Το Kickstarter περνά από λίφτινγκ

Εάν επισκεφτείς το site του Kickstarter, θα δεις ένα σημαντικό μήνυμα να καλύπτει την αρχική σελίδα μίας από τις δημοφιλέστερες και πιο επιτυχημένες πλατφόρμες crowdfunding. Ξεκινά κάπως έτσι: «Η Kickstarter ΑΕ δεν υπάρχει πια. Τώρα πια είμαστε Kickstarter ΚΕ - μία Κοινωφελής Επιχείρηση. [...] Μέχρι πρόσφατα, η ιδέα μίας κερδοσκοπικής επιχείρησης που λειτουργούσε για το κοινό καλό εις βάρος της αξίας της μετοχής δεν προστατευόταν ρητά από το εταιρικό δίκαιο των ΗΠΑ. Οι επιχειρήσεις που πίστευαν ότι υπάρχουν σημαντικότεροι στόχοι από τη μεγιστοποίηση της αξίας της μετοχής τους έρχονταν σε αντίθεση με την προσδοκία ότι οι κερδοσκοπικές εταιρείες πρέπει να βάζουν πάνω από όλα το κέρδος».

Με αυτό το μανιφέστο, το Kickstarter εκμεταλλεύεται την ευκαιρία που του προσφέρει το νέο θεσμικό πλαίσιο στις ΗΠΑ και αποκτά ένα περισσότερο κοινωνικό πρόσωπο. Οι κοινωφελείς επιχειρήσεις (το αντίστοιχο των κοινωνικών επιχειρήσεων στην Ελλάδα) αποτελεί μία σχετικά νέα έννοια στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, την οποία έχει εντάξει στο νομικό της πλαίσιο μία ομάδα πολιτειών. Για παράδειγμα, η πολιτεία του Ντέλαγουερ, στην οποία θα εγγραφεί το Kickstarter, ενέταξε τις κοινωφελείς επιχειρήσεις στο θεσμικό της πλαίσιο μόλις το 2013.

Τι σημαίνει για τη λειτουργία μίας επιχείρησης ο χαρακτηρισμός της ως κοινωφελή; Σύμφωνα με την αμερικάνικη νομοθεσία, η επιχείρηση πρέπει να θέσει στο καταστατικό της ένα στόχο που θα βοηθά την κοινωνία. Για παράδειγμα, η αποστολή του Kickstarter είναι να συμβάλλει στην υλοποίηση μεγάλων, δημιουργικών ιδεών. Παράλληλα, τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη το δημόσιο όφελος όταν λαμβάνουν αποφάσεις, ενώ η επιχείρηση πρέπει να αναφέρει τον κοινωνικό της αντίκτυπο κατά τη λειτουργία της.

Στο αναθεωρημένο καταστατικό, η διοίκηση του Kickstarter ανανεώνει τη δέσμευση της επιχείρησης να υποστηρίζει τις τέχνες και τον πολιτισμό και δεσμεύεται να δωρίζει το 5% των ετήσιων κερδών μετά φόρων σε προγράμματα εκπαίδευσης για την τέχνη, καθώς και σε οργανισμούς που μάχονται τις ανισότητες. Σε ετήσια βάση, η επιχείρηση θα συντάσσει μία έκθεση για την πρόοδο που έχει συντελέσει στα συγκεκριμένα μέτωπα. Εξίσου σημαντική είναι και η δέσμευσή της να μη χρησιμοποιεί παραθυράκια προκειμένου να μειώσει το μέγεθος του φόρου που της αναλογεί - κάτι που θα έπρεπε, βέβαια, να τηρεί το σύνολο των επιχειρήσεων.

Από αριστερά προς τα δεξιά: Τσαρλς Άντλερ (συνιδρυτής και σύμβουλος του Kickstarter), Πέρι Τσεν (ιδρυτής και πρόεδρος) και Γιάνσι Στρίκλερ (συνιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος)

Σε σχετικό τους άρθρο στους New York Times, οι Μάικ Άιζακ και Ντέιβιντ Γκέλεσεπτ αντιπαραθέτουν την πρωτοβουλία του Kickstarter με τη συμπεριφορά άλλων εταιρειών τεχνολογίας, όπως η Uber, η Airbnb και η Dropbox, οι οποίες άντλησαν κεφάλαια αξίας αρκετών δισεκατομμυρίων δολαρίων από μεγάλους επενδυτές, έχοντας ως στόχο να σημειώσουν μεγάλα κέρδη.

«Δεν θέλουμε ούτε να πουλήσουμε, ούτε να προβούμε σε δημόσια εγγραφή. Αυτό θα ωθούσε την επιχείρηση να λάβει αποφάσεις που δεν νομίζουμε πως θα ήταν προς όφελός της», επισημαίνει ο Πέρι Τσεν, ιδρυτής και πρόεδρος του Kickstarter, δείχνοντας την πρόθεση να διατηρήσει τον χαρακτήρα της επιχείρησής του. Οι Άιζακ και Γκέλεσεπτ υποστηρίζουν ότι αυτό θα μπορούσε να υπονομεύσει την προσπάθεια προσέλκυσης ανταγωνιστικού εργατικού δυναμικού, δεδομένου ότι οι παραδοσιακές πρακτικές των εταιρειών έλκουν τους μηχανικούς, οι οποίοι έχουν ως κίνητρο τον πλουτισμό. Παρόλα αυτά, οι επικεφαλής του Kickstarter λένε ότι ακριβώς χάρη σε αυτή τη στάση που έχουν ακολουθήσει κατάφεραν να προσελκύσουν άτομα που έχουν τον ίδιο τρόπο σκέψης (μεγαλύτερη προσήλωση στον απώτερο στόχο και λιγότερη έμφαση στην αξία των περιουσιακών στοιχείων). Εν ολίγοις, όπως λέει και ο Τσεν: «Μας επέτρεψε να βρούμε ανθρώπους με ίδια ιδεολογία με εμάς».

Και στο τέλος-τέλος, το Kickstarter είναι μία υγιέστατη επιχείρηση ακόμα και βάσει των παραδοσιακών επιχειρηματικών κριτηρίων. Ο Τσεν και ο Γιάνσι Στρίκλερ (συνιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της επιχείρησης) επισημαίνουν ότι το Kickstarter είναι κερδοφόρο εδώ και χρόνια: την τελευταία τριετία έχει σημειώσει, μάλιστα, ετήσια κέρδη μεταξύ 5 και 10 εκατ. δολαρίων. Επίσης, από τις 28 Απριλίου 2009 που άρχισε να λειτουργεί, η πλατφόρμα έχει προσελκύσει 9,5 εκατ. χρήστες να υποστηρίξουν έστω μία από τις καμπάνιες που έχουν τρέξει σε αυτή, έχουν χρηματοδοτηθεί σχεδόν 93.000 πρότζεκτ και έχουν δεσμευτεί κεφάλαια δύο δισεκατομμυρίων δολαρίων (περίπου 1,8 δισ. ευρώ). Όχι και άσχημα για μία επιχείρηση που πιστεύει ότι το κέρδος δεν είναι ϋber alles.