Η Πρωτοχρονιά σε μικρά χωριά της Ελλάδας

Πέρα από τη φασαρία των μεγαλουπόλεων, μακριά από τη φαντασμαγορία και τα πυροτεχνήματα, τόσο κοντά και συνάμα τόσο μακριά μας, οι ημέρες των εορτών και η Πρωτοχρονιά γιορτάζονται στα μικρά χωριά της πατρίδας μας με έναν διαφορετικό τρόπο, λιτό και αυθεντικό, και συνάμα γοητευτικό και σπάνιο...

Χωριά σβησμένα από τον χάρτη, εγκλωβισμένα στα βουνά, καλά κρυμμένα στα δάση ή σε κλειστούς παραθαλάσσιους όρμους, γιορτάζουν την αλλαγή του χρόνου με έναν τρόπο διαφορετικό από τον συνηθισμένο, πιο ανθρώπινο και ζεστό, που ανταποκρίνεται επακριβώς στις θνητές μας απαιτήσεις, απαλλαγμένος από οποιαδήποτε υπερβολή και ασωτία. Είναι εκεί που ο φούρνος ανάβει από τα χαράματα και κάθε λογής νοστιμιά ετοιμάζεται για ψήσιμο. Ζυμωτό φρέσκο ψωμί, κρέατα ντόπια και κουραμπιέδες άφθονοι φουρνίζονται με τρόπο παραδοσιακό, και αποκτούν μια άλλη γεύση, απροσδιόριστη, που ικανοποιεί ακόμη και τους πιο περίεργους και απαιτητικούς ουρανίσκους. Μεταξύ άλλων, γλυκά του κουταλιού, σπιτικά λικέρ, φρούτα και λαχανικά βιολογικής παραγωγής, συνθέτουν ένα πολύχρωμο και αρωματικό σπίτι, με μυρωδιές έντονες και μεθυστικές, που χορταίνουν τα μάτια και αφρατεύουν την ψυχή.

Εκτός όμως από το πλούσιο φαγητό, ιδιαίτερη είναι και η ιδιοσυγκρασία των ανθρώπων. Κιμπάρηδες και μεγαλόκαρδοι, ευγενικοί και χωρατατζήδες, που χαίρονται αληθινά τις μέρες αυτές και βιώνουν τις στιγμές στο κόκκινο. Οι άντρες παίζουν χαρτιά στο καφενείο και συζητούν ώρες ατελείωτες, ενώ οι γυναίκες μαζεύονται στα σαλόνια, και στήνουν κουβέντες δίπλα στο τζάκι, έχοντας έναν ελληνικό για συντροφιά. Ο καθένας βρίσκεται στο πόστο του και κανείς δεν παραπονιέται. Όλοι είναι μαζί και αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες συντροφικά, μακριά από τον ωφελιμισμό και την ιδιοτέλεια. Ιδιαίτερη μάλιστα είναι η στιγμή που ο ταχυδρόμος φέρνει τους μισθούς στο καφενείο. Η ανυπομονησία εκδηλώνεται με ένα πλατύ χαμόγελο, και με μία ανεξήγητη υπερκινητικότητα. Όλοι βιάζονται και αγωνιούν, αλλά μόνο μέχρι να πάρουν το παραδάκι που τους αναλογεί. Και έπειτα, το πάνε σπίτι με χαρά και αισθάνονται πλέον ανάλαφροι και δικαιωμένοι, με τα βουρκωμένα μάτια τους να μαρτυρούν την ψυχή τους. Οι κόποι των προηγούμενων χρόνων απέφεραν καρπούς, και τώρα δικαιούνται να τους απολαύσουν.

Τις μέρες αυτές, ακόμη, ανασταίνονται περασμένες στιγμές του παρελθόντος και παίρνουν πνοή μέσα από τις διηγήσεις των παππούδων στα μικρά παιδιά. Κατά κάποιο μαγικό τρόπο, τότε ξανανιώνουν και θυμούνται λεπτομερώς αλλοτινές καταστάσεις και γεγονότα, ευτράπελα και μη, που έχουν διδακτικό χαρακτήρα, ενώ συγχρόνως τέρπουν. Μέσα λοιπόν από τις σπίθες της φωτιάς ξεπηδούν και οι μνήμες του χθες, βάζοντας φωτιά στα συναισθήματα και τις εκφράσεις. Πολλές φορές μπορεί να πειραχτεί και κάποια πληγή. Ωστόσο, αυτός ο πόνος δεν καταβάλλει τους ανθρώπους, αλλά τους κάνει πιο δυνατούς και επιβεβαιώνει τη ζωντάνια τους. Και βλέποντας τα όσα πέρασαν, αισθάνονται τυχεροί και ευλογημένοι για τη μέχρι τότε έκβασή τους, και κάνουν το σταυρό τους, κοιτώντας το εικονοστάσι στον τοίχο, για να ευχαριστήσουν τους Αγίους τους. Ταπεινοί και συνεσταλμένοι, που σε μαγεύουν με την ηρεμία και την διακριτικότητά τους...

Και έπειτα, ο χρόνος αλλάζει, με την κοπή της βασιλόπιτας να επισημοποιεί το γεγονός. Φιλιά και αγκαλιές σκορπίζονται παντού και οι ευχές βγαίνουν από την καρδιά, γεμάτες ειλικρίνεια και αγάπη. Όποιος κερδίσει το φλουρί βέβαια, είναι ο τυχερός της χρονιάς, και ένας μικρός μπουλαμάς χρυσώνει τον δρόμο του. Κάπως έτσι λοιπόν, εδώ και χρόνια, αυτοί οι άνθρωποι υποδέχονται κάθε νέο έτος μέσα σε ένα κλίμα χαράς και αισιοδοξίας, ξεχνώντας για λίγο τις δυσκολίες και τα προβλήματα της καθημερινότητας και προτάσσοντας τις επιθυμίες και τις ευχές τους, μέσα σε ένα απατηλό ενύπνιο της ζωής, διεκδικώντας το ανώτατο δικαίωμα όλων, αυτό της ελπίδας.