Το 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης είναι εδώ!

Εμβόλιμα, φίλες και φίλοι, τα λέμε από τη Θεσσαλονίκη, που φορά τα γιορτινά της για να υποδεχθεί το 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ της πόλης. Ένα από τα σημαντικότερα στον κόσμο, με το ενδιαφέρον να είναι μεγάλο - κάτι που επαληθεύεται και από την εκτενή παρουσία των μέσων ενημέρωσης στους χώρους διοργάνωσής του.

Από νωρίς το πρωί της Παρασκευής καταλαβαίνεις με μία απλή βόλτα πως κάτι σπουδαίο γίνεται στο κέντρο της πόλης. Μπορεί οι Έλληνες να φημίζονται για την οργάνωση της τελευταίας στιγμής, ωστόσο κάλλιο αργά παρά ποτέ. H παραλία της πόλης καθαρίζεται, η πλατεία Αριστοτέλους θυμίζει κάτι από την αίγλη του παρελθόντος.

Τα σταντ των εισιτηρίων έτοιμα, το ίδιο και τα προγράμματα. Ο κόσμος στις επάλξεις. Έλληνες από κάθε σημείο της χώρας και ξένοι, που ταξιδεύουν από διάφορα μέρη του κόσμου για να ζήσουν την εμπειρία του Φεστιβάλ. Οι απανταχού σινεφίλ ανταποκρίνονται στο κάλεσμα.

Ο καιρός συμβάλλει στη μέγιστη δυνατή προσέλευση. Πραγματικά ανοιξιάτικος, καθώς έχουμε φτάσει στις 3 του Μάρτη. Ο ουρανός, η θάλασσα και ο ήλιος συμπλέκονται και αλληλεπιδρούν μοναδικά, δίνοντας ένα ξεχωριστό φόντο στο πολιτιστικό γεγονός. Παράλληλα οργανώνονται από τους αρμόδιους φορείς ξεναγήσεις στα αξιοθέατα της πόλης.

Πάμε όμως, να ρίξουμε μία γρήγορη ματιά και στο πρόγραμμα, μέχρι τη Δευτέρα, που θα έχουμε την πρώτη μας ανταπόκριση με τα πεπραγμένα. Επιλέξαμε, λοιπόν, για σήμερα, Παρασκευή, το «Πλαστική Κίνα» του Τζιου-λιανγκ Ουάνγκ (18:00, αίθουσα Φρίντα Λιάππα), που μας διηγείται τη ζωή εντός εντεκάχρονου κοριτσιού, που δουλεύει μαζί με τους γονείς της σε ένα εργοστάσιο ανακύκλωσης, ενώ ονειρεύεται να πάει σχολείο. Μια διερεύνηση της παγκόσμιας κουλτούρας της κατανάλωσης, ιδωμένης μέσα από τα μάτια και τα... χέρια αυτών που χειρίζονται τα απόβλητά της και επιλέγουν να υποστούν ανήκεστο βλάβη προκειμένου να βγάλουν τον επιούσιο. Το ντοκιμαντέρ κέρδισε Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής για τον Καλύτερο Πρωτοεμφανιζόμενο Σκηνοθέτη εις μνήμη του Πίτερ Ουϊντόνικ - IDFA 2016. 

Επίσης στις 20:30 (αίθουσα Σταύρος Τορνές) έχουμε κρατήσει δύο ντοκιμαντέρ, που έχετε την ευκαιρία να δείτε με ένα εισιτήριο. Το «Γράφοντας πάνω στην πόλη» του Κεϊουάν Καριμί και το «Κοροπά» της Λορά Ενό. Το πρώτο αφορά το Ιράν και τα γκραφίτι που έχουν σημαδέψει τους δρόμους. Τα συναντά κανείς στις πόλεις και φέρουν πρόσωπα, ονόματα, σλόγκαν, ποιήματα και ύμνους. Διαβάζουμε τους τοίχους για να ανακαλύψουμε τα όνειρα των κατοίκων, των ισχυρών και των αδύναμων. Το δεύτερο μας παρουσιάζει την ιστορία ενός νεαρού ορφανού αγοριού, που ετοιμάζεται να μεταφέρει για πρώτη φορά παράνομους επιβάτες στο νησί Μαγιότ. Με την καθοδήγηση του «πατριού» του, που ξέρει καλά πως ο μαθητευόμενός του δεν θα διωχθεί από τους συνοριοφύλακες λόγω ηλικίας, ο Πατρόν ασκείται στη διακίνηση μεταναστών.

Πάμε στο Σάββατο, που συνήθως οι αίθουσες γεμίζουν ασφυκτικά. Πρώτη επιλογή νωρίς το πρωί, τα «Ημερολόγια Αφρικής» της Χάιντι Σπεκόνια, στις 12:30 (αίθουσα Παύλος Ζάννας). Όλα ξεκίνησαν με ένα μικρό σχολικό τετράδιο ασκήσεων. Στις σελίδες του καταγράφονταν οι γενναίες μαρτυρίες 300 Κεντροαφρικανών γυναικών, που περιγράφουν τα εγκλήματα πολέμου που διέπραξαν εις βάρος τους Κονγκολέζοι μισθοφόροι στον απόηχο της ένοπλης σύρραξης. Κι ενώ στη Χάγη η εκδίκαση των εγκλημάτων είναι ακόμη σε εξέλιξη, ξεσπά ο επόμενος πόλεμος στη Δημοκρατία της Κεντρικής Αφρικής. Το ντοκιμαντέρ κέρδισε Αργυρό Περιστέρι στο DOK Leipzig 2016 και Βραβείο Zonta Club στο Locarno IFF 2016. 



Δεύτερη επιλογή, ο «Πύργος» του Κιθ Μέιτλαντ, στις 20:30 (Ολύμπιον). Την πρώτη Αυγούστου του 1966, ένας ελεύθερος σκοπευτής ανέβηκε με το ασανσέρ στον τελευταίο όροφο του Πύργου του Πανεπιστημίου του Τέξας και άνοιξε πυρ, κρατώντας την πανεπιστημιούπολη όμηρο για 96 λεπτά. Όταν επιτέλους έπαψαν οι πυροβολισμοί, o απολογισμός ήταν 16 νεκροί, πάνω από 30 τραυματίες και ένα έθνος συγκλονισμένο, που προσπαθούσε να καταλάβει τι συνέβη. 

Κυριακή, αργία για όλους, μέρα για βόλτα και κινηματογράφο. Στις 15:30, στην αίθουσα Σταύρος Τορνές προβάλλεται το «Κάτω από τον ήλιο» του Βιτάλι Μάνσκι. Ένα ιδανικό παράδειγμα για το πώς ένα δυστοπικό αυταρχικό καθεστώς μπορεί να επιβληθεί μιλώντας για ουτοπίες. Μια ταινία για την ιδανική ζωή σε μια ιδανική χώρα. Μπορούμε να δούμε πόση προσπάθεια πρέπει να καταβάλλουν οι Βορειοκορεάτες για να κάνουν αυτόν τον ιδανικό κόσμο να δουλέψει. Το «Κάτω από τον ήλιο» κέρδισε Βραβείο Καλύτερου Ντοκιμαντέρ από την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη στο Jihlava IDF 2015, Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής και Βραβείο της Επιτροπής για την Καλύτερη Σκηνοθεσία στο Black Nights IFF 2015. Mία και μοναδική προβολή. Μην τη χάσετε. 



Κι αν αυτό ισχύει μία για το παραπάνω, πείτε πως ανταποκρίνεται δέκα για το υποψήφιο για Όσκαρ “Ι am not your negro”, του Ράουλ Πεκ, στις 23:00 (Ολύμπιον). Η επιτομή του “black power”. Μιλώντας για τους τραγικούς θανάτους των ηγετών του κινήματος για τα πολιτικά δικαιώματα Μάλκολμ Εξ, Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και Μέντγκαρ Έβερς, δείχνει πώς η εικόνα (και η πραγματικότητα) των μαύρων στη σημερινή Αμερική είναι κατασκευασμένη και επιβεβλημένη. Με μια αφήγηση που αποτελείται εξ ολοκλήρου από τα λόγια του συγγραφέα Τζέιμς Μπόλντουϊν (1924-1987). Κέρδισε Βραβείο People’s Choice Καλύτερου Ντοκιμαντέρ στο Toronto IFF 2016 και Βραβείο Κοινού Καλύτερου Ντοκιμαντέρ στο Chicago IFF 2016.



Την ίδια ώρα ξεκινούν και τα πάρτι, που φέρνουν πιο κοντά τους ανθρώπους, με στόχο ανταλλαγή απόψεων, νοοτροπίας, κουλτούρας. Απόψε αυτό της έναρξης στο Ολύμπιον, αύριο στο ιστορικό Καπάνι και τη Δευτέρα το βραδάκι, ελληνική βραδιά στο Σάρωθρον. Στην αφετηρία ενός ακόμα σημαντικού γεγονότος για την πόλη μας, πάντα στις επάλξεις, έτοιμοι να σας μεταφέρουμε με τον πιο γλαφυρό τρόπο, όσα βιώνουμε, εδώ, στη Νύμφη του Θερμαϊκού. Το ταξίδι μόλις ξεκίνησε ...