Τσίρκο σε ένα... διατηρητέο

Την περασμένη εβδομάδα τα ζήσαμε όλα: πολικές θερμοκρασίες, χιόνι, αποκλεισμούς, τεράστια ταλαιπωρία. Oι δρόμοι έγιναν παγοδρόμια, πάγωσε το άλατι, έκλεισαν τα σχολεία και οι κινηματογράφοι. Ο κόσμος δεν είχε θέρμανση και ζεστό νερό. Μία πόλη στο έλεος του Θεού, αδύναμη να αντιμετωπίσει την κακοκαιρία. Κάποιες φορές, καλώς ή κακώς, τα κοινωνικά είναι πιο πάνω από τα πολιτιστικά και τα επηρεάζουν άμεσα. Αυτό συνέβη την εβδομάδα που διανύσαμε στη Νύμφη του Θερμαϊκού.



Πιστοί στο ραντεβού μας, καταφέραμε να δούμε το “Paterson” του Τζιμ Τζάρμους. Τόσο απλό, λιτό, που σε σοκάρει, διότι λανθασμένα φτάσαμε στη ζωή πολλά πράγματα να τα θεωρούμε δεδομένα. Παρακολουθούμε μία εβδομάδα ενός συμβατικού ζευγαριού στο Νιου Τζέρσεϊ. Μία ρουτίνα δίχως μεγάλες εντάσεις και κορύφωση. Σε μία εποχή που οι ρυθμοί είναι πολύ γρήγοροι και κυριαρχούν το άγχος, η πίεση και το προβλήματα, ο πρωταγωνιστής (Άνταμ Ντράιβερ) μπορεί να πει «είμαι καλά». Γράφει ποιήματα - και αυτός είναι ο κρυφός του θησαυρός. Και τα γράφει με το χέρι σε χαρτί, ούτε σε laptop, ούτε σε smartphone. Αρνείται να γίνει δέσμιος της τεχνολογίας. Είναι χαρούμενος με τα μικρά της ζωής, τα καθημερινά. Αυτό ακριβώς είναι και ο Τζάρμους, ένας σκηνοθέτης με αξίες κι ιδεολογία που δεν συμβαδίζει με το σήμερα. Δίπλα στον Ντράιβερ, τοποθετεί ως «μούσα» την πανέμορφη Ιρανή, Γκολσιφτέ Φαραχανί. Ο ένας συμπληρώνει τον άλλον, τα ετερώνυμα έλκονται. Η ποίηση μέσα στη ζωή, κυριολεκτικά και μεταφορικά, ο λυρισμός της καθημερινότητας, με τον πιο μεστό τρόπο. Αξίζει τον κόπο.

Έμειναν 44 ημέρες για το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκη, τη δεύτερη μεγάλη διοργάνωση, μετά το Φεστιβάλ Κινηματογράφου. Αποκαλυπτικό, εθνογραφικό, δημοσιογραφικό, ιστορικό, πολιτικό, καλλιτεχνικό, ποιητικό, δημιουργικό, πειραματικό, κοινωνικό, ανθρωποκεντρικό, σύνθεση ειδών. Τι είναι ντοκιμαντέρ σήμερα; «Στη μυθοπλασία ο σκηνοθέτης είναι Θεός. Στο ντοκιμαντέρ ο Θεός είναι ο σκηνοθέτης», λέει ο Άλφρεντ Χίτσκοκ. Οι απαντήσεις άπειρες και προκύπτουν από τις ίδιες τις ταινίες. Λίγο πριν ανοίξει η αυλαία του 19ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (3-12 Μαρτίου), αφήνουμε ορισμένα από τα πιο δυνατά ντοκιμαντέρ της φετινής διοργάνωσης να δώσουν απαντήσεις: “The Chocolate case” της Μπένθε Φόρερ (Ολλανδία), “Austerlitz”, του Σεργκέι Λοζνίτσα (Γερμανία), “Dawson City: frozen time” του Μπιλ Μόρισον (ΗΠΑ), “Transitioning: Transgender children” των Ροσέρ Ολιβέρ και Λουίς Μοντσεράτ (Ισπανία) και “Sacred water” του Ολιβιέ Ζουρντέν (Βέλγιο), είναι μερικά από αυτά.

Στα θετικά επίσης η πρωτοβουλία των αιθουσών του Φεστιβάλ, για 1+1 εισιτήριο κάθε Τρίτη και Πέμπτη. Οι άνθρωποι σε μία εποχή βαθιάς κρίσης οικονομικής, αλλά κυρίως ηθικής, επιστρέφουν στον κινηματογράφο. Πιο πολλοί από τις προηγούμενες χρονιές - και πλέον με τέτοιες πρωτοβουλίες θα έρχονται ακόμα περισσότεροι. Και φοιτητές, νέοι και παιδιά. Η μόρφωση και η ευγένεια είναι απαντήσεις στο χρεοκοπημένο πολιτικό μοντέλο που προσπαθούν να μας επιβάλλουν. Μακάρι να καθιερωθούν στη συνείδηση όλων, αυτές οι μέρες, ως Cine-days. Ένα καλό έργο είναι ψυχαγωγία, είναι μάθημα ζωής, είναι συναισθήματα που δεν περιγράφονται με λέξεις.



Μεταφερόμαστε από τις κλειστές αίθουσες στο Διατηρητέο Magic Coffee House, που μεταμορφώνεται σε «Τσίρκο». Αλήθεια, πόσοι από εσάς έχετε δει από κοντά; Και δεν εννοώ τα καταπιεσμένα ζώα που γίνονται φτηνό θέαμα. Η Ηρώ Παπακώστα, η Ελίνα Ευταξία και η Ματίνα Ευθυμιάδου -με σπουδές διακόσμησης, σκηνογραφίας και ενδυματολογίας- ένωσαν τις δυνάμεις τους σε ένα project που αναμένεται να λατρέψει η πόλη. Η διαρκής μεταμόρφωση ενός μπαρ-καφέ σε κάτι θεματικό και εντυπωσιακό. Η ιδέα του τσίρκου έμοιαζε ιδανική να ακολουθήσει το χριστουγεννιάτικο παραμύθι. Μια ολόκληρη παραγωγή, μια σκηνοθετημένη πραγματικότητα που σε κερδίζει. Σε μια εποχή που όλα μοιάζουν μαύρα, μια επίσκεψη στο Διατηρητέο, που τολμά να αλλάζει διαρκώς, σε κάνει να νοιώσεις όμορφα, ξεφεύγοντας για λίγο.

Για εμάς του νεαρούς φοιτητές, ξεκινά ένας κύκλος εξεταστικής. Ο τρόπος που γίνεται δεδομένα λανθασμένος. πρέπει όμως να συμμορφωθούμε με τις επιταγές του και το συντομότερο να περάσουμε στο επόμενο επίπεδο. Είναι μία ψυχοφθόρα διαδικασία-περίοδος. Η φοιτητική ζωή είναι, όμως, το τελευταίο στάδιο, που έχεις τον χρόνο να συλλέξεις τόσα πολλά εφόδια, να μορφωθείς, πριν ξεκινήσεις να εργάζεσαι και να κάνεις οικογένεια. Είναι στο χέρι του καθενός να θέσει τις προτεραιότητές του.

Κάπως έτσι κύλησε η δυσκολότερη εβδομάδα των τελευταίων ετών στην Θεσσαλονίκη. Πλέον, μιλάμε για Αλκυονίδες ημέρες κι αισιοδοξούμε ....