13 trivia από τον Άρχοντα των δαχτυλιδιών

«Ο κόσμος έχει αλλάξει. Το νιώθω στο νερό. Το νιώθω στη γη. Το μυρίζω στον αέρα», διηγείται η Γκαλάντριελ στην εισαγωγή της «Συντροφιάς του δαχτυλιδιού». Άλλα τόσα έχουν αλλάξει 15 χρόνια μετά από την πρεμιέρα της πρώτης ταινίας του «Άρχοντα των δαχτυλιδιών», ωστόσο κάποια πράγματα παραμένουν -και θα παραμείνουν- αμετάνλητα. Όπως η αγάπη μας για την κινηματογραφική τριλογία του Πίτερ Τζάκσον που βασίστηκε στην ακόμα πιο αγαπημένη τριλογία βιβλίων του Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν. Με αφορμή τον άτυπο εορτασμό αυτής της επετείου, θυμόμαστε 13 ιστορίες σχετικά με τις ταινίες που λιγότερο γνωστές, από τις “bigatures” μέχρι την επιλογή του καστ, για να ταξιδέψουμε νοερά για μία ακόμη φορά στη Μέση Γη.

Το βέτο του Τόλκιν

Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων του «Κυνηγού φαντασμάτων» (“The frighteners”), όπου υπέγραφε σενάριο και σκηνοθεσία, ο Πίτερ Τζάκσον άρχισε να σκέφτεται αν η ανάπτυξη των οπτικών εφέ εκείνη την εποχή θα μπορούσε να κάνει τελικά εφικτή τη μεταφορά του «Άρχοντα των δαχτυλιδιών» στη μεγάλη οθόνη έναντι ενός λογικού κόστους παραγωγής. Βάσει του συμβολαίου του, ο Τζάκσον ήταν υποχρεωμένος να ενημερώσει πρώτα τη Miramax (της Disney) για κάθε πρότζεκτ που είχε υπόψη. Σύμφωνα, όμως, με τις φήμες, ο Τόλκιν όταν πούλησε τα δικαιώματα της τριλογίας είχε συμπεριλάβει μία ρήτρα σύμφωνα με την οποία καμία από τις ταινίες που θα βασιζόταν στον «Άρχοντα» δεν έπρεπε να γυριστεί από την Disney. Ο Τζάκσον είπε ότι άκουσε πως αυτό οφειλόταν στην απέχθεια του Τόλκιν απέναντι στην ταινία «Η Χιονάτη και οι επτά νάνοι» του 1937. Τελικά, πάντως, η Miramax έκλεισε τη συμφωνία.

Από τις δύο ταινίες στη μία

Ο Πίτερ Τζάκσον πίστευε ότι ο τρόπος για να «πουλήσει» την τριλογία του «Άρχοντα» στους παραγωγούς ήταν να γυρίσει πρώτα το «Χόμπιτ» και στη συνέχεια να γυρίσει σε δύο ταινίες (όχι τρεις) την τριλογία. Ωστόσο τα δικαιώματα για το «Χόμπιτ» δεν ήταν διαθέσιμα. Από την άλλη πλευρά, το κόστος παραγωγής για τον «Άρχοντα» είχε αρχίσει να αυξάνεται, με αποτέλεσμα ο Χάρβεϊ Γουάινσταϊν της Miramax να αρχίζει να πιέζει τον Τζάκσον να γυρίσει τελικά μόνο μία ταινία. Η πίεση κλιμακώθηκε, μάλιστα, σε τελεσίγραφο. «Έπρεπε είτε να συμφωνήσουμε είτε να αποχωρήσουμε. [Ο Γουάινσταϊν] είχε ήδη έτοιμο τον Τζον Μάντεν για να σκηνοθετήσει και τον Χοσεΐν Αμινί για να γράψει το σενάριο», θυμάται ο Τζάκσον.

…Και τελικά στις τρεις

Ο Τζάκσον επέστρεψε στη Νέα Ζηλανδία για να αρχίσει να δουλεύει πάνω σε ένα βίντεο-δείγμα διάρκειας 35 λεπτό, το οποίο θα έδειχνε στα ενδιαφερόμενα κινηματογραφικά στούντιο. Όμως έφαγε πόρτα από όλες τις σημαντικές εταιρείες του χώρου! Η βραχύτατη λίστα περιλάμβανε την Polygram -μία βρετανική ανεξάρτητη εταιρεία παραγωγής που βρισκόταν πίσω από την ταινία «Τέσσερις γάμοι και μία κηδεία» και η New Line. Η τελευταία έμελλε να προχωρήσει το πρότζεκτ, αφού πλήρωσε ένα σεβαστό ποσό στον Γουάινσταϊν. Μάλιστα, γινόταν πλέον λόγος για τρεις ταινίες, με τον επικεφαλής της New Line, Μπομπ Σαγιέ, να λέει: «Γιατί να θέλω να κάνω δύο ταινίες; Υπάρχουν τρία βιβλία. Γιατί να μην κάνουμε τρεις ταινίες;».

Η φαραωνική παραγωγή

Η κλίμακα της παραγωγής δεν είχε προηγούμενο. Κανένας σκηνοθέτης δεν είχε μέχρι τότε προσπαθήσει να γυρίσει ταυτόχρονα τρεις ταινίες. Κανένας δεν είχε στη διάθεσή του ένα τόσο πολυάριθμο συνεργείο και τόσους κομπάρσους και κανένας δεν είχε κληθεί να δημιουργήσει από την αρχή όλα τα σκηνικά αντικείμενα της ταινίας του: η ομάδα παραγωγής που αποτελούνταν από 2.400 άτομα κάθε ειδικότητας και οι 26.000 κομπάρσοι δούλεψαν πάνω στις ταινίες για πέντε χρόνια. Το συνεργείο δημιούργησε συνολικά 64 σκηνικά, είτε μινιατούρες είτε αρκετά μεγαλύτερης κλίμακας, τα οποία ονομάστηκαν “bigatures”.

Ήταν απόφαση του Τζάκσον να κατασκευαστούν από την αρχή όλα τα αντικείμενα που είχαν σχέση με τη Μέση Γη. «Έπρεπε να δημιουργήσω τον πιο πιστευτό κόσμο που μπορούσα. Η απόφαση ήταν να την κάνουμε να φανεί ιστορική, με τις λεπτομέρειες να δημιουργούν την ψευδαίσθηση ότι οι θεατές “βουτούσαν” σε έναν πραγματικό κόσμο», λέει σχετικά ο Τζάκσον. Το δύσκολο έργο έπεσε πάνω στο Weta Workshop, το οποίο εκ των υστέρων μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι έκανε καταπληκτική δουλειά.

Larger than life

Ορισμένα από τα σκηνικά και τα σκηνικά αντικείμενα που κατασκευάστηκαν ήταν από τα πιο λεπτομερή στην ιστορία του κινηματογράφου: η οχυρωμένη πόλη της Μίνας Τίριθ ήταν το μεγαλύτερο σκηνικό που κατασκευάστηκε ποτέ στο Νότιο Ημισφαίριο. Ο τεράστιος ολίφαντας (ένα γιγαντόσωμο ζώο που έμοιαζε με ελέφαντα και εμφανίστηκε στις επόμενες δύο ταινίες της τριλογίας) ήταν το μεγαλύτερο σκηνικό αντικείμενο που κατασκευάστηκε ποτέ και για να μεταφερθεί έπρεπε να αποσυναρμολογηθεί και να φορτωθεί σε περισσότερα από 12 φορτηγά!

Όλα στο χέρι

Στο Χόμπιτον το συνεργείο είχε φροντίσει να φυτέψει έναν κήπο με λαχανικά έναν ολόκληρο χρόνο προτού ξεκινήσουν τα γυρίσματα. Από την άλλη πλευρά, ανάμεσα στα σκηνικά αντικείμενα κατασκευάστηκαν περισσότερες από 900 χειροποίητες πανοπλίες (μάλιστα, ένα από τα άτομα που κατασκεύαζε αλυσιδωτούς θώρακες είπε ότι από τη συνεχή τριβή εξαφανίστηκαν τα δαχτυλικά του αποτυπώματα), περισσότερα από 20.000 αντικείμενα σπιτιού και άλλα καθημερινής χρήσης και περισσότερα από 1.600 ζευγάρια προσθετικών άκρων και αυτιών.

Το φακέλωμα

Για πρώτη φορά στην ιστορία του κινηματογράφου δημιουργήθηκε μία τεράστια βάση δεδομένων στην οποία αποθηκευόταν κάθε frame, προκειμένου να υπάρχει άμεση πρόσβαση, ανάλυση και διασταύρωση κάθε σκηνής της ταινίας. Όλα τα στοιχεία, από τα Χόμπιτ μέχρι τα τοπία μπορούσαν να περάσουν ανά πάσα στιγμή από ψηφιακή επεξεργασία.

Ψηφιακοί στρατοί

Εκτός από τα σκηνικά αντικείμενα και τα σκηνικά σε φυσική μορφή, η Weta συμμετείχε και στη δημιουργία των εφέ. Το Massive, ένα λογισμικό που είχε αναπτύξει η εταιρεία για την προσομοίωση συμπεριφοράς πλήθους, βοήθησε στη δημιουργία των μεγάλης κλίμακας σκηνών μάχης στη «Συντροφιά του δαχτυλιδιού». Βάσει αυτού, κάθε χαρακτήρας του πλήθους κινείται σε ανταπόκριση προς το περιβάλλον γύρω του και προς τη συμπεριφορά των άλλων χαρακτήρων.

Ο Μπόουι και ο Κόνερι

Πρόσφατα κυκλοφόρησε η είδηση πως συζητούνταν το όνομα του Ντέιβιντ Μπόουι για τον ρόλο του Γκάνταλφ, όμως ο δημοφιλής μουσικός δεν ήταν δαθέσιμος. Ένα άλλο όνομα που είχε πέσει στο τραπέζι για τον ρόλο ήταν αυτό του Σον Κόνερι. Αυτή ήταν η επιλογή της New Line και δέχτηκε, μάλιστα, και ο Τζάκσον. Μόνο που κανόνιζαν χωρίς τον ξενοδόχο! Ο Κόνερι απέρριψε την πρόταση. Ο Ίαν ΜακΚέλεν ήταν η επόμενη επιλογή, όμως και εκεί υπήρχε πρόβλημα, δεδομένου ότι ο Βρετανός ηθοποιός είχε υπογράψει για να υποδυθεί τον Μαγκνίτο στο “X-men” - τα χρονοδιαγράμματα των δύο παραγωγών συμβάδιζαν. Ωστόσο αποδείχτηκε ότι το πρόβλημα δεν ήταν ανυπέρβλητο, καθώς ο ΜακΚέλεν διευκρίνισε στον Σαγιέ σε ένα εστιατόριο του Λονδίνου όπου συναντήθηκαν τυχαία ότι τα γυρίσματα του «Άρχοντα» ξεκινούσαν τρεις ημέρες προτού τελειώσουν τα γυρίσματα των “X-men”. «Το διευθετήσαμε και έτσι τον πήραμε στην ταινία», θυμάται ο Σαγιέ.

Στο και πέντε

Και με τον ρόλο του Άραγκορν, αυτός που τον ανέλαβε τελικά, δεν ήταν η πρώτη επιλογή. Αρχικά επιλέχθηκε ο Στιούαρτ Τάουνσεντ, ο οποίος αντικαταστάθηκε ενώ είχαν περάσει ήδη 3-4 εβδομάδες γυρισμάτων. Οι παραγωγοί αποφάσισαν ότι είχαν επιλέξει έναν πολύ νέο ηθοποιό για τον ρόλο και έτσι ο Τάουνσεντ αντικαταστάθηκε με τον Βίγκο Μόρτενσεν. Επειδή, μάλιστα, τα περιθώρια ήταν ασφυκτικά, ο ίδιος ο Τζάκσον πήρε τον Μόρτενσεν και του είπε: «Θα ήθελες να μπεις αύριο σε ένα αεροπλάνο για τη Νέα Ζηλανδία;». «Ήξερα ότι ήταν μία πολύ σημαντική συζήτηση. Δεν με γνώριζε. Δεν είχε πάει ποτέ στη Νέα Ζηλανδία ούτε είχε διαβάσει τον “Άρχοντα των δαχτυλιδιών”», θυμάται ο Τζάκσον. Ο Μόρτενσεν από την πλευρά του τού ζήτησε να το σκεφτεί, και τότε ο Τζάκσον του είπε: «Ναι, αλλά όχι για πολύ. Έχεις μέχρι το μεσημέρι»! Αυτός που έπεισε τον Μόρτενσεν ήταν τελικά ο 11χρονος γιος του Χένρι, ο οποίος ήταν μεγάλος θαυμαστής του «Άρχοντα».

Say cheese

Ένα από τα χόμπι του Μόρτενσεν είναι η φωτογραφία. Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων τράβηξε ένα σωρό φωτογραφίες τους ηθοποιούς και το συνεργείο, κάνοντας ένα μεγάλο κολάζ στον καθρέφτη του μακιγιέρ.

Άτσαλος πολεμιστής

Ο Ντόμινικ Μόναχαν λέει ότι οι σκηνές μάχης του Γκίμλι είναι τόσο καλές, επειδή είναι πραγματικές: ο Τζον Ρις Ντέιβις χτυπούσε στην πραγματικότητα τους κασκαντέρ (αντί να βρίσκει αέρα όπως συνηθίζεται) και οι τελευταίοι ήταν τρομοκρατημένοι όταν τον είχαν μπροστά τους.

Ο μεγαλύτερος θαυμαστής

Ο Κρίστοφερ Λι ήταν τεράστιος θαυμαστής του Τόλκιν. Διάβαζε κάθε χρόνο τον «Άρχοντα των δαχτυλιδιών» και ήταν ο μόνος που είχε συναντήσει τον Καθηγητή.