Το «πριν» και το «μετά» πεζοδρομήσεων σε όλο τον κόσμο

Όταν ακούω τη λέξη «ανάπλαση» συνήθως το μυαλό μου πηγαίνει στην αποτυχημένη περίπτωση της Ομόνοιας. Αυτής της πολύπαθης πλατείας που μετά από τόσες «αναμορφώσεις» τις τελευταίες δεκαετίες έχει καταλήξει στο τέρας που βλέπουμε σε καθημερινή βάση, σαν μία γηραιά κυρία που έχει παραμορφωθεί από τα πολλά λίφτινγκ. Μετά, βέβαια, μου έρχεται στο μυαλό η πεζοδρόμηση της Διονυσίου Αρεοπαγίτου, αυτό το υπέροχο στέκι κατοίκων και τουριστών κάτω από τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης και κάπως ισορροπεί το πράγμα…

Μία ομάδα νέων αστικών σχεδιαστών με έδρα το Σάο Πάολο, Βραζιλία, η urb-i, είχε την έξυπνη ιδέα να παρακολουθήσει περισσότερο συστηματικά το «πριν» και το «μετά» σε περιπτώσεις δρόμων ή άλλων δημόσιων χώρων που υπέστησαν λίφτινγκ. Η πρωτοβουλία αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο του γενικότερου σκοπού της ομάδας να διαδώσει τη σημασία του κατάλληλου αστικού σχεδιασμού και πώς αυτός επηρεάζει τη ζωή μας στην πόλη.

Η σχετική τους δράση ονομάζεται -τι έκπληξη!- Before|After (Πριν|Μετά) και περιλαμβάνει μία συλλογή με περισσότερες από 350 περιπτώσεις ανάπλασης δημόσιου χώρου από όλο τον κόσμο, οι οποίες εντέλει προσέφεραν περισσότερο χώρο στους πεζούς. Κύριο εργαλείο είναι το Google Street View, με φωτογραφίες από το ίδιο μέρος σε δύο -ή και παραπάνω- διαφορετικές χρονικές στιγμές. Η ομάδα καλεί, μάλιστα, όλους τους χρήστες να συμβάλουν στο πρότζεκτ, παραθέτοντας παραδείγματα που δεν έχουν αποτυπωθεί ακόμα στη συλλογή. Ήδη υπάρχουν άτομα που έχουν ανταποκριθεί σε αυτό το κάλεσμα για crowdsourcing και έχουν μοιραστεί τις δικές τους εμπειρίες από τις πόλεις που ζουν.

Αμβέρσα, Βέλγιο

Μέχρι στιγμής, το μέγεθος της πρωτοβουλίας είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό. Με 355 φωτογραφικές απεικονίσεις, το Before|After καλύπτει έναν πολύ μεγάλο αριθμό πόλεων, από τις τέσσερις γωνιές του πλανήτη: από το Κόμπε της Ιαπωνίας μέχρι τη Νέα Υόρκη των ΗΠΑ και από το Ρίο ντε Τζανέιρο μέχρι το Λονδίνο. Έχουμε, μάλιστα και ελληνική παρουσία με τρεις δρόμους: τις οδούς Καλαμαριάς, Ολυμπίου Διαμαντή και Αγίας Σοφίας στη Θεσσαλονίκη.


Οδός Μεταμορφώσεως, Θεσσαλονίκη (φωτογραφία 2015: Παναγιώτης Τσιότσος)

Ανάμεσα στις καταγεγραμμένες παρεμβάσεις διαπιστώνεται ένα κοινό μοτίβο: οι δήμοι επιλέγουν να στενέψουν ή να πεζοδρομήσουν πλήρως τους δρόμους για τα αυτοκίνητα, προσθέτοντας ποδηλατοδρόμους και πράσινο, καθιστώντας τον δημόσιο χώρο περισσότερο προσιτό στους πεζούς και βελτιώνοντας έτσι την ποιότητα ζωής των κατοίκων. Το Before|After αποκαλύπτει, μάλιστα, ότι αυτούς του είδους οι ενέργειες δεν περιορίζονται πια στις χώρες της Βόρειας Ευρώπης, οι οποίες ούτως ή άλλως βρίσκονται στην εμπροσθοφυλακή, αλλά και σε κράτη που βρίσκονται τώρα σε διαδικασία catch-up, όπως η Βραζιλία και η Αργεντινή (αν και από τη συλλογή λείπουν μεγάλες οικονομίες, όπως η Ινδία, η Κίνα και η Ρωσία).


Οδός Ολυμπίου Διαμαντή, Θεσσαλονίκη (φωτογραφία 2015: Παναγιώτης Τσιότσος)


Οδός Αγίας Σοφίας, Θεσσαλονίκη (φωτογραφία 2015: Κοσμάς Αναγνωστόπουλος)

Σουγόν, Νότια Κορέα


Ζέγκεντ, Ουγγαρία