H τιμή του Μπερνί

Δε χρειάζονται πολλά λόγια για τον Φίλιπ Κερ. Η πρόσφατη «Τριλογία του Βερολίνου» έσπασε τα ταμεία των βιβλιοπωλείων. Είναι σε κάθε περίπτωση σαφές πως σε κάθε του μυθιστόρημα χρησιμοποιεί την ιστορία για να στήσει μια ενδιαφέρουσα καταιγιστική πλοκή. Ως συγγραφέας έγινε παγκόσμια γνωστός χάρη στη σειρά βιβλίων του με ήρωα τον ντετέκτιβ Μπέρνι Γκούντερ, η οποία θεωρείται μία από τις σημαντικότερες σειρές στο χώρο της σύγχρονης νουάρ αστυνομικής λογοτεχνίας. Το πρώτο βιβλίο της σειράς εκδόθηκε το 1989. Οι ιστορίες του Μπέρνι Γκούντερ διαδραματίζονται ως επί το πλείστον στη Γερμανία των χρόνων της ναζιστικής κυριαρχίας και του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου.

Το τελευταίο του μυθιστόρημα έχει τίτλο «Η φλόγα που σιγοκαίει» (εκδόσεις Κέδρος) και εκτυλίσσεται στην Αργεντινή του 1950. Ο Μπέρνι Γκούντερ φτάνει στο Μπουένος Άιρες και εμπλέκεται στο κυνήγι ενός εγκληματία. Μια έφηβη βρέθηκε δολοφονημένη και οι συνθήκες θυμίζουν έντονα εκείνες της τελευταίας υπόθεσης που είχε αναλάβει ο Μπέρνι ως επιθεωρητής του Τμήματος Ανθρωποκτονιών στο Βερολίνο. Μιας υπόθεσης που δεν είχε καταφέρει να διαλευκάνει. Ο αρχηγός της τοπικής αστυνομίας πιστεύει ότι ο δράστης είναι κάποιος από τους εκατοντάδες πρώην Ναζί που έχουν καταφύγει στην Αργεντινή μετά το 1945. Ποιος καταλληλότερος από τον Μπέρνι Γκούντερ για να βρει τον δολοφόνο; Πρόκειται για ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα που θέτει προκλητικά ερωτήματα: Ποιοι έδωσαν καταφύγιο στους Ναζί και πόσο διαδεδομένος ήταν στην Αργεντινή ο αντισημιτισμός στα χρόνια των Περόν;



Ο κεντρικός ήρως είναι σαρκαστικός, απότομος και κυνικός, με τραχύ χιούμορ και μια ιδιαίτερη αίσθηση περί δικαίου και αδίκου. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο ότι είναι γνήσιος Βερολινέζος και εν μέρει στα βιώματά του. Πήρε μέρος στον Μεγάλο Πόλεμο και, όπως ο Χίτλερ, τιμήθηκε με τον Σιδηρούν Σταυρό. Δεύτερης τάξεως, βέβαια, αλλά, όπως αρέσκεται να λέει, «τα περισσότερα μετάλλια πρώτης τάξεως απονεμήθηκαν σε ανθρώπους που βρίσκονται στα νεκροταφεία».

Υπηρέτησε επί έντεκα χρόνια στο τμήμα Ανθρωποκτονιών της Kriminalpolizei, ή Kripo, δηλαδή του Εγκληματολογικού τμήματος της αστυνομίας του Βερολίνου. Στα χρόνια αυτά ήρθε αντιμέτωπος με κάθε είδους παρεκτροπή, διαφθορά και βιαιότητα, προτού την κάνει το 1933, όταν επικράτησαν οι Εθνικοσοσιαλιστές και άρχισαν να πετάνε έξω από την υπηρεσία όσους δεν ήταν μέλη του κόμματος.

Πίνει πολύ, καπνίζει υπερβολικά και τρώει λίγο παραπάνω απ' ό,τι θα 'πρεπε - βέβαια, ο εγκλεισμός του σε ένα σοβιετικό στρατόπεδο αιχμαλώτων πολέμου θα φροντίσει να του κόψει όλες τις κακές συνήθειες. Η γυναίκα του πέθανε στην πανδημία της ισπανικής γρίπης, το 1918, και έκτοτε το μάτι του Μπέρνι παίζει, αλλά δεν τα πάει καλά με τις μακροχρόνιες σχέσεις. Άλλωστε, είναι εξαιρετικά δύσκολο να έχει κανείς μακροχρόνιες σχέσεις, οποιουδήποτε είδους, στη Ναζιστική Γερμανία, όπου οι άνθρωποι πολύ συχνά εξαφανίζονται. Πάντως όλες αυτές οι εξαφανίσεις είναι καλές για τη δουλειά του, εφόσον είναι ιδιωτικός ερευνητής και πολλές από τις υποθέσεις του έχουν να κάνουν με τον εντοπισμό ανθρώπων που εξαφανίστηκαν.

Ξεκινώντας από τη Γερμανία του '30 και φτάνοντας ως το 1954, η δράση των εννέα μέχρι σήμερα βιβλίων του Philip Kerr με ήρωα τον Μπέρνι Γκούντερ αποτυπώνει πολύ περισσότερα από τις θηριωδίες του Ναζιστικού καθεστώτος: αναφέρεται στην κτηνωδία του Ανατολικού Μετώπου, στην μεταπολεμική πείνα και εκμετάλλευση, και φτάνει μέχρι τον Ψυχρό Πόλεμο, που χαρακτηρίζεται εκτός των άλλων από το διπλό παιχνίδι που έπαιζαν πολλοί, καθώς και από μια αμείλικτη αδιαφορία για την ηθική και την ανθρώπινη ζωή. Ο Μπέρνι μισεί τους πάντες χωρίς να κάνει διακρίσεις: Ρώσους, Γάλλους, Βρετανούς, Αμερικάνους, και φυσικά τους Γερμανούς - γιατί τους έχει δει όλους εν δράσει, και ξέρει πόση μαυρίλα κρύβουν οι ψυχές τους.