Στο εργοστάσιο των τρένων

Η Ομάδα hιστορισταί με τη συνεργασία της Ελληνικής Εταιρείας Συντήρησης Σιδηροδρομικού Τροχαίου Υλικού επισκέπτεται το μεγαλύτερο και εν ενεργεία εργοστάσιο συντήρησης των ελληνικών σιδηροδρόμων στη Λεύκα του Πειραιά και αφηγείται μια ιστορία για την εκβιομηχάνιση της χώρας. 

Πρόκειται για μία έκταση 48 στρεμμάτων με εντυπωσιακές εγκαταστάσεις που χρονολογούνται από τα τέλη του 19ου αιώνα και φτάνουν έως το σήμερα. Στη διαχρονική λειτουργία τους αποτυπώνεται το σύνολο των θετικών και αρνητικών πτυχών των κατά καιρούς προσπαθειών για οικονομικό εκσυγχρονισμό. 

Πώς και πότε αναπτύσσεται το δίκτυο μεταφορών της Ελλάδας; Πώς δημιουργούνται οι βιομηχανικές ζώνες της Αττικής και ποιος ο ρόλος του Πειραιά; Οι συμμετέχοντες θα έχουν τη δυνατότητα να ακολουθήσουν μία διαδρομή διάρκειας 1.30 ώρας και να επισκεφτούν το εσωτερικό των πιο εμβληματικών κτιρίων. 

Σιδηροδρομικοί και μηχανολόγοι καταθέτουν επί τόπου τη μαρτυρία τους από τα χρόνια ακμής του χώρου και την εργασιακή τους εμπειρία από τη συντήρηση των τρένων. 

Η ιστορία της Λεύκας και η σύνδεση της με τα τρένα έχει ενδιαφέρον. Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Λεύκας είναι σταθμός του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδας επί της γραμμής 1 του προαστιακού Αθήνας (η οποία βρίσκεται πάνω στην σιδηροδρομική γραμμή Πειραιά - Πλατέος). Βρίσκεται στον Πειραιά και έλαβε την ονομασία του από την πειραϊκή συνοικία της Λεύκας, την οποία εξυπηρετεί.

Ο σταθμός Λεύκας εγκαινιάστηκε στην αρχική του μορφή από τους Σιδηροδρόμους Πειραιώς - Αθηνών - Πελοποννήσου (ΣΠΑΠ) σε ημερομηνία, η οποία εικάζεται ότι ήταν η 30ή Ιουνίου 1884, και έκλεισε στις 7 Αυγούστου 2005, μαζί με το τμήμα Πειραιά - Αγίων Αναργύρων της γραμμής. Μετά από ανακατασκευή, επανεγκαινιάστηκε ως σταθμός του προαστιακού Αθήνας, στις 3 Ιουνίου 2007. Διαθέτει δύο πλευρικές αποβάθρες. Στο συγκρότημα του σταθμού Λεύκας λειτουργούσε το κεντρικό μηχανοστάσιο των ΣΠΑΠ, τμήματα του οποίου λειτουργούν μέχρι σήμερα, παρόλο που είναι απομονωμένο από το υπόλοιπο δίκτυο μετρικού εύρους.

Λόγω ακριβώς του μηχανοστασίου (παραρτήματος) των ΣΠΑΠ που στεγαζόταν δίπλα στον σταθμό Λεύκας, ο τελευταίος έφερε παλαιότερα την ονομασία Παράρτημα, την οποία έλαβε σε άγνωστη ημερομηνία. Παραμένει επίσης άγνωστο μέχρι πότε την έφερε, αν και καταγράφεται έως και τη δεκαετία του 1990. 

Αλλά, για να γνωρίσουμε και την ομάδα που μας καλεί στην ξενάγηση στη Λεύκα. Οι hιστορισταί συστήθηκαν ως πολιτιστική Ομάδα πριν από (2) χρόνια με στόχο την προώθηση και ανάδειξη στην Ελλάδα της ιδέας και της πρακτικής της “Public History”. 

Μέσα από προγράμματα που περιλαμβάνουν από διοργάνωση ιστορικού φεστιβάλ έως παραγωγή ντοκιμαντέρ, άνοιγμα δυσπρόσιτων ιστορικών χώρων, διαχείριση αρχείων κ.α, η Ομάδα hιστορισταί προτείνει μια διαφορετική αισθητική στη δημόσια εκφορά της Ιστορίας, επιχειρεί να την εμπλέξει με τις Τέχνες, να δώσει εναλλακτικές στη χρήση των ιστορικών ντοκουμέντων και της ιστορικής πληροφορίας, να δημιουργήσει ένα έργο ποικιλοτρόπως αξιοποιήσιμο στην εκπαίδευση, τον τουρισμό, τον πολιτισμό.

• Αναβάθμιση και ανάδειξη των μουσειακών χώρων
• Συμμετοχή στο branding και re-branding πόλεων, τόπων, περιοχών
• Παροχή περιεχομένου σε τεχνολογικές προσφερόμενες υπηρεσίες (mobile apps, web tv, μηχανές αναζήτησης)
• Σύνδεση της εγχώριας εκπαιδευτικής διαδικασίας εκμάθησης της ιστορίας με τάσεις και ρεύματα του εξωτερικού.

Επιστρέφοντας στα της ξενάγησης ρώτησα την Μαρία Σαμπατακάκη ( από τους hιστορισταί ) για τον τίτλο Weird History Days που επέλεξαν να βάλουν στο δελτίο τύπου που έφθασε στο γραφείο μας. Η απάντηση της ήταν η εξής: «Γιατί οι χώροι που επισκεπτόμαστε δεν είναι "ιστορικοί" δια γυμνού οφθαλμού. Και η λειτουργία τους δεν παραπέμπει άμεσα σε ότι έχει συνηθίσει ο κόσμος να αντιλαμβάνεται σαν Ιστορία. Η λέξη είναι μάλλον λίγο προβοκατόρικη για να δείξει ότι η Ιστορία είναι κάτι περισσότερο από αυτό που έχουμε στο μυαλό μας, ότι έχει και άλλες όψεις...». 

Αλλόκοτες ημέρες (δημόσιας) ιστορίας λοιπόν με την επίσκεψη στην Λεύκα το προσεχές Σάββατο 10 Ιουνίου στις  11.30 πμ. Οσοι το αποφασίσετε να κατεβείτε Πειραιά και να συμμετάσχετε θα χρειασθεί να κάνετε μια κράτηση στο email: historistai@gmail.com.