεολόγου και ο δήμαρχος της νήσου ευχαριστούν τη Γαλλίδα λογοτέχνιδα για την αγάπη που επιδεικνύει, μέσω του γραπτού της, προς τον τόπο τους. Και οι δύο τοπικοί άρχοντες είναι φύσει και θέσει οι θεματοφύλακες μιας μακράς παραδόσεως που ξεκίνησε πριν από 2.000 χρόνια, όταν ο Απόστολος Ιωάννης υπαγόρευσε στον μαθητή του Πρόχωρο την Αποκάλυψη. Ιδίως το μοναστήρι αποτελεί τον υψηλό επόπτη ενός πνεύματος σοβαρότητος, λίαν αποτρεπτικού προς τον κακώς εννοούμενο εκσυγχρονισμό. 

Η δυσκολία προσβάσεως φρονώ ότι είναι ο δεύτερος λόγος που η Πάτμος σώθηκε από τη λαίλαπα της ισοπεδωτικής αξιοποιήσεως που ενέσκηψε μεταπολεμικώς στη χώρα. Στο εν λόγω νησί δεν υπάρχει αεροδρόμιο, ούτε πλοίο από τον Πειραιά κάθε μέρα, ακόμη και στη haute saison. Η μετάβαση προσομοιάζει με αργοναυτική εκστρατεία. Εγερση στην Αθήνα στις 6 π.μ., αναχώρηση της πτήσεως Αθήναι - Κως στις 8.35, επιβίβαση στο «Dodekanisos Pride» από τον λιμένα της Κω στις 11.10 και άφιξη στην Πάτμο στις 2 μετά το μεσημέρι. Πόσο γενναίος πρέπει να είναι κανείς για να πάει, π.χ., για ένα Σαββατοκύριακο; 

Ο τρίτος και τελευταίος λόγος προστασίας της Πάτμου είναι οι επισκέπτες της από διάφορες εθνικότητες που την υιοθέτησαν και αγόρασαν σπίτια. Η ποιότητά τους θαρρώ ότι λειτουργεί ως προστατευτική ασπίδα στην περιρρέουσα χυδαιότητα.