22 οι Πλόες

Η εικαστικός Δάφνη Αγγελίδη όπου πάει παίρνει μαζί της και τις ομπρέλες της – το σήμα κατατεθέν του έργου της. Αυτό το καλοκαίρι είναι στην Άνδρο, συμμετέχοντας στον ετήσιο εικαστικό θεσμό «ΠΛΟΕΣ» που φιλοξενείται για 22η εφέτος χρονιά, στο Ίδρυμα Π.& Μ. Κυδωνιέως. Στη φετινή διοργάνωση, μια έκθεση ζωγραφικών, γλυπτών και φωτογραφικών έργων, φιλοτεχνημένων από 14 καλλιτέχνες, με τίτλο «Επικράτειες του Νότου» κερδίζει τις εντυπώσεις καθώς τα έργα έχουν αναφορά στη φύση και στο περιβάλλον.

 

Σε ένα κείμενο των διοργανωτών διαβάζουμε: «Δεν πρόκειται μόνον για το περιβάλλον που γνωρίζουμε και μας πλαισιώνει, όσο για εκείνο το ψυχοδυναμικό μέρος του εαυτού μας, το οποίο σταδιακά εμείς το διαμορφώνουμε, με βάση τα συστήματα των αξιών που οικοδομούμε. Ασφαλώς όμως οι γεωγραφικές και κλιματολογικές μας συνθήκες, σε συνδυασμό με την ιστορία, τη γλώσσα, τις “μεταφυσικές” αντιλήψεις και τους μύθους μας, τονίζουν τις ιδιαιτερότητες και τα ιδιοσυγκρασιακά μας γνωρίσματα.

»Αν εκλάβουμε, στο δεύτερο εφέτος μέρος, τις “Επικράτειες του Νότου” ως υπαινιγμούς κι αφορμές για περισσότερο στοχασμό κι αυτογνωσία –γιατί αυτές τις διαστάσεις προσφέρουν τα παρουσιαζόμενα έργα τέχνης–, τότε θα μπορέσουμε βαθύτερα να κατανοήσουμε τις «πολύτιμες» διαφορετικότητές μας, εντοπίζοντας και τροποποιώντας ανάλογα, τα προτερήματα και τα ελαττώματά μας. Χωρίς τη συνειδητοποίηση της βούλησης για ενδοσκόπιση και αυτοκριτική, δεν είναι εύκολο σήμερα να αντιμετωπίσουμε την οικονομική μας δυσπραγία και τις μειωμένες μας αντιστάσεις στους κινδύνους που ελλοχεύουν. 

»Μέσα από την πολιτισμική μας άλλωστε ιστορία και τις παρούσες, δύσκολες, συνθήκες που βιώνουμε, αποδεικνύουμε ότι ο ανθεκτικός μας αυτοσαρκασμός και η εσωτερική μας οδύνη, που συνυφαίνεται μέσα από παράδοξες αντιθέσεις με την πραγματικότητα, είναι στοιχεία που μας κάνουν να αντλούμε ανανεωτική δύναμη, πνευματικά και καλλιτεχνικά, τουλάχιστον».

Στην έκθεση, που γίνεται σε επιμέλεια της Αθηνάς Σχινά, τα έργα των καλλιτεχνών που συμμετέχουν διαρθρώνονται με τέτοιον τρόπο στους χώρους του Ιδρύματος Π. & Μ. Κυδωνιέως, ώστε να ανοίγουν έναν διαδραστικό διάλογο μεταξύ τους και με τον θεατή. Τρεις, κατά βάση, είναι οι γενικότερες ενότητες που διαφέρουν η μια από την άλλη, αλλά και ως έναν βαθμό, αλληλοσυμπληρώνονται. Φυσικά, τη διαφορά πάντοτε την κάνει η προσωπική «γραφή» του καθενός δημιουργού. Οι τρεις ενότητες έχουν ως εξής :

Α’ ενότητα : η φύση του περιβάλλοντος μεσογειακού χώρου, της εντοπιότητας και των φιλτραρισμένων από το υποσυνείδητο βιωμάτων, μέσα από εικαστικές μεταπλάσεις, αναδύουν ιδιοσυγκρασιακά γνωρίσματα του Νότου. Ανάμεσα σε αυτά, τα οικεία προβάλλονται ως ανοίκεια, αλλά και το αμελητέα της ζωής και της πλάσης, (με βάση την δημιουργική έκφραση), μετατρέπονται σε πρωτοβάθμια «γεγονότα». Μάρκος Βενιός, Νίκος Βανδώρος, Άννα Γρηγόρα, Δέσποινα Τσάκνη, Δάφνη Αγγελίδου.

Β΄ενότητα : το χιούμορ και ο αυτοσαρκασμός ως εργαλεία αυτογνωσίας κι απελευθέρωσης της φαντασίας. Η εικόνα, ούτως ή άλλως, λειτουργεί αλληγορικά και ποιητικά. Αντλεί στοιχεία από το παρελθόν, από την σημερινή εποχή, από τις σχέσεις της «δημόσιας» και «ιδιωτικής» επικοινωνιακής προβολής προσώπων και καταστάσεων, από την φύση επίσης ως αντανάκλαση του «εαυτού». Τα έργα ωστόσο, αίρουν κάθε κατοχύρωση, αποδομώντας τις γνωστές τους σημασίες, προκειμένου να διασαλευθεί κάθε μορφής ασφάλεια ή πρόληψη, που θα εμπόδιζε να διαφανούν οι νέοι ορίζοντες και τα επίπεδα της πραγματικότητας. Λεωνίδας Γιαννακόπουλος, Γιάννης Κουτσούρης, Νίκος Καλαφάτης, Πάνος Μπαλωμένος, Γιάννης Τζένος.

Γ’ ενότητα : αναδεικνύεται η διεργασιακή παράμετρος της γλώσσας του έργου και της φύσης των υλικών του. Αρχετυπικές εικόνες ενσταλαγμένες στα βάθη του υποσυνειδήτου, έρχονται στην επιφάνεια, καθώς διαπλέκονται με «ιστορήματα» κι εμπειρίες από τον βίο τέχνης και ζωής. Παρελθόν και πραγματικότητες γεφυρώνουν αποστάσεις κι άλλοτε ανοίγουν νέα χάσματα, σαν αναπάντητα ερωτηματικά. Η φύση κι εδώ πρωτοστατεί κι εμμέσως διατυπώνεται οικολογική διαμαρτυρία. Γιώργος Γιώτσας, Τιτίκα Σάλλα, Γιώργος Χαδούλης, Ιόλη Ξιφαρά.