Η ειρηνική απόβαση των φοιτητών Ιατρικής

Ο θεσμός αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη απήχηση. Ενώ πέρυσι οι προορισμοί των φοιτητών ήταν 17, φέτος σχεδόν διπλασιάστηκαν για να φτάσουν τους 32, καλύπτοντας νησιά όπως η Ικαρία, η Λήμνος, η Κάλυμνος και η Ιθάκη, αλλά και πόλεις της ηπειρωτικής χώρας όπως η Ναύπακτος, η Αρεόπολη και η Καλαμάτα. Μιλήσαμε με τον Στέφανο Καραμαρούδη, γενικό συντονιστή του προγράμματος και αντιπρόεδρο του πανελλήνιου ΔΣ της ΕΕΦΙΕ για να μάθουμε περισσότερα σχετικά με την Ιατρική Απόβαση:

Ποια είναι η ανταπόκριση των φοιτητών στο πρόγραμμα;
Οι αριθμοί δείχνουν ότι η ανταπόκριση των φοιτητών αυξάνεται χρόνο με το χρόνο. Συγκεκριμένα ενώ το 2015 είχαν κάνει αίτηση συμμετοχής 400 φοιτητές, φέτος καταθέσαν αίτηση 636 φοιτητές! Αυτό, όπως καταλαβαίνουμε και από τα σχόλια των φοιτητών, προκύπτει από το γεγονός ότι οι φοιτητές επιθυμούν να αποκτήσουν εμπειρία στην άσκηση της ιατρικής υπαίθρου, γεγονός που σημαίνει ότι πολλοί σκέφτονται να μείνουν στην Ελλάδα και να ασκηθούν σε αγροτικό ιατρείο μετά την αποφοίτησή τους. Ταυτόχρονα, βέβαια, δείχνει και την έντονη επιθυμία τους να προσφέρουν στον τόπο τους. Άλλωστε, στην περσινή αξιολόγηση του προγράμματος το 99% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι θα ξανασυμμετείχε.

Πώς υποδέχονται οι μονάδες υγείας και η τοπική αυτοδιοίκηση το πρόγραμμα;
Η κάθε μονάδα υγείας (νοσοκομείο, κέντρο υγείας ή περιφερειακό πολυδύναμο ιατρείο) δίνει το δικό της χρώμα στο πρόγραμμα. Μακάρι να είχα την ευκαιρία να μιλήσω για την καθεμία ξεχωριστά! Υπάρχουν περιπτώσεις που το προσωπικό θα προσπαθήσει να ξεναγήσει τους συμμετέχοντες στον τόπο, να του δείξει τις ομορφιές. Συνήθως οι φοιτητές φεύγουν με μία πρόσκληση για το μέλλον, ώστε να επιστρέψουν ξανά ως αγροτικοί ιατροί. Και δεν είναι λίγες οι φορές που έχει συμβεί αυτό.

Ποιες είναι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η οργανωτική επιτροπή στη διοργάνωση του προγράμματος;
Θεωρώ ότι το σημαντικότερο κομμάτι του προγράμματος Ιατρική Απόβαση είναι οι άνθρωποί του. Οι 60 φοιτητές, δηλαδή, που αφιερώνουν ένα πολύ μεγάλο κομμάτι από το χρόνο τους ώστε να διοργανωθεί το πρόγραμμα, επιδεικνύοντας έναν αξιέπαινο επαγγελματισμό! Με άλλα λόγια θα λέγαμε ότι είναι ένα πρόγραμμα «φτιαγμένο από φοιτητές για φοιτητές»! Είναι λογικό ότι σε αυτήν την πορεία συναντάμε συχνά πολλές δυσκολίες, οι οποίες ωστόσο όσο αυξάνονται οι τοπικοί φορείς, που ενισχύουν με τον τρόπο τους αυτήν την προσπάθεια, ξεπερνιούνται. Ευελπιστούμε ότι στο μέλλον η ομάδα αυτή θα μεγαλώσει ώστε να υπάρχει μεγαλύτερο όφελος και για τις δύο πλευρές.

ΟΙ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ

Δεν υπάρχει πιο αξιόπιστος αξιολογητής του προγράμματος από τα άτομα που έχουν συμμετάσχει σε αυτό. Ζητήσαμε από τρεις φοιτητές να μας μιλήσουν για την εμπειρία τους.

Κωνσταντίνος Ηλιακόπουλος

Ο Κωνσταντίνος είναι εκτοετής φοιτητής της Ιατρικής Σχολής Αθηνών. Συμμετείχε στο πρόγραμμα το καλοκαίρι του 2014, μετά το τέλος του 4ου έτους και στελέχωσε το Πολυδύναμο Περιφερικό Ιατρείο Φολεγάνδρου. Το ιατρείο εκείνη την εποχή είχε δύναμη μιας αγροτικής ιατρού.

Γιατί δήλωσες συμμετοχή;
Ο λόγος που επέλεξα να συμμετάσχω ήταν για να αποκτήσω την εμπειρία της άσκησης ιατρικής σε ένα μικρό ιατρείο όπως αυτό. Την εμπειρία πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας στην ουσία, που δεν αποτελεί κομμάτι των προπτυχιακών μας σπουδών. Μόλις είχα τελειώσει το 4ο έτος που αποτέλεσε την πρώτη μου εμπειρία επαφής με ασθενείς και ουσιαστικά την πρώτη φορά που αισθάνθηκα έστω και λίγο «γιατρός» από τότε που μπήκα στη σχολή.

Ένα περιστατικό κατά τη διάρκεια της συμμετοχής σου που σου έμεινε αξέχαστο;
Την περίοδο που ήμαστε εμείς στο ιατρείο, δεν είχαμε πολλά ιδιαίτερα ή επείγοντα περιστατικά. Ένα συμβάν που ανακαλώ στη μνήμη μου, είναι η πρωινή επίσκεψη ενός μικρού ασθενούς. Ενώ λοιπόν η γιατρός θα έλειπε στον διπλανό οικισμό του νησιού, μας καλούν πολύ νωρίς το πρωί -αρκετά πριν ανοίξει το ιατρείο- από ένα ξενοδοχείο για να μας πουν πως ένα μικρό παιδί Βρετανών τουριστών ξύπνησε με έντονο πόνο στο πόδι του και πως το φέρνουν αμέσως στο ιατρείο. Κινητοποιηθήκαμε άμεσα με τον συμφοιτητή μου (και έχοντας πάντα τη γιατρό της μοναδας στο τηλέφωνο) κατεβαίνοντας αμέσως στο ιατρείο, αν και ήταν πολύ νωρίς το πρωί. Αρκετά αγχωμένοι, μια και είχαμε μηδαμινή γνώση πάνω στους παιδιατρικούς ασθενείς, περιμέναμε να δούμε τι θα αντικρίσουμε. Εμφανίστηκε λοιπόν το παιδί, με τη μαμά του έντρομη να το έχει στην αγκαλιά της. Αφού [η μητέρα του] το έβαλε λοιπόν στο εξεταστικό κρεβάτι και πήγαμε να το εξετάσουμε, το παιδί άρχισε να γελάει. Ο 5χρονος Ντόριαν δεν είχε τίποτα το παθολογικό, απλά ήθελε να τραβήξει το ενδιαφέρον της μαμάς του καθώς θεώρησε πως το τριών μηνών αδερφάκι του μονοπωλούσε το ενδιαφέρον της! Περιττό να πω πως ο άκυρος συναγερμός έδωσε και σ’ εμάς μεγάλη ανακούφιση!

Ποια ήταν γενικά η εμπειρία σου από τη συμμετοχή σου στο πρόγραμμα; Τι πιστεύεις ότι σου προσέφερε;
Η εμπειρία ήταν μοναδική. Ιατρικά μας προσέφερε την εμπειρία άσκησης ιατρικής με ελάχιστα μέσα. Ως φοιτητές Ιατρικής έχουμε συνηθίσει το ασφαλές περιβάλλον των τριτοβάθμιων πανεπιστημιακών νοσοκομείων με τις άπειρες επιλογές εξετάσεων, συμβουλές ανωτέρων και επάρκεια υλικών. Η πραγματικότητα όμως ενός μικρού νησιού είναι τελείως διαφορετική. Πολλές φορές εκεί το μόνο εργαλείο που θα έχει ένας γιατρός είναι το στηθοσκόπιό του, ενώ μπορεί να είναι ο μοναδικός γιατρός σε ένα δυσπρόσιτο μέρος. Αυτό με βοήθησε να γίνω πολύ πιο συνειδητοποιημένος ως προς το ότι μετά το 6ο έτος μπορεί να είμαι εγώ ο μόνος υπεύθυνος για την υγεία μιας περιοχής και των ανθρώπων της. Αυτή η σκέψη σού δίνει μια τελείως άλλη δυναμική στον τρόπο που αντιμετωπίζεις πολλά πράγματα μέσα στη σχολή μετά.
Κάτι άλλο που κερδίσαμε ήταν η εμπειρία συναναστροφής με την τοπική κοινωνία. Στην ελληνική περιφέρεια και ειδικά στα μικρά νησιά, υπάρχουν μεγάλες ελλείψεις σε ιατρικό προσωπικό. Αυτό γίνεται αντιληπτό ειδικά το καλοκαίρι που ο πληθυσμός τους πολλαπλασιάζεται εξαιτίας των τουριστών τους.Είναι πολύ ωραίο το συναίσθημα να βλέπεις στο βλέμμα των ανθρώπων πως είσαι εκεί για αυτούς και τους βοηθάς.
Οι άνθρωποι της Φολεγάνδρου ήταν πάρα πολύ φιλόξενοι και βοηθητικοί σε οτιδήποτε και αν χρειαστήκαμε.

Γιολάντα Καραχάλιου

Η Γιολάντα είναι απόφοιτη της Ιατρικής Σχολής Αθηνών και πλέον απασχολείται ως αγροτική ιατρός στο Κέντρο υγείας Μήλου. Συμμετείχε δύο φορές στο πρόγραμμα. Η πρώτη ήταν τελειώνοντας το 4ο έτος το 2013, όπου τοποθετήθηκε στο Κέντρο Υγείας στο Καρλόβασι. Η δεύτερη φορά ήταν μετά το 6ο έτος σπουδών, το καλοκαίρι του 2015, όταν κλήθηκε να στελεχώσει το Πολυδύναμο Περιφερειακό Ιατρείο Αστυπάλαιας.

Γιατί δήλωσες συμμετοχή;
Ο λόγος που δήλωσα συμμετοχή στο πρόγραμμα ήταν η θέληση να έρθω σε επαφή με την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας προκειμένου τόσο να βοηθήσω όσο και να μάθω πόσο δύσκολες είναι οι συνθήκες σε ακριτικά νησιά όπου υπάρχουν ελάχιστα ή και καθόλου διαγνωστικά μέσα.

Ένα περιστατικό κατά τη διάρκεια της συμμετοχής σου που σου έμεινε αξέχαστο;
Αν και από κάθε μου συμμετοχή έχω πολλά περιστατικά να θυμάμαι, νομίζω ότι αυτό που είναι εντονότερο ήταν η πρώτη αεροδιακομιδή με ΕΚΑΒ που είδα, όπου ήταν αμεση ανάγκη να διακομισθεί μια νεαρή γυναίκα που αιμορραγούσε.

Ποια ήταν γενικά η εμπειρία σου από τη συμμετοχή σου στο πρόγραμμα; Τι πιστεύεις ότι σου προσέφερε;
Το συγκεκριμένο πρόγραμμα θεωρώ ότι αποτελεί ένα πρώτο δείγμα των συνθηκών που επικρατούν στα αγροτικά ιατρεία της χώρας μας. Ως αγροτική ιατρός που φτάνει σιγά σιγά στο τέλος της θητείας της, αυτό που θέλω να τονίσω είναι πως μέσω της Ιατρικής Απόβασης κάθε φοιτητής έχει τη δυνατότητα να συμμετέχει ενεργά και να παρέχει βοήθεια όταν αυτή του ζητηθεί και κατ’ αυτόν τον τρόπο να είναι εν μέρει προετοιμασμένος για το επόμενο βήμα μετά το πτυχίο που μπορεί να είναι η υπηρεσία υπαίθρου.

Μάρω Μουτάφη

Η Μάρω είναι πεμπτοετής φοιτήτρια της Ιατρικής Σχολής Αθηνών. Συμμετείχε πέρυσι στο πρόγραμμα και υπηρέτησε στο Γενικό Νοσοκομείο-Κέντρο Υγείας Λήμνου. Όπως μας λέει, οι φοιτητές που συμμετείχαν δεν ήταν σε ένα συγκεκριμένο πόστο, αλλά έκαναν rotation σχεδόν σε όλα τα τμήματα του νοσοκομείου (Επείγοντα-Εξωτερικά Ιατρεία, Παθολογική και Χειρουργική Κλινική, Οφθαλμολογικό, Παιδιατρικό Ιατρείο, Ακτινολογικό Τμήμα κτλ.) σε συνδυασμό και με θεωρητικές διαλέξεις.

Γιατί δήλωσες συμμετοχή;
Δήλωσα συμμετοχή γιατί ήθελα να δω από κοντά τη λειτουργία μιας μικρότερης μονάδας υγείας και τον τρόπο διαχείρισης περιστατικών σε μια τέτοια μονάδα, καθώς εκεί δεν υπάρχουν οι δυνατότητες και οι παροχές που υπάρχουν σε ένα μεγαλύτερο πανεπιστημιακό νοσοκομείο. Βέβαια τολμώ να πω ότι το Νοσοκομείο Λήμνου είναι ένα αρκετά οργανωμένο και εξοπλισμένο νοσοκομείο (για παράδειγμα υπήρχε Αξονικός τελευταίας τεχνολογίας) πλεονεκτήματα που ίσως μονάδες υγείας άλλων ακριτικών περιοχών δεν διαθέτουν. Επιπλέον ένας ακόμα λόγος που δήλωσα συμμετοχή ήταν ότι το πρόγραμμα αποτελεί σίγουρα μια ευκαιρία να συνδυάσεις τις διακοπές σου με την εθελοντική εργασία.

Ένα περιστατικό κατά τη διάρκεια της συμμετοχής σου που σου έμεινε αξέχαστο;
Την εβδομάδα που ήμουν στη Λήμνο δεν μπορώ να πω ότι είδα κάποιο ιδιαίτερο περιστατικό που να μου έμεινε αξέχαστο - ευτυχώς βέβαια για τους εργαζόμενους και τους κατοίκους της Λήμνου! Το πρωτόγνωρο ίσως ήταν η εξέταση οφθαλμολογικών ασθενών μιας και δεν είχαμε την ευκαιρία για κάτι ανάλογο στα μέχρι τότε χρόνια φοίτησής μας στην Ιατρική. Οπότε το να βλέπεις για πρώτη φορά το βυθό του οφθαλμού κάποιου ασθενούς ήταν κάτι πρωτόγνωρο.

Ποια ήταν γενικά η εμπειρία σου από τη συμμετοχή σου στο πρόγραμμα; Τι πιστεύεις ότι σου προσέφερε;
Οι εντυπώσεις μου από το πρόγραμμα της Ιατρικής Απόβασης και από το Νοσοκομείο Λήμνου ήταν σίγουρα θετικές, καθώς ήταν μια ευκαιρία να πάρω μια πρώτη γεύση της άσκησης Ιατρικής σ’ ένα ακριτικό νησί η οποία πολύ πιθανό να φανεί χρήσιμη για το αγροτικό. Επίσης, αυτό που μου έμεινε από το Νοσοκομείο της Λήμνου και κυρίως από το προσωπικό του Νοσοκομείου είναι το γεγονός ότι με όρεξη και μεράκι και με τη σωστή οργάνωση μπορείς να βελτιώσεις κατά πολύ τον τρόπο λειτουργίας μιας μικρής μονάδας υγείας σε ένα ακριτικό νησί και φυσικά να την αναβαθμίσεις.