Ένα αναγεννησιακό workshop στο Κέντρο Πολιτισμού

Ένας χώρος δημιουργίας δεν μπορεί παρά να είναι άνω-κάτω. Είναι σαν ένας άγραφος κανόνας, ένα μικρό χάος να αποτελεί πηγή δημιουργικότητας - άλλωστε η τάξη σε τέτοιες περιπτώσεις είναι μία τυπική διαδικασία που μπορεί να παραληφθεί ενώπιον ενός ανώτερου σκοπού. Κάπως έτσι νιώθει κανείς όταν εισέρχεται στον Φάρο του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΣΙΝ), ο οποίος μέχρι τις 23 Ιουλίου μετατρέπεται σε έναν χώρο εργασίας του Renzo Piano Building Workshop (RPBW), του αρχιτεκτονικού γραφείου που υπέγραψε τη δημιουργία του αρχιτεκτονικού θαύματος στην Καλλιθέα, στο πλαίσιο της έκθεσης “Piece by Piece”.

Η παρουσίαση στο ΚΠΙΣΝ αποτελεί τον τελευταίο σταθμό της περιοδεύουσας έκθεσης που ξεκίνησε την πορεία της το 2013 στην Gagosian Gallery στη Νέα Υόρκη. Προηγούμενοι σταθμοί της ήταν η Πάντοβα, το 2014, στο πλαίσιο της International Biennial Architecture, στο Palazzo della Ragione, και η Σανγκάη το 2015, όπου η έκθεση φιλοξενήθηκε στο Power Station of Art. Τόσο η δημιουργία της έκθεσης, όσο και η περιοδεία της στις πόλεις που προηγήθηκαν της Αθήνας, αλλά φυσικά και η παραμονή της στο ΚΠΙΣΝ, πραγματοποιήθηκαν με αποκλειστική δωρεά από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.

Ρίχνοντας μία πρώτη ματιά από την είσοδο, νομίζεις ότι έχεις ταξιδέψει στον χρόνο - σε κάποιο εργαστήρι της Αναγέννησης: μακέτες, αντικείμενα να κρέμονται από το ταβάνι, σαν να αιωρούνται, επιμέρους τμήματα, σκίτσα και σημειώσεις. «Μοιάζουμε με ένα αρχιτεκτονικό γραφείο της Αναγέννησης», ανέφερε ο Τζόρτζιο Μπιάνκι, συνεργάτης του RPBW, στην παρουσίαση της έκθεσης, για να προσθέσει: «Μπορεί να ακούγεται υπερβολικό, αλλά λίγο-πολύ είναι αλήθεια, γιατί έχουμε ένα αφεντικό και κάτω από αυτό εμείς ως ομάδα προσπαθούμε να συνεργαστούμε. Και για αυτό ονομάζεται το γραφείο μας Building Workshop». 

Ο ίδιος σχολιάζει σχετικά με την έκθεση: «Ο καλύτερος τρόπος για να καταλάβετε πώς δουλεύουμε είναι να επισκεφτείτε τα γραφεία μας στο Παρίσι και τη Γένοβα και να δείτε την ανακατωσούρα που υπάρχει. Όμως οι περισσότεροι από εσάς δεν μπορείτε να το κάνετε. Έτσι αποφασίσαμε το εξής: γιατί να μην προσπαθήσουμε να μεταφέρουμε το γραφείο μας ανά τον κόσμο; Έτσι, η έκθεσή μας αποτελείται από τραπέζια. Καθένα από αυτά διηγείται την ιστορία ενός πρότζεκτ. Κατανοώ ότι είναι πολύ δύσκολο κανείς να αφηγηθεί μία διαδικασία 8-10 ετών σε ένα τραπέζι 2x2 μέτρων. Για αυτό προσπαθήσαμε να διευκολύνουμε την κατανόηση φτιάχνοντας μία παρουσίαση των βασικών σταθμών της διαδικασίας, με σχέδια, μακέτες, βιβλία, κείμενα...». Εν τέλει, βέβαια, αυτή η ανακατωσούρα είναι... πλήρως οργανωμένη, προκειμένου να μην κουράζει τον επισκέπτη. Οι πληροφορίες συνδυάζονται αρμονικά με τα τρισδιάστατα αντικείμενα, προσφέροντας μία αφήγηση με αρχή, μέση και τέλος. 







Η έκθεση περιλαμβάνει αναπαραστάσεις αρχιτεκτονικών έργων των τελευταίων 30 ετών από το Renzo Piano Building Workshop. Αποτελείται από 18 μονογραφίες-εγκαταστάσεις σε τραπέζια, αφιερωμένα το καθένα σε ένα έργο (πλην του ΚΠΙΣΝ που εκτείνεται σε δύο τραπέζια), που μέσα από μοντέλα, σχέδια, φωτογραφίες και βίντεο, διηγούνται την ιστορία των διαφόρων πρότζεκτ του διεθνούς φήμης αρχιτεκτονικού γραφείου. 

Παρατηρώντας αυτά τα πρότζεκτ μπορεί να διαπιστώσει κανείς την παγκόσμια εμβέλεια του γραφείου: ένα αεροδρόμιο σε ένα τεχνητό νησί στην Ιαπωνία, ένα πολιτιστικό κέντρο στη Νέα Καληδονία, εμπνευσμένο από τον πολιτισμό των Κανάκ, το κτίριο των “New York Times”, ο ουρανοξύστης Shard στο Λονδίνο, το υπέροχο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Astrup Fearnley στο Όσλο, το υπό κατασκευή Παιδοχειρουργικό Κέντρο Emergency στην Ουγκάντα, αλλά και η προσωρινή Αίθουσα Συναυλιών στο Parco, που εγέρθη μετά τον καταστροφικό σεισμό της Άκουιλα. Και όλα αυτά σε έναν χώρο, ο οποίος λειτουργεί τόσο ως εκθεσιακός χώρος, όσο και σαν ένα έκθεμα κλίμακας ένα-προς-ένα (το ΚΠΙΣΝ αποτελεί ένα από τα πιο πρόσφατα έργα του γραφείου).  

Ο Ανδρέας Δρακόπουλος, πρόεδρος του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, δήλωσε αναφορικά με την έκθεση: «Στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, είχαμε το προνόμιο να ζήσουμε από πρώτο χέρι την εμπειρία της αρχιτεκτονικής φιλοσοφίας και της σχεδιαστικής προσέγγισης του Renzo Piano και του RPBW κατά τη διάρκεια της δημιουργίας του ΚΠΙΣΝ. Είμαστε ιδιαίτερα περήφανοι που φιλοξενούμε την τελευταία στάση της έκθεσης αυτής σε ένα από τα πιο πρόσφατα κτίρια του RPBW, προσφέροντας έτσι την ευκαιρία στους επισκέπτες του Κέντρου να βιώσουν την εξέλιξη της δημιουργικής γλώσσας του Renzo Piano σε ένα «ζωντανό» κτίριο το οποίο, θέλουμε να πιστεύουμε, αποτελεί το αποκορύφωμα μίας αξιοσημείωτης σταδιοδρομίας δεκαετιών».





Ο Ρέντσο Πιάνο σχολίασε από την πλευρά του: «Είναι σίγουρα δύσκολο να εκθέσεις επιτυχώς την αρχιτεκτονική. Στην πραγματικότητα, τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει το να βρίσκεσαι στο ίδιο το κτίριο, την αίσθηση της υβριδικής υφής μιας πόλης ή τη συνεχή ροή των φωνών που συνθέτουν τους ήχους της ζωής.  Ωστόσο, μια αρχιτεκτονική έκθεση, μπορεί να μεταφέρει με σαφήνεια  κάτι από τη συνθετότητα και την κοινή διαδικασία μέσω της οποίας τα κτίρια που σχεδιάζουμε συλλαμβάνονται ως ιδέα, κατασκευάζονται και στη συνέχεια αποκτούν ζωή… Θέλω να σκέφτομαι αυτήν την έκθεση σαν ένα ταξίδι μέσα στον χώρο».

Info
"Renzo Piano Building Workshop – Piece by Piece”
Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος - Φάρος
Διάρκεια έκθεσης: 27 Απριλίου-23 Ιουλίου
Ώρες: 06:00-24:00
Είσοδος ελεύθερη