Επτά επί Θήβας στην Επίδαυρο

Μια τραγωδία του Αισχύλου, ένα έργο με έντονο πολιτικό χαρακτήρα που εκτυλίσσεται εν μέσω ενός εμφυλίου πολέμου.  Ωστόσο, μόνο αντιπολεμικά μηνύματα ειρήνης έχει να  χαρίσει  στις καρδιές μας. Αιτία του κακού, η κατάληψη του θρόνου: οι γιοι του Οιδίποδα, μετά τον χαμό του πατέρα τους, συμφώνησαν να κυβερνούν τη Θήβα για έναν χρόνο, ο καθένας εναλλάξ. Όμως, ο Ετεοκλής δεν τήρησε τους όρους της συμφωνίας. 

Μη παραχωρώντας λοιπόν τον θρόνο στον αδερφό τουμ προκάλεσε την οργή του σε τέτοιο βαθμό ώστε να συμμαχήσει ο τελευταίος με τον βασιλιά των Αργείων, Άδραστομ και να ταχθούν αμφότεροι ενάντια στη Θήβα. Οι δύο αντίπαλες δυνάμεις θα συνταχθούν σε επτά αντίπαλες πύλες. Η έβδομη θα μείνει κενή, για να «φιλοξενήσει» τα δύο αδέρφια, τον Πολυνείκη και τον Ετεοκλή.

Ο λαός απεγνωσμένος, έρμαιο στη βούληση του άρχοντά του, παθιάζεται στον πόλεμο. Παρακαλεί για θεϊκή ευλογία. Μαίνεται, χάνει τα λογικά του, αφού πρώτα φοβάται κι απελπίζεται. Φαντάζει τραγελαφικό πώς άνθρωποι ενωμένοι, μονιασμένοι σε πόλεις γειτνιάζουσες, μετατρέπονται σε εχθρούς, στρατιώτες κακούς. Λες και ξεχνούν τους όρκους της αγάπης, της αδελφοσύνης και της ανθρωπιάς που έχουν δώσει. Αγνώριστοι.

Κι ο Ετεοκλής, μια τραγική φιγούρα, δε θα αρνηθεί τη μοίρα του. Ξέρει καλά ποια θα είναι η κατάληξή του. Μοναχικός, δυναμικός, θα αποφασίσει να παραταχθεί απέναντι από τον αδερφό του. Μια μάχη αδερφική, ένας φόνος αδερφικός. Το ίδιο αίμα θα κυλήσει κι απ’ τους δύο, σε μία σύγκρουση γεμάτη  αγκαλιές. Αξιοσημείωτη σκηνή τραγικής κορύφωσης, οι αγκαλιές οι δυνατές, οι έντονες, από ορμή, οργή κι αγάπη κατευθυνόμενες, λαβώνουν καλύτερα κι απ’ το πιο δυνατό όπλο.

Τα κίνητρα του ανθρώπου, η εξουσία και η φιλαργυρία του, μπορούν να καταστήσουν την πιο μικρή παιδική αγκαλιά σε φονικό εργαλείο. Και κάπως έτσι, όμως, δεν είναι και κάθε πόλεμος; Σκοτώνεις τον σύντροφό σου, ομοεθνή ή αλλοεθνή, ομόθρησκο ή μη, ετεροφυλόφιλο ή μη. 

Ο Ετεοκλής αριστοτεχνικά ερμηνευόμενος από το Γ. Στάνκογλου, σε μια διπλή διανομή  με τον Χ. Στυλιανού, μας έκανε να προχωρήσουμε κι άλλο τη σκέψη μας. Οι δύο ηθοποιοί εναλλάσσονται στους δύο αδελφικούς ρόλους σε κάθε παράσταση. Έτσι, περνούν και βιώνουν την ψυχοσύνθεση και των δύο αντιμαχόμενων πλευρών. Έτσι, μέσα τους οι δύο κόσμοι συγκρούονται, μοιράζονται και καταλήγουν «να ‘χουν δύο εαυτούς». 

Ίσως, όμως κι αυτή να ‘ναι η βαθειά κρυμμένη αλήθεια. Ίσως ο φθόνος, η ζήλεια, η ματαιοδοξία που φυλάμε μέσα μας, μας ωθεί σε τέτοιες αποτρόπαιες πράξεις. Συνεπώς, αντί να δείχνουμε με το μακρύ μας δάχτυλο τον αντίπαλο, ίσως πρώτα πρέπει να συμφιλιωθούμε με τον εαυτό μας. Να τον αποδεχτούμε κι έτσι να πορευτούμε. Μπορεί αυτός να ‘ναι ο μεγαλύτερος εχθρός μας. 

Σκηνοθέτης της παράστασης είναι ο Λιθουανός Τσέζαρις Γκραουζίνις. Απέδωσε με τόση ευλάβεια, λιτότητα, αγνότητα και χωρίς προκλητικούς, παράταιρους νεωτερισμούς κάθε λεπτομέρεια της τραγωδίας. Κινησιολογικά και ερμηνευτικά όλα έρρεαν σε μια αρμονία. Μοναδική ένσταση οι δυτικότροπες μελωδίες ρομαντισμού, που ίσως δεν ήταν οι καταλληλότερες. Αλλά και πάλι, το ΚΘΒΕ και ο χώρος της Επιδαύρου κατάφεραν να μας ταξιδέψουν μακριά, να μας αγγίξουν βαθιά και να μας μεταδώσουν τις πανανθρώπινες ιδέες που διαθέτει ένα έργο σαν κι αυτό.