Η επιστροφή του Γιάνναρη

Είναι ένας από τους πιο ικανούς Έλληνες κινηματογραφιστές την τελευταία 20ετία. Το 1998 ο Κωνσταντίνος Γιάνναρης έστρεψε όλα τα βλέμματα πάνω του με την «Άκρη της πόλης». Το 2001 εδραίωσε τη θέση του στο ελληνικό κινηματογραφικό στερέωμα με τον «Δεκαπενταύγουστο», ενώ τέσσερα χρόνια μετά ο «Όμηρος» επιβεβαίωσε τη μοναδική ματιά του σε ένα ανθρωποκεντρικό, ρεαλιστικό σινεμά ευρωπαϊκών προδιαγραφών.



Η νέα του ταινία «Το Ξύπνημα της Άνοιξης», που κάνει πρεμιέρα την Πέμπτη 25 Φεβρουαρίου στους κινηματογράφους, έρχεται να ολοκληρώσει την άτυπη τριλογία βίας που ξεκίνησε με την «Άκρη της πόλης» και συνεχίστηκε με τον «Όμηρο». Μόνο που εδώ όλα μοιάζουν αλλιώς. «Στις δύο πρώτες ταινίες η βία είχε να κάνει με περιθωριοποιημένες ομάδες που προσπαθούν να ενταχθούν στη ελληνική πραγματικότητα ή με την αμείλικτη βία της τοπικής κοινωνίας και του κράτους. Στο «Ξύπνημα της Άνοιξης», «κανονικά» παιδιά λαϊκό-μικρο-μεσοαστικής καταγωγής, πλήρως ενταγμένα στον mainstream κοινωνικό ιστό, ζουν τον δικό τους μύθο εξέγερσης. Εδώ, “αμαρτίαι γονέων παιδεύουσι τέκνα”», εξηγεί.

Το «Ξύπνημα της Άνοιξης» παρακολουθεί τις διαδρομές πέντε εφήβων, που συστήνουν μια συμμορία και φτάνουν στο έγκλημα. Ο Αλέξανδρος, ο αρχηγός της συμμορίας, είναι ο εσωστρεφής μεγάλος γιος μιας οικογένειας, η οποία έχασε ξαφνικά ένα παιδί και προσπαθεί να σταθεί στα πόδια της. Η Ιωάννα, που τον ερωτεύεται και γίνεται κι αυτή μέλος της συμμορίας, ήταν μία άριστη μαθήτρια που δεν έχει όμως καμία επικοινωνία με τη μητέρα της. Ο Χρήστος γραπώνεται από την ιδεολογία για να ξεφύγει κι αυτός από τη διαλυμένη οικογένειά του. Ο Εμίρ πουλάει μικροποσότητες ναρκωτικών και ο μικρότερος αδελφός του, ο Άρης, αναζητά κι αυτός να γιατρέψει τα τραύματά του μέσα από ένα παιχνίδι βίας και αποδοχής.

«Μια ομάδα εφήβων μοιραία βρίσκονται και δένονται μεταξύ τους. Τα αρχικά μικρο-εγκλήματα και η μικρο-παραβατικότητα σταδιακά κλιμακώνονται σε πράξεις βίαιες και τελικά δολοφονικές. Όλο αυτό με μια αφέλεια και αθώα απερισκεψία. Η πορεία της ομάδας σπαρμένη με αδρεναλίνη, λεφτά, χαρά και έρωτα. Όπως και ο δρόμος προς την κόλαση είναι σπαρμένος με τις πιο αγνές προθέσεις…», σχολιάζει ο Γιάνναρης, που επιχειρεί ένα ψυχογράφημα μίας γενιάς προδομένης από την προηγούμενη. «Είναι η γενιά που, για πρώτη φορά από τον πόλεμο, θα ζήσει χειρότερα από την προηγούμενη φουρνιά. Η απληστία και βουλιμία των προηγουμένων έχουν αφήσει ελάχιστα περιθώρια και ζωτικό χώρο για τους καινούριους. Το ψέμα, η υποκρισία, η απογοήτευση, η οργή δεν διαπραγματεύονται ούτε αποκωδικοποιούνται με τόση διάκριση και ευκολία. Η αντίδραση είναι απόλυτη, μονοδιάστατη, χωρίς ίχνος συμβιβασμού ή ελέους».

Ο τίτλος της ταινίας είναι δανεισμένος από το εμβληματικό θεατρικό έργο του Φρανκ Βέντεκιντ «Το Ξύπνημα της Άνοιξης». Ένα επαναστατικό έργο για την εποχή του –γραμμένο στα τέλη του 19ου αιώνα– που σκιαγραφούσε με τρόπο άμεσο τη στερημένη σεξουαλικά νεολαία εκείνης της εποχής. Στην πραγματικότητα η αναφορά του Γιάνναρη στον τίτλο έχει ειρωνική χροιά. «Το βασικό εγχείρημα του Βέντεκιντ -η νεανική σεξουαλική καταπίεση οδηγεί σε ψυχοπαθητικές αναταραχές και συμπεριφορές βίαιες και αντικοινωνικές- είναι ένας από τους μύθους και εμμονές του μοντερνισμού που τώρα κοιτάμε πίσω με μια συμπάθεια, αν όχι συγκατάβαση. Οι νεαροί πρωταγωνιστές της ταινίας είναι ό,τι άλλο εκτός από καταπιεσμένοι ερωτικά. Όμως η παραβατικότητα, η αναταραχή, η βία είναι διάχυτες στη ζωή τους. Μια εθιστική ουσία, μεταξύ πολλών άλλων», επισημαίνει.



Κάπως έτσι, πέντε έφηβοι οδηγούνται στο δωμάτιο ανάκρισης της Αστυνομίας και αφηγούνται την ίδια ιστορία, το πώς δηλαδή οδηγήθηκαν στο έγκλημα. Είναι όμως η ίδια ιστορία; Πέντε ταλαντούχοι νεαροί ηθοποιοί –ο Κώστας Νικούλις του “Xenia”, η Δάφνη Ιωακειμίδου–Πατακιά (που επελέγη για το φετινό Shooting Stars του Φεστιβάλ Βερολίνου) και οι πρωτοεμφανιζόμενοι Κωνσταντίνος Ελματζίογλου, Άγγελος Τζέγια και Φαμπρίτσιο Μούτσο (οι οποίοι επιλέχθηκαν μετά από εξαντλητική διαδικασία casting που έκαναν η Σωτηρία Μαρίνη και ο Άκης Γουρζουλίδης)- αναλαμβάνουν να υποδυθούν τους κεντρικούς ήρωες στο «Ξύπνημα της Άνοιξης», που σύμφωνα με τα λόγια του δημιουργού του είναι «μια βίαιη ταινία ενάντια στην βία του σήμερα».