Δέκα πράγματα που πρέπει να ξέρεις για τον Πλούτωνα και την αποστολή New Horizons

Για 85 χρόνια ο Πλούτωνας ήταν μία θολή κουκκίδα στον αστρονομικό χάρτη. Η αφαίρεσή του το 2006 από την κατηγορία των πλανητών προκάλεσε μία μικρή διχόνοια στην επιστημονική κοινότητα αλλά και στους ερασιτέχνες αστρονόμους, όμως έκτοτε αυτός ο απομακρυσμένος περιπλανώμενος του ηλιακού μας συστήματος σταμάτησε να μας απασχολεί. Μέχρι αυτόν τον μήνα, βέβαια, καθώς κατέφτασε το New Horizons για να μας δείξει αποκαλυπτικές φωτογραφίες και να αναζωπυρώσει το ενδιαφέρον μας. Παρακάτω μπορείς να διαβάσεις 10 fun facts, τόσο για την αποστολή, όσο και για τον πλανήτη νάνο.

• Το New Horizons κατέχει το ρεκόρ ταχύτητας για οποιοδήποτε αντικείμενο έχει κατασκευαστεί ποτέ από τον άνθρωπο. Κατά την εκτόξευσή του σημείωσε μία απίστευτη ταχύτητα που ξεπέρασε τα 58.000 χλμ. ανά ώρα. Είναι χαρακτηριστικό πως πέρασε από τη Σελήνη μόλις μέσα σε εννέα ώρες. Σκέψου ότι για να καλύψει την ίδια απόσταση ένα αυτοκίνητο της Φόρμουλα 1 με μέση ταχύτητα 400 χλμ. ανά ώρα θα χρειαζόταν περίπου 40 ημέρες!

• Οι επιστήμονες έχουν δώσει ρέστα με την ονοματοδοσία των περιοχών του Πλούτωνα. Μία περιοχή του νότιου πόλου του πλανήτη-νάνου μετονομάστηκε από Φάλαινα σε Κθούλου - τον τρομερό θεό με τα πλοκάμια που στοιχειώνει τις ιστορίες του Λάβκραφτ. Εάν πάλι είσαι φαν του Τόλκιν, υπάρχει μία περιοχή που έχει ονομαστεί Μπάλρογκ. Αντίστοιχες ονομασίες θα βρεις και στον Χάροντα, τον δορυφόρο του Πλούτωνα. Έτσι, στον βόρειο πόλο του υπάρχει η Μόρντορ, αν και μέχρι στιγμής δεν έχουν εντοπιστεί ορκ. Για την έγκριση των ονομασιών θα αποφασίσει η Διεθνής Αστρονομική Ένωση. Μέχρι τότε σταυρώνουμε δάχτυλα και ψιθυρίζουμε «Δεν είναι νεκρό εκείνο που αιώνια μπορεί να περιμένει».

• Η Διεθνής Αστρονομική Ένωση ήταν πάντως αυτή που λίγους μόλις μήνες μετά την εκτόξευση του New Horizons αποφάσισε να αποκαθηλώσει τον Πλούτωνα από την οικογένεια των πλανητών, αναβαπτίζοντάς τον ως πλανήτη νάνο. Ο Τσαρλς Μπόλντεν, επικεφαλής της NASA, δήλωσε ότι ελπίζει να αναθεωρηθεί αυτή η κατηγοριοποίηση, τώρα που η άφιξη του σκάφους στον Πλούτωνα έχει αναθερμάνει τη σχετική συζήτηση.

• Άλλωστε, οι νέες εικόνες που έστειλε το New Horizons δείχνουν ότι η διάμετρος του πλανήτη νάνου είναι λίγο μεγαλύτερη από όσο υπολογιζόταν: 2.370 χιλιόμετρα, περίπου το ένα πέμπτο της διαμέτρου της Γης.

• Τα περισσότερα διαστημικά σκάφη εξαρτώνται από ηλιακή ενέργεια για να τροφοδοτούν τα συστήματά τους. Ωστόσο, η τεράστια απόσταση του Πλούτωνα από τον Ήλιο (ισοδυναμεί περίπου με 40 φορές την απόσταση μεταξύ Ήλιου και Γης) καθιστά πρακτικά αδύνατη τη χρήση αυτής της τεχνολογίας για το New Horizons. Για τον λόγο αυτό, το σκάφος λειτουργεί με πυρηνικά καύσιμα (χμ... πλουτώνιο), τα οποία αναμένεται να αρκέσουν έως τα τέλη της δεκαετίας του 2020 - ίσως και παραπάνω.

• Το σκάφος μεταφέρει τις στάχτες του Κλάιντ Τόμπο, ο οποίος ανακάλυψε τον Πλούτωνα το 1930. Άλλοι ζητούν οι στάχτες τους να σκορπιστούν στη θάλασσα και άλλοι στο βουνό. Προσωπική επιθυμία του Τόμπο (ο οποίος πέθανε το 1997) ήταν οι στάχτες του να σταλούν στο διάστημα. Η NASA του έκανε τη χάρη. 

• Μαζί με την τεφροδόχο του Τόμπο ταξιδεύει και ένα γραμματόσημο που κρύβει από πίσω του μία υπέροχη ιστορία. Η σειρά του κυκλοφόρησε το 1991 από τα αμερικανικά ταχυδρομία και απεικονίζει τον Πλούτωνα μαζί με τη φράση: «Πλούτωνας: Δεν έχει εξερευνηθεί ακόμα». Αυτό λειτούργησε ως κίνητρο για μία ομάδα της NASA, η οποία είπε "challenge accepted" και αποφάσισε να υλοποιήσει την ιδέα. Είκοσι τέσσερα χρόνια μετά, η φράση αυτή ακυρώθηκε στην πράξη και το συγκεκριμένο γραμματόσημο έγινε το γραμματόσημο που έχει ταξιδέψει μακρύτερα από οποιοδήποτε άλλο στον κόσμο...

• Κατά τον σχεδιασμό της αποστολής, οι ερευνητές ήξεραν ότι ο μόνος δορυφόρος του Πλούτωνα ήταν ο Χάρων. Επτά μήνες πριν από την εκτόξευση ανακαλύφτηκαν όμως άλλοι δύο, η Νυξ (Νύχτα) και η Ύδρα, ενώ κατά τη διάρκεια της αποστολής προστέθηκαν ακόμα δύο, η Στυξ και ο Κέρβερος, αυξάνοντας τα σώματα που θα έπρεπε να παρατηρήσει, αλλά και να αποφύγει (για να μη συγκρουστεί) το σκάφος.

• Δεδομένης της τεράστιας απόστασης από τη Γη, το New Horizons χρειάζεται ώρες για να στείλει μόνο μία φωτογραφία στον πλανήτη μας. Συνολικά θα χρειαστούν 16 ολόκληροι μήνες για να λάβουν οι ερευνητές της NASA όλα τα δεδομένα που θα συγκεντρωθούν από το πέρασμα του σκάφους από τον Πλούτωνα.

• Η καλύτερη φωτοσοπιά είναι αυτή που απεικονίζει τον Πλούτωνα ως Άστρο του Θανάτου, από το σύμπαν του “Star Wars”. Ας ελπίσουμε το New Horizons να μην ενόχλησε τον Darth Vader...