Ένα λογισμικό για χαρισματικά παδιά

Ο Αλέξανδρος Παπανδρέου ανήκει στην κατηγορία ανθρώπων που όταν τους έχεις απέναντί σου, δεν σταματάς να τους βομβαρδίζεις με ερωτήσεις. Κι αυτό γιατί έχουν μια τόσο διαφορετική ιστορία να σου διηγηθούν, που αυτόματα γίνεται και ενδιαφέρουσα. Πόσο συχνά εξάλλου σου αφηγούνται πως το σχολικό σύστημα δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στις ανάγκες τους, με την έλλειψη ενδιαφέροντος ωστόσο να μετατρέπεται σε δημιουργικότητα;

Γι’ αρχή λοιπόν ζήτησα από τον Αλέξανδρο να μου πει την ιστορία του, την οποία και μεταφέρω αυτούσια. «Από μικρός γοητευόμουν από τα ρομπότ! Προσπαθούσα να φτιάξω το δικό μου ενώνοντας κουτιά. Του έβαζα μάτια συνδέοντας λαμπάκια σε μπαταρίες, του έδινα φωνή μέσα από κασετόφωνο και είχα καταστρέψει αρκετά τηλεκατευθυνόμενα έτσι ώστε να το κάνω να κινείται. Μετά πήγα στο σχολείο. Εκεί περίμενα ότι τα πράγματα θα αποκτούσαν ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον! Δυστυχώς αυτό δεν έγινε. Και συνέχιζε να μη γίνεται για το υπόλοιπο των σχολικών μου χρόνων, μέχρι να μπω στο Πολυτεχνείο.

»Το σχολείο αποδείχθηκε άκαμπτο και αποστειρωμένο με αποτέλεσμα να μην καταφέρω να ενσωματωθώ στις εκπαιδευτικές του πτυχές. Ειδικά στο γυμνάσιο και το λύκειο πιο εύκολα με έβρισκε κανείς στο προαύλιο να παίζω με τα παιδιά που είχαν γυμναστική παρά στην τάξη να παρακολουθώ το μάθημα. Η αποστήθιση και η αναπαραγωγή γνώσης ήταν στο επίκεντρο, ενώ υπήρχε πραγματικά περιορισμένος χώρος για προσωπική έκφραση. Είτε χωρούσες στο κουστούμι είτε όχι. Αργότερα, τελειώνοντας το Πολυτεχνείο, παράλληλα με το διδακτορικό μου, αποφάσισα να κάνω κάτι ώστε να γίνει πιο ευχάριστη η εμπειρία του σχολείου. Ο σκοπός δεν ήταν να κάνουμε τα πράγματα πιο εύκολα αλλά πιο ουσιαστικά! Να φτιάξουμε την εκπαίδευση όπως την είχαμε φανταστεί.

»Το 2012 φτιάξαμε τα πρώτα προγράμματα για χαρισματικά παιδιά στην Ελλάδα, εμπλουτίζοντας την εμπειρία του σχολείου, μεταβάλλοντας τη στάση τους απέναντι στη γνώση. Παράλληλα, επιμορφώσαμε εκπαιδευτικούς επάνω σε διδακτικές στρατηγικές για τάξεις πολλαπλών ταχυτήτων, έτσι ώστε όλα τα παιδιά να έχουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν το δυναμικό τους στο ακέραιο και θεσπίσαμε κύκλους συμβουλευτικής γονέων.

»Όλα αυτά τα προγράμματα τρέχουν μέχρι και σήμερα μέσα από τη Χαρισμάθεια αλλά αυτό δεν ήταν αρκετό. Έπρεπε να φτάσουμε σε όλες τις οικογένειες σε κάθε γωνιά της Ελλάδας ώστε να κάνουμε πραγματικά τη διαφορά. Δε μπορούσαμε λοιπόν παρά να είναι να φτιάξουμε μια διαδικτυακή πλατφόρμα. Συνδυάσαμε τη διασκέδαση και το κίνητρο που προσφέρει ένα παιχνίδι με τον εμπλουτισμό της ύλης και τις διδακτικές τεχνικές που εφαρμόζουμε στα μαθήματα. Έτσι φτάσαμε στην “Αλεξάνδρεια”!».

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να κάνουμε ένα βήμα πίσω και να αναφέρουμε ότι το επιστέγασμα των προσπαθειών που κάνει ο Αλέξανδρος με την ομάδα του εδώ και κάποια χρόνια για να εκσυγχρονίσει το παράδειγμα της εκπαίδευσης φέρει τον τίτλο Learning Out of the Box. Δίνουν έμφαση στη δημιουργικότητα και την κριτική ικανότητα των παιδιών, έτσι ώστε να περάσουν στην εποχή της πληροφορίας μέσα από την τεχνολογία.

Για να το πετύχουν αυτό φτιάχνουν την «Αλεξάνδρεια», ένα διαδικτυακό παιχνίδι στο οποίο τα παιδιά αναπτύσσουν τις δεξιότητες του 21ου αιώνα παίρνοντας ερεθίσματα από διαφορετικά γνωστικά αντικείμενα. Τα παιδιά από 7 χρονών μπορούν να δημιουργήσουν το δικό τους χαρακτήρα στο παιχνίδι, να τον αναπτύξουν μέσα από δοκιμασίες και να γίνουν οι επόμενοι θεματοφύλακες της Αλεξάνδρειας.

Στόχος της ομάδας είναι να περάσει από την τυποποιημένη εκπαίδευση που επικρατεί σήμερα στην εποχή της πληροφορίας. «Τα παιδιά μπορούν να έχουν πρόσβαση σε έναν τρομακτικό όγκο δεδομένων μέσα από υπολογιστές και tablet», μου εξηγεί ο Αλέξανδρος και συνεχίζει: «Το στοίχημα, επομένως, δεν είναι πλέον να απομνημονεύσουν αλλά να μπορούν να διακρίνουν ποια από τις πληροφορίες μπορούν να αξιοποιήσουν. Γι’ αυτό τον λόγο χρειάζεται να αναπτύξουν κριτική ικανότητα. Επίσης, είναι ζητούμενο να συνθέσουν την πληροφορία αυτή σε κάτι καινούργιο. Έτσι πρέπει να αναπτύξουν δημιουργικότητα. Αυτοί είναι και οι δύο βασικοί πυλώνες επάνω στους οποίους στηριζόμαστε».

Αυτό που προσπαθούν λοιπόν να εισάγουν -και λείπει μέχρι σήμερα- είναι η εξατομίκευση. «Βγάζουμε διαφορετικά learning paths για κάθε παιδί ανάλογα με τα ενδιαφέροντα, τα δυνατά και τα αδύναμα σημεία του, αλλά και τις δυνατότητες του». Προσφέρουν μαθήματα λαμβάνοντας υπόψιν το προτιμώμενο στυλ εκμάθησης για καθένα από τα παιδιά και με αυτό τον τρόπο μεγιστοποιούν τον βαθμό απορρόφησης της πληροφορίας. «Κρατάμε τα παιδιά μέσα στο “flow” του παιχνιδιού ώστε να παίρνουν ικανοποίηση».

Όσο για τις ιδιαιτερότητες του χώρου που απευθύνονται; «Ο χώρος στον οποίο δραστηριοποιούμαστε είναι αρκετά δυσκίνητος. Στην Ελλάδα συνήθως προσπαθούμε να ακολουθούμε τις εξελίξεις και φαίνεται αδιανόητο να τις διαμορφώσουμε», αναφέρει και καταλήγει: «Υπό αυτό το πρίσμα, είναι δύσκολο να βρούμε θεσμική υποστήριξη από το κράτος. Πολλές φορές βρισκόμαστε στη θέση να πρέπει να υποκαταστήσουμε το θεσμικό πλαίσιο και αυτό είναι στενάχωρο για την Ελλάδα».