Το δάσος-πολυκατοικία της Λωζάνης

Ένα μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν πόλεις όπως η Αθήνα είναι η έλλειψη πρασίνου. Η ραγδαία τσιμεντοποίηση της πόλης κατά τις προηγούμενες δεκαετίες έχει αφήσει ελάχιστο χώρο για πνεύμονες πρασίνου. Η Λωζάνη, το Μιλάνο πριν από αυτήν, καθώς και ορισμένα άλλα αστικά κέντρα έχουν βρει μία έξυπνη λύση στο συγκεκριμένο ζήτημα: εάν δεν μπορείς να αναπτύξεις ένα αστικό άλσος στο έδαφος, γιατί να μην δοκιμάσεις κάθετα;



Ο «Πύργος των Κέδρων» (“La Tour des Cedres”) είναι ένα κτίριο ύψους 117 μέτρων το οποίο όταν θα ολοκληρωθεί θα φιλοξενεί περισσότερους από 100 κέδρους, θάμνους και άλλα φυτά. Η κατασκευή του θα ξεκινήσει το 2017 στη Λωζάνη και η πρόσοψή του θα υποστηρίξει σχεδόν ένα στρέμμα πρασίνου, το οποίο θα καλύπτει εν μέρει τα πολυτελή διαμερίσματα που θα στεγάσει το κτίριο. Σκοπός είναι όλη αυτή η βλάστηση να βελτιώσει την ποιότητα του αέρα στην περιοχή, να ρυθμίσει καλύτερα τα επίπεδα θερμοκρασία, αλλά και να μειώσει τα επίπεδα θορύβου για τα διαμερίσματα του κτιρίου.

Η ιδέα του κάθετου δάσους δεν είναι πρωτόγνωρη. Το ιταλικό αρχιτεκτονικό γραφείο Stefano Boeri Architetti, το οποίο έχει αναλάβει την κατασκευή του, έχει ήδη στο χαρτοφυλάκιό του άλλα δύο αντίστοιχα κτίρια, “Bosco Verticale” («κάθετο δάσος») τα οποία εγκαινίασε στο Μιλάνο: το ένα με ύψος 78 μέτρα και το άλλο με ύψος 105. Και τα δύο φιλοξενούν συνολικά 700 δέντρα και άλλα 90 φυτά και 10 στρέμματα συνολική έκταση πρασίνου. Μέσα στο κτίριο έχει εγκατασταθεί ένα πολύπλοκο σύστημα άρδευσης, το οποίο ποτίζει τα φυτά με το νερό που έχουν χρησιμοποιήσει ήδη οι κάτοικοι.


Τα Bosco Verticale

Αντίστοιχα σχέδια υπάρχουν και σε άλλες γωνιές του κόσμου. Στην Αυστραλία και συγκεκριμένα στο Σίδνεϊ, δύο βραβευμένοι αρχιτέκτονες, ο Βρετανός σερ Νόρμαν Φόστερ και ο Γάλλος Ζαν Νουβέλ ηγούνται μία παγκόσμιας ομάδας αρχιτεκτόνων και designers που συστάθηκε για να κατασκευάσει το Central Park. Στην ομάδα συμμετέχουν ορισμένα από τα κορυφαία αρχιτεκτονικά γραφεία της χώρας, όπως το PTW Architects και το Tzannes Associates του Αυστραλού με ελληνικές ρίζες Άλεκ Τζανής (όποια πέτρα και αν σηκώσεις, που λένε...).


Το Central Park

Όταν ολοκληρωθεί, τo Central Park θα είναι το μεγαλύτερο οικοδομικό συγκρότημα που θα διαθέτει κάθετα δάση/κήπους και ουσιαστικά θα αποτελεί ένα ολόκληρο αστικό χωριό που θα φιλοξενεί μία πληθώρα χρήσεων, καθώς προβλέπεται μία ζώνη με μπαρ και καφέ, μία άλλη με εμπορικά καταστήματα και γραφεία, γκαλερί και βεβαίως διαμερίσματα.

Πιο βόρεια, στη Σεούλ, το Aprilli Design Studio ένα γραφείο design που επικεντρώνεται στην έρευνα, το σχέδιο, καθώς και στο βιώσιμο design και τις στρατηγικές για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στις πόλεις, προτείνει την κατασκευή του Urban Skyfarm. Πρόκειται για μία κάθετη φάρμα, η οποία έχει το σχήμα ενός γιγάντιου δέντρου και η οποία θα χρησιμεύσει στην υποστήριξη της παραγωγής τροφίμων, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στην αναβάθμιση της ποιότητας του περιβάλλοντος μέσω του φιλτραρίσματος του νερού και του αέρα, της φιλοξενίας πρασίνου σε μία εξαιρετικά πυκνοκατοικημένη περιοχή και της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Η βλάστηση θα μετατρέπει το διοξείδιο του άνθρακα σε οχυγόνο, βοηθώντας την πόλη να μειώσει σε κάποιο βαθμό το αποτύπωμα άνθρακα (χωρίς βέβαια να παρουσιαστούν θεαματικά αποτελέσματα).


To Urban Skyfarm

Όπως ένα τυπικό δέντρο, το Urban Skyfarm θα αποτελείται από ρίζες, κορμό, κλαδιά και φύλλα, τα οποία θα έχουν διαφορετικά μεταξύ τους χαρακτηριστικά προκειμένου να αναπτυχθούν διαφορετικές γεωργικές εργασίες. Για παράδειγμα, καθένα από τα οκτώ κλαδιά μπορεί να υποστηρίξει 60-70 «χωράφια», τη «φυλλωσιά». Το κτίριο θα λειτουργήσει ως κοινόχρηστος κήπος, τον οποίο θα επισκέπτονται οι κάτοικοι για να καλλιεργήσουν τα δικά τους λαχανικά, συμμετέχοντας έτσι στην παραγωγή που είτε θα καταλήξει σπίτι τους για ατομική κατανάλωση είτε θα πωληθεί στην τοπική κοινότητα.

Παρ’ όλα αυτά, τέτοια πρότζεκτ έχουν ακόμα πολλά θέματα να αντιμετωπίσουν. Θα προκύψει, για παράδειγμα, πρόβλημα υγρασίας στα διαμερίσματα/γραφεία/μαγαζιά που θα στεγάζονται σε τέτοια κτίρια; Θα καταφέρουν να επιβιώσουν τα δέντρα στους τελευταίους ορόφους, μια και θα είναι εκτεθειμένα σε δυνατούς ανέμους και υψηλές θερμοκρασίες; Πώς θα μείνουν στερεωμένα τα δέντρα στη θέση τους και πώς θα μειωθεί ο κίνδυνος να πέσει κάποιο από αυτά από ύψος δεκάδων μέτρων προκαλώντας υλικές ζημιές ή ακόμα και ανθρώπινες απώλειες;



Και, τελικά, συμφέρουν αυτά τα έργα από οικονομικής άποψης; Για παράδειγμα, ο μπλόγκερ Τιμ ντε Τσαντ, ο οποίος είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικός απέναντι σε τέτοιου είδους πρότζεκτ, υπολογίζει ότι το κόστος για να φυτέψεις σε ένα κτίριο δέντρα και άλλα φυτά που θα καλύψουν έκταση 10 στρεμμάτων (όση δηλαδή η έκταση στους πύργους του Μιλάνου) ανέρχεται σε 4,25 εκατ. δολάρια. Με το ίδιο ποσό μπορείς απλά να δημιουργήσεις ένα δάσος έκτασης περίπου 8.600 στρεμμάτων (αρκεί βέβαια, η γη να είναι δωρεάν).