Ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος και ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών

Φαντάσου αντί να σου διηγούνταν παραμύθια που γράφτηκαν από άλλους, ο παππούς σου να ύφαινε τις δικές του ιστορίες, με ξωτικά, μαγικά δαχτυλίδια, μοχθηρούς μάγους και δράκους, χαμένους βασιλιάδες και τεμπέλικα χόμπιτ. Ο Σάιμον Τόλκιν είχε έναν τέτοιον παππού - και αυτό μάς κάνει να τον ζηλεύουμε λίγο. Ο ίδιος έχασε τον παππού του, Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν όταν ήταν 14 χρονιών, έχει όμως έντονες αναμνήσεις από αυτόν: τα βελούδινα γιλέκα που φορούσε, την πίπα του με την οποία τον έχουμε δει να ποζάρει σε φωτογραφίες, τα παιχνίδια λέξεων που έπαιζαν μαζί στα βροχερά μεσημέρια ή τις ρίψεις λείων μαύρων βοτσάλων στα γκρίζα κύματα ή ακόμα και το κουτί με τα σπίρτα που έριχνε στον αέρα ο Τζ. Ρ. Ρ. για να διασκεδάσει τον εγγονό του.

Με αφορμή τα 125 χρόνια από τη γέννηση (στις 3 Ιανουαρίου 1892) του συγγραφέα του «Άρχοντα των δαχτυλιδιών», του «Χόμπιτ», του «Σιλμαρίλλιον» και άλλων ιστοριών που κατέχουν πια μία ξεχωριστή θέση στην καρδιά μας, ο Σάιμον Τόλκιν έγραψε ένα πολύ συγκινητικό άρθρο για τον παππού του στην ιστοσελίδα του BBC. Σε αυτό αναφέρει επίσης για τη σκιά που έριξε ο παππούς του στο δικό του συγγραφικό έργο και στην τελική του διαπίστωση ότι τελικά ο Σάιμον χρειάστηκε να αξιοποιήσει την κληρονομιά του για να πουλήσει το έργο του. «Οι συγγραφείς δεν μπορούν να επιτύχουν χωρίς δημοσιότητα και το όνομά μου ήταν το διαβατήριό μου για να κερδίσω την προσοχή των media», παραδέχεται.

Έτσι προέκυψε το βιβλίο “No Man’s Land”, το οποίο κυκλοφόρησε πέρυσι τον Ιούνιο. Για να το γράψει, ο Σάιμον εμπνεύστηκε από τις αληθινές εμπειρίες του παππού του στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο (υπηρέτησε και στη Γαλλία, ενώ έχασε πολλούς φίλους του στις μάχες). «Όσο ξετυλίγονταν τα κεφάλαια, σκεφτόμουν ολοένα και περισσότερο τον παππού μου, ο οποίος επίσης πολέμησε στη Μάχη του Σομ. Είχα μια φωτογραφία του: όμορφος και αποφασιστικός φορώντας τη στολή του αξιωματικού, με ένα ασυνήθιστο μουστάκι. Αν δεν είχε επιβιώσει, δεν θα υπήρχα ούτε εγώ», γράφει ο Σάιμον, ενώ στη συνέχεια γράφει ορισμένες σκέψεις που έχουν ήδη μοιραστεί αρκετοί μελετητές του έργου του Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν, σχετικά με το πώς επηρέασε η τραυματική συμμετοχή του συγγραφέα στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο τη συγγραφή του «Άρχοντα των δαχτυλιδιών».

«Ανέτρεξα στον “Άρχοντα των δαχτυλιδιών” και διαπίστωσα ότι μεγάλο μέρος της σύλληψής του έπρεπε να είχε αντληθεί από τη φρίκη των χαρακωμάτων. Το Κακό στη Μέση Γη είναι πάνω από όλα βιομηχανοποιημένο. Τα ορκ του Σάουρον είναι κακοποιημένοι εργάτες• ο Σάρουμαν έχει “ένα μυαλό από μέταλλο και τροχούς»• και το έρημο σεληνιακό τοπίο της Μόρντορ και του Ίσενγκαρντ θυμίζει τρομακτικά τη νεκρή ζώνη του 1916.

»Η συντροφικότητα ανάμεσα στον Φρόντο και τον Σαμ στα τελευταία στάδια της αποστολής τους αντηχεί τους βαθείς δεσμούς μεταξύ των Βρετανών στρατιωτών που σφυρηλατήθηκαν ενόψει των συγκλονιστικών αντιξοοτήτων. Όλοι τους μοιράζονται το προτέρημα του θάρρους, το οποίο εκτιμάται περισσότερο από όλες τις άλλες αρετές στον “Άρχοντα των δαχτυλιδιών”. Και τότε, αφότου τελειώσει ο πόλεμος, ο Φρόντο μοιράζεται την τύχη τόσο πολλών βετεράνων που παραμένουν σημαδεμένοι με αόρατες πληγές αφότου επιστρέψουν σπίτι, χλωμές σκιές των ανθρώπων που ήταν κάποτε.

Υπάρχει επίσης μία αίσθηση ότι ο κόσμος άλλαξε ριζικά από τον Σάουρον, ακόμα και αν [ο τελευταίος] ηττήθηκε. Η αθωότητα και η μαγεία εξαφανίζονται από τη Μέση Γη καθώς φεύγουν τα ξωτικά, αναχωρώντας στη Δύση. Και νομίζω ότι ο παππούς μου πρέπει να ένιωσε το ίδιο για την Ευρώπη έπειτα από τον Μεγάλο Πόλεμο: πόσο τρομερό πρέπει να ήταν να πολεμήσεις στον “πόλεμο που θα τελείωνε όλους τους πολέμους”, μόνο για να αναγκαστείς να στείλεις τους γιους σου να πολεμήσουν σε έναν άλλον πόλεμο 20 χρόνια αργότερα».