Το «Κάλλος» μέσα από τη ματιά 14 εικαστικών

Στο Ιστορικό Αρχείο - Μουσείο Ύδρας εγκαινιάζεται την ερχόμενη Τετάρτη 4 Μαΐου 2016η ομαδική εικαστική έκθεση «ΚΑΛΛΟΣ», η οποία και θα παραμείνει στους χώρους του Μουσείου έως τις 26 Ιουνίου. Το έναυσμα δόθηκε από το φωτογραφικό έργο του Αμερικανού εικαστικού J. Joshua Garrick που, έχοντας αναπτύξει μία σχέση φιλίας με την Ελλάδα, παρουσίασε πρόσφατα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας την ενότητα «Αποτυπώνοντας το Αρχαίο Κάλλος», με αντικείμενο τα γλυπτά του Mουσείου και πρόθεση τη θέαση στη συχνά αθέατη «ενδοχώρα» του κάθε γλυπτού. Τυπωμένες σε επεξεργασμένο αλουμίνιο DiBond, οι φωτογραφίες του Garrick με το απτικό σχεδόν βάθος, «ανακαλύπτουν» τα ελληνικά γλυπτά από την αρχή. Μέρος αυτής της ενότητας θα παρουσιαστεί και στην Ύδρα, συνομιλώντας με παλαιότερα και πρόσφατα γλυπτά έργα, με κοινό σημείο αναφοράς το κάλλος, την αποτύπωση της νενομισμένης του κλασικής εκδοχής, ή ακόμη, την αποδόμηση και την επαναδόμησή του.

Το Ιστορικό Αρχείο - Μουσείο Ύδρας ιδρύθηκε το 1918 και στεγάστηκε σε κτίριο που οικοδομήθηκε με δαπάνη του Υδραίου εφοπλιστή και ευεργέτη Γκίκα Ν. Κουλούρα. Ο Αντώνιος Δ. Λιγνός, γιατρός και Δήμαρχος Ύδρας, ανέλαβε τότε το έργο της ταξινόμησης και μεταγραφής των τεκμηρίων του Αρχείου της Κοινότητας Ύδρας (1798 – 1865), που είχε ο ίδιος ανακαλύψει σε κελί του Ιερού Ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, θέτοντας συγχρόνως και τις βάσεις για τη δημιουργία Μουσείου και Βιβλιοθήκης στο νησί. Το 1952 ο Γκίκας Κουλούρας δώρισε το κτίριο στο κράτος.

Για κατασκευαστικούς όμως λόγους, το 1972, το αρχικό κτίριο του Ι.Α.Μ.Υ. κατεδαφίστηκε και στη θέση του οικοδομήθηκε το σημερινό, επιβλητικό πέτρινο οικοδόμημα, με την άοκνη φροντίδα του Σεβ. Μητροπολίτου τ. Ύδρας, Σπετσών και Αιγίνης κ.κ. Ιεροθέου. Στους επιβλητικούς του χώρους στεγάζει την πλήρως αναδιοργανωμένη Αρχειακή–Μουσειακή Υπηρεσία και τη Βιβλιοθήκη, ενώ από τις 4 Μαΐου και για 54 ημέρες θα φιλοξενεί και τη βραχύβια, μα ιδανική για το πολύτιμο περιεχόμενό της μικρή Γλυπτοθήκη του ΚΑΛΛΟΥΣ. Η τελευταία συντίθεται από 14 προσωπικές καταθέσεις διακεκριμένων εικαστικών, που με το έργο τους εγκαλούν την ευθραυστότητα της ιδεατής ερωτικής μνήμης της ομορφιάς και παρηγορούν τη φθαρτότητα της θνητής φύσης της.

«Το Κάλλος είναι μια έννοια που περιλαμβάνει τη φωτεινότερη εκδοχή της αρχαίας ελληνικής σκέψης, και περικλείει μέσα της έναν μακρύ αλγόριθμο από δυσεπίλυτα ερωτηματικά: τη ζωή και το θάνατο, τη νεότητα και το γήρας, τη δύναμη και την ταπεινότητα, τον πόθο, τον έρωτα και το άλγος, τη χαρά και την απώλεια, τη νίκη και την ήττα, τη θνησιμότητα και την αθανασία», όπως σημειώνει και η επιμελήτρια της έκθεσης Ίρις Κρητικού.

Ο Albert Camus πίσω στο 1948, έγραφε στα Σημειωματάριά του ότι «για τους Έλληνες, η Ομορφιά αποτελεί σημείο εκκίνησης, για έναν Ευρωπαίο, ωστόσο, δυσπρόσιτο στόχο. Αλλά εγώ δεν είμαι μοντέρνος. Το δικό μου βασίλειο ανήκει με βεβαιότητα στον επίγειο κόσμο. Τον ωραίο αυτόν κόσμο, έξω από τον οποίο δεν βρίσκω τίποτε. Για τον λόγο αυτό, η ομορφιά είναι τραγική, γιατί παραμένει εφήμερη, όπως το σώμα που την εμπεριέχει. Τρεπόμενη σε φορτίο γίνεται εντέλει αβάσταχτη, καθώς κάθε στιγμή απειλούμαστε με την απώλειά της. Αιωνιότητα ενός λεπτού, μας απελπίζει, ενώ θα θέλαμε να την κρατήσουμε για πάντα». Εν ολίγοις, όπως έλεγε και ο Πλούταρχος, «Κάλλος περιμάχητον μεν αλλ’ ολιγοχρόνιον».