Η ιστορία της ελληνικής κλωστοϋφαντουργίας

Η κλωστοϋφαντουργία ήταν στο παρελθόν ένας από τους πιο σημαντικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Είναι χαρακτηριστικό πως κατά τη γέννηση του ελληνικού κράτους, ήταν βασικός πυλώνας στην προσπάθεια εκβιομηχάνισης της εθνικής οικονομίας. Ωστόσο, με το πέρασμα του καιρού, η κλωστοϋφαντουργία άρχισε να χάνει τη βαρύτητά της, ενώ τα πλήγματα που δέχτηκε από ανταγωνιστές του εξωτερικού σε όρους κόστους παραγωγής δεν της επέτρεψαν να ανακάμψει.

Το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ) οργανώνει θεματική ημερίδα σχετικά με την ιστορία του κλάδου της κλωστοϋφαντουργίας στην Ελλάδα και εγκαινιάζει περιοδική έκθεση με τίτλο «Ντρίλια και ρετσίνες, 1872-1981», την Παρασκευή 2 Δεκεμβρίου, (ώρα 17:00), στο Ιστορικό Αρχείο, στον Ταύρο. Η δράση εντάσσεται στο πλαίσιο της μελέτης της ελληνικής οικονομίας του 20ού αιώνα και της ανάδειξης της ιστορίας της επιχειρηματικότητας στη χώρα μας μέσω των οικείων αρχείων. 

Η ημερίδα εστιάζει στην κλωστοϋφαντουργία των Αδερφών Ρετσίνα, μία από τις πρώτες επιχειρήσεις που αποτέλεσαν τη βάση για τη βιομηχανική ανάπτυξη του ελληνικού κράτους. Η επιχείρηση υπήρξε για ένα διάστημα η μεγαλύτερη κλωστοϋφαντουργία της χώρας, καλύπτοντας το 72% της ετήσιας παραγωγής. Στα περισσότερα από εκατό χρόνια του βίου της, πέρασε από στάδια ανασυγκρότησης και ευημερίας, ύφεσης και περιορισμού, αναγκαστικής διαχείρισης και ελέγχου, αλλά και ανάκαμψης. 

Το προσωπικό του εργοστασίου Ρετσίνα το 1892. Φωτογραφία του Δ. Μαρτιμιανάκη. (Ιδιωτική συλλογή)

Μετατρεπόμενη από οικογενειακή επιχείρηση σε ανώνυμη εταιρεία, δημιούργησε ολοκληρωμένο φάσμα επεξεργασίας νημάτων, κατασκευής υφασμάτων από φυσικές και τεχνητές ίνες αλλά και έτοιμο ένδυμα. Στην πορεία της ανακλώνται φάσεις βιομηχανικής ανάπτυξης και προσπάθειες του ελληνικού κράτους, πολιτικές των εκάστοτε κυβερνήσεων, η ανάδειξη προσωπικοτήτων στον βιομηχανικό και πολιτικό χώρο, καθώς και η διαμόρφωση του βιομηχανικού και αστικού χώρου. 

Στην ημερίδα θα επιχειρηθεί η ανασύσταση της ιστορίας της εταιρείας μέσω ειδικών εισηγήσεων που καλύπτουν όλες τις βασικές παραμέτρους της ιστορίας επιχειρήσεων και της μελέτης της βιομηχανικής κληρονομιάς. Επιπλέον, η προβολή ενός σπάνιου ιστορικού οπτικοακουστικού τεκμηρίου, της δεκαετίας του 1930, παραγωγή μέλους της οικογένειας των ιδιοκτητών, θα βοηθήσει στην εξοικείωση του κοινού με τη γραμμή παραγωγής αλλά και την καθημερινότητα στο εργοστάσιο Ρετσίνα κατά τον Μεσοπόλεμο, εποχή ακμής της επιχείρησης.


Τιμολόγιο της εταιρείας Retzina, (πηγή: Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης (ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ), συλλογή Τιμολόγια)

Την εικόνα, τέλος, συμπληρώνει έκθεση αρχειακών τεκμηρίων και υλικού πολιτισμού, στο περιεχόμενο της οποίας έχει περιληφθεί υλικό του Ιστορικού Αρχείου ΠΙΟΠ, των Γενικών Αρχείων του Κράτους, του Ελληνικού Λογοτεχνικού & Ιστορικού Αρχείου-ΜΙΕΤ και ιδιωτικής συλλογής. Η συμμετοχή είναι δωρεάν. Για την εγγραφή των συμμετεχόντων θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας (210 3418011, καθημερινές 9:00-17:00).

Αναλυτικά το πρόγραμμα: 

17:00 Λήδα Παπαστεφανάκη, επίκ. καθηγήτρια, Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας Παν/μίου Ιωαννίνων, Η κλωστοϋφαντουργία Αδελφών Ρετσίνα (Πειραιάς, 1872-1981): άνοδος και πτώση μιας μεγάλης ελληνικής βιομηχανίας

17:15 Μαρία Κεκροπούλου, δρ Ιστορίας - Σχολική Σύμβουλος ΠΕ02, Β/θμιας Εκπαίδευσης Ν. Κορινθίας, Η «Αχαϊκή Κλωστοϋφαντουργία Αφών Ρετσίνα»: η σύντομη πορεία μιας βιομηχανικής μονάδας με βαρύ ιστορικό και συμβολικό κεφάλαιο

17:30 Γιάννης Γιαννιτσιώτης, επίκ. καθηγητής Κοινωνικής Ιστορίας Παν/μίου Αιγαίου, Επιχειρείν και πολιτεύεσθαι: Θεόδωρος Ρετσίνας

Διάλειμμα

18:00 Αντώνιος Πριμέντας δρ, Τακτικός Καθηγητής Τμήματος Κλωστοϋ-φαντουργών Μηχανικών Τεχνολογικής Εκπαίδευσης, Α.Ε.Ι. Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα, Εταίρος Κλωστοϋφαντουργικού Ινστιτούτου Μ. Βρετανίας και Βασιλικής Εταιρίας Τεχνών Μ. Βρετανίας, Ιστορικό Οπτικό Αρχείο της Βαμβακουργίας Αφών Ρετσίνα: αναδρομή στην παρελθούσα κλωστοϋφαντουργική τεχνολογία

Σχολιασμένη προβολή της ταινίας «Βιομηχανία Βαμβακουργίας Κλωστήρια-Υφαντήρια Αφών ΡΕΤΣΙΝΑ Α.Ε., εν Πειραιεί, έτος ιδρύσεως 1870» (13 λ.)

18:20 Ευρυδίκη Κατσάλη, Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΦ.Α. Εύβοιας, Κλωστοϋφαντουργία Ρετσίνα: ένα ιστορικό βιομηχανικό μνημείο του Πειραιά

18:35 Ευγενία Κρεμμυδά, δρ Ιστορίας - αρχειονόμος Γενικά Αρχεία του Κράτους, Το Αρχείο Ρετσίνα στις συλλογές των ΓΑΚ

19:00 Εγκαίνια περιοδικής έκθεσης «Ντρίλια και ρετσίνες, 1872-1981» στον χώρο του Ιστορικού Αρχείου ΠΙΟΠ - ξενάγηση

Info
Ιστορικό Αρχείο ΠΙΟΠ
Δωρίδος 2 & Λεωφόρος Ειρήνης 14, Ταύρος 
www.piop.gr