Ανακαλύψτε την αυθεντική Σαντορίνη

Η Σαντορίνη είναι αναμφίβολα ένα από τα ομορφότερα Ελληνικά νησιά και ένας από τους σημαντικότερους πόλους έλξης τουριστών της πατρίδας μας, με τις φωτογραφίες της να ταξιδεύουν σε όλα τα μήκη και πλάτη της οικουμένης. Η μοναδικότητα της Καλντέρας, τα κατάλευκα σπίτια που φαίνονται να κρέμονται στον γκρεμό, τα γαϊδουράκια που τριγυρνούν στα καλντερίμια, και τα μαγικά μεσογειακά ηλιοβασιλέματα την καθιστούν ξεχωριστή και τη διαφοροποιούν από τα υπόλοιπα Κυκλαδονήσια.

Τους καλοκαιρινούς μήνες το νησί «βουλιάζει» από επισκέπτες, οι οποίοι έρχονται για να βιώσουν το αυθεντικό ελληνικό καλοκαίρι. Αλλά, πόσο αυθεντική είναι η πραγματικότητα που αντικρίζουν φτάνοντας στο νησί; Η αλήθεια είναι ότι τόσο τα Φηρά, όσο και η Οία είναι οι πιο δημοφιλείς προορισμοί στο νησί, με αποτέλεσμα να μαζεύουν τον περισσότερο κόσμο. Εκεί συγκεντρώνονται άλλωστε τα περισσότερα ξενοδοχεία και τα νυχτερινά μαγαζιά. Πέρα όμως απ' το συνωστισμό την ώρα του ηλιοβασιλέματος, οι καταστηματάρχες βγαίνουν στον δρόμο για να σε προσηλυτίσουν να μπεις στο μαγαζί τους, και οι φωτεινές επιγραφές, οι ομπρέλες και οι πλαστικές καρέκλες αλλοιώνουν το τοπίο και την παραδοσιακή προοπτική.

Βέβαια, για να μην είμαστε άδικοι, η κατάσταση αυτή εντοπίζεται σε όλα τα νησιά και τα τουριστικά μέρη της χώρα μας, και γι' αυτό ευθύνονται οι άνθρωποι που ως προτεραιότητα έχουν πως θα εξασφαλίσουν χρήματα, κι όχι πως θα εξυπηρετήσουν καλύτερα τον πελάτη. Όπως όμως σ' όλη την Ελλάδα, έτσι και στη Σαντορίνη υπάρχουν ακόμη ορισμένα μέρη ανέγγιχτα από την επίδραση του τουρισμού, ή ομαλώς αναπτυσσόμενα, που καταφέρνουν να διατηρήσουν την ομορφιά και την ταυτότητά τους. Εμείς σας παραθέτουμε εν συνεχεία πέντε μέρη που αξίζει να επισκεφτείτε πηγαίνοντας στη Σαντορίνη, για να πάρετε μία γερή δόση από αυτό που πραγματικά πρεσβεύει το ηφαιστιογενές νησί της Θήρας.

Εμπορείο

Το Εμπορείο ή Εμπορειό, γνωστό και ως «Νημπορειό», είναι το μεγαλύτερο χωριό της Σαντορίνης και σ' αυτό κατοικούν 1.773 ψυχές. Το νησιωτικό αυτό χωριό βρίσκεται στην νότια πλευρά του νησιού σε απόσταση 12 χιλιομέτρων από τα Φηρά, στους πρόποδες του λόφου του Προφήτη Ηλία. Ο παραδοσιακός αυτός οικισμός αποτελούσε ένα από τα καστέλια του νησιού, καθώς στους μεσαιωνικούς χρόνους τα σπίτια χτίζονταν το ένα δίπλα στο άλλο, ώστε οι κάτοικοι να προφυλάσσονται από τους πειρατές.

Υπάρχουν διάφορες θεωρίες για την προέλευση του ονόματος. Η επικρατέστερη θεωρία θέλει το όνομα να προέρχεται από την λέξη “εμπόριο”, είτε γιατί εκεί γινόταν η αγοραπωλησία όλων των εμπορευμάτων, είτε εξαιτίας του γεγονότος ότι η περιοχή γειτόνευε με το εμπορικό λιμάνι. Άλλη θεωρία θέλει το όνομα να προέρχεται από τις λέξεις “νέο” και “μπούργκ” (Γαλλικά Bourg: «μεσαιωνικό οχυρωμένο χωριό») και σήμαινε νέο χωριό.

Πηγαίνοντας εκεί θα περιπλανηθείτε στα ασβεστωμένα καλντερίμια με τις πλουμιστές μπουκαμβίλιες, θα επισκεφτείτε τον Πύργο του Γουλά, το Καστέλι και θα κάνετε μία στάση στις όμορφες εκκλησιές του οικισμού. Το λιλιπούτειο αυτό χωριό δίνει στον επισκέπτη μία εικόνα του πως ήταν η Σαντορίνη, πριν την τουριστική “εισβολή”. Προτού φύγετε από το χωριό, κάντε μία βόλτα στον λόφο του Γαβρίλου, όπου υπάρχουν οκτώ παραδοσιακοί ανεμόμυλοι του 19ου αιώνα και κάποια βυζαντινά ερείπια.

Φοινικιά

Η Φοινικιά είναι ένα μικρό, αλλά πολύ καλά διατηρημένο παραδοσιακό χωριό της Σαντορίνης, λίγα μόλις χιλιόμετρα έξω από την Οία. Την εποχή που η πόλη της Οίας γνώρισε μεγάλη ακμή με την ναυτιλία, στην Φοινικιά ζούσαν οι αγρότες που εργάζονταν στον κάμπο και τ' αμπέλια. Το γραφικό αυτό χωριό είναι μια όμορφη εναλλακτική λύση και ένα ήσυχο μέρος για να περάσετε το βράδυ, αν μένετε στην Οία. 

Ευρισκόμενοι εκεί, μπορείτε να περπατήσετε από την παραλία των Μπαξέδων μέχρι τον οικισμό, και να πάρετε το δρόμο που οδηγεί στην κοιλάδα με τους αμπελώνες και τις όμορφες εκκλησίες της Αγίας Κυριακής και του Αγίου Κωνσταντίνου. Από την μικρή εκκλησία της Κυρά Παναγιάς μπορείτε να απολαύσετε το ηλιοβασίλεμα με ηρεμία. Στην αριστερή πλευρά του δρόμου που οδηγεί από την παραλία Μπαξέδες στην Φοινικιά, θα βρείτε το ονομαστό οινοποιείο “Σιγάλα”, το μοναδικό σ’ αυτή την περιοχή του νησιού.

Πύργος

Ο Πύργος Καλλίστης, ή συνήθως Πύργος και παλαιότερα Καινουργιομπούργο, είναι το ψηλότερο χωριό της Σαντορίνης, και βρίσκεται 10 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά των Φηρών, ενώ σ' αυτό κατοικούν 732 κάτοικοι. Ο Πύργος ήταν ένα από τα πέντε καστέλια του νησιού και ήταν έδρα του δήμου Καλλίστης από το 1835 έως το 1914, οπότε και μετατρέπεται σε κοινότητα Πύργου μέχρι και το έτος 1997 (συνένωση Καποδίστρια), που προσαρτάται στο δήμο Θήρας.

Κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας, τον 18ο αιώνα, ιδρύθηκε στον Πύργο η πρώτη Σχολή Θήρας, μετά από πρωτοβουλία των προκρίτων της περιοχής και του ηγούμενου της Μονής του Προφήτη Ηλία. Σημαντική συμβολή στην λειτουργία της Σχολής είχε και ο Κωνσταντίνος Μουρούζης. Σήμερα, στην θέση της παλαιάς σχολής (θέση Μαρτινού, στο παλιό δρόμο από τον Πύργο προς την Μονή του Προφήτη Ηλία) βρίσκεται ο ναός των Αγίων Αποστόλων, ο οποίος είναι η παλιά αίθουσα διδασκαλίας της σχολής, ενώ γύρω υπάρχουν τα ερείπια από τα δωμάτια διαμονής των δασκάλων και των μαθητών.

Μάλιστα, υπήρξε και τόπος εξορίας. Μετά το 1839 ο Θεόφιλος Καϊρης εξορίστηκε στη Μονή του Προφήτη Ηλία, όπως και ο Δημήτρης Γληνός από τη δικτατορία του Μεταξά το 1936. Το καστέλι υπέστη πολύ μεγάλες ζημιές με τον σεισμό του 1956, αλλά οι περισσότερες έγιναν από το στρατό, που κατεδάφισε τμήματα - οικίες του καστελιού.

Πηγαίνοντας εκεί μπορείτε να επισκεφτείτε το Καστέλι και να δείτε τις εκκλησίες της Αγίας Θεοδοσίας, το Θεοτοκάκι, τον Άγιο Γεώργιο, τον Άγιο Νικόλαο και τον Άγιο Ελευθέριο. Αξίζει βέβαια να πάτε εκεί και το Πάσχα, έτσι ώστε να ζήσετε μία από τις πιο γραφικές στιγμές στον Πύργο, που είναι η περιφορά του Επιταφίου το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής, όταν ανάβουν φωτιές σε τενεκεδένια λυχνάρια σε ολόκληρο το χωριό, με τον οικισμό να μοιάζει με φλεγόμενη βάτο.

Μονόλιθος

Ο Μονόλιθος είναι ένα παραλιακό χωριό της Σαντορίνης, στην ανατολική πλευρά του νησιού, 8 χιλιόμετρα ανατολικά των Φηρών και σ' αυτό κατοικούν 405 άνθρωποι. Ανήκει διοικητικά στο Τοπικό Διαμέρισμα Μεσαριάς του Δήμου Θήρας. Το χωριό πήρε το όνομα του από τον μεγάλο βράχο, τον Μονόλιθο, πάνω στον οποίο έχει κτιστεί η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη.

Στον Μονόλιθο βρίσκεται ο Κρατικός Αερολιμένας Σαντορίνης, και το μοναδικό εργοστάσιο ντομάτας που λειτουργεί σήμερα και ανήκει στην Ένωση Συνεταιρισμών Θηραϊκών Προϊόντων.

Στις παραλίες του Μονόλιθου θα βρείτε τη γνωστή μαύρη άμμο της Σαντορίνης, που είναι πραγματικά ψιλή άμμος κι όχι βότσαλο, όπως στις περισσότερες παραλίες του νησιού. Μάλιστα τον χειμώνα η άμμος γεμίζει όλη την περιοχή και τον δρόμο.

Η παραλία του Μονόλιθου ήταν πολύ δημοφιλής την εποχή που υπήρχε σ’ αυτή το μοναδικό beach bar της Σαντορίνης. Τώρα υπάρχει ένα οργανωμένο κομμάτι με ξαπλώστρες και ομπρέλες και θεωρείται ιδανική παραλία για οικογένειες με παιδιά. Στο αριστερό τμήμα της παραλίας του Μονόλιθου που ονομάζεται «Άγρια», το τοπίο θα σας θυμίσει την παραλία της Βλυχάδας. Είναι το τμήμα της παραλίας που το πιάνει πιο πολύ ο καιρός και δεν διαθέτει κανένα τύπο οργάνωσης.

Θηρασία

Το τελευταίο μέρος που σας προτείνουμε, δεν βρίσκεται πάνω στη Σαντορίνη, αλλά απέναντι από αυτή. Και ο λόγος για το μικρό νησί της Θηρασίας (ή Θηρασιά). Μέχρι τη Μινωική έκρηξη των προϊστορικών χρόνων που δημιούργησε την Καλντέρα, η Θηρασία αποτελούσε κομμάτι της νήσου Στρογγύλης, της οποίας σήμερα συμπληρώνει το κυκλικό περίγραμμα μαζί με τα νησιά Θήρα (Σαντορίνη) και Ασπρονήσι, με τα οποία ανήκει στο ίδιο νησιωτικό σύμπλεγμα. Η Θηρασία διαχωρίστηκε από την Στρογγύλη κατά την καταστροφική έκρηξη του ηφαιστείου το 1600 π.Χ.

Το νησάκι αυτό βρίσκεται στα δυτικά της Σαντορίνης και απέχει περίπου ένα μίλι από το Αμμούδι της Οίας. Έχει έκταση 9,246 τ.χλμ. και πληθυσμό 319 κατοίκους κατά την απογραφή του 2011. Σύμφωνα με τη μυθολογία, το νησί πήρε το όνομά του από τη μικρότερη κόρη του βασιλιά Θήρα, τη Θηρασία, στην οποία το είχε παραχωρήσει για να κτίσει ένα μεγαλοπρεπές ανάκτορο.

Το νησί αποτελούσε μικρό τμήμα της δυτικής ακτής της προϊστορικής Στρογγύλης και θεωρείται πως αποκόπηκε και δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια της μεγάλης έκρηξης του 1600 π.Χ. Ο ιστορικός Πλίνιος αναφέρει ότι το 237 π.Χ. η Θηρασία είχε αποσχισθεί από τη Θήρα μετά από σεισμό. Ο Πτολεμαίος αναφέρει ότι η Θηρασιά ήταν μια πόλη, στην οποία βρέθηκαν σημαντικά προϊστορικά λείψανα του κυκλαδικού πολιτισμού και ότι σε όλες τις ιστορικές εποχές ακολούθησε την τύχη της Θήρας. Το 1397, ο Δούκας της Νάξου, Φραντζέσκο Α΄ Κρίσπο, θεωρείται ότι την εκχώρησε στον γιο του Μάρκο Α΄ μαζί με την Ίο.

Εν έτει 1866, τα ορυχεία σε Θηρασία και Θήρα βρίσκονταν σε πλήρη λειτουργία, καθώς γινόταν εξαγωγή θηραϊκής γης στην Αίγυπτο, όπου κατασκευαζόταν η Διώρυγα του Σουέζ. Μερικοί εργάτες σκάβοντας τυχαία στο ορυχείο των Νικολάου Νομικού-Σπυρίδωνα Αλαφούζου, ανακάλυψαν λείψανα ενός αρχαίου κτιρίου, πήλινα αγγεία κι έναν ανθρώπινο σκελετό. Ο γιατρός και βουλευτής Νικόλαος Νομικός μαζί με τον Αλαφούζο φρόντισαν για την ανασκαφή του κτιρίου, ενώ σχετικά άρθρα δημοσιεύτηκαν σε περιοδικά και εφημερίδες.

Λόγω της δράσης του ηφαιστείου την περίοδο 1866-1870, επιστήμονες από όλο τον κόσμο είχαν φτάσει στην περιοχή. Μεταξύ αυτών ήταν και ο Γάλλος ηφαιστειολόγος Φερντινάν Φουκέ, ο οποίος το 1867 προχώρησε σε ανασκαφές στη Θηρασία και μελέτησε τα λείψανα των οικοδομημάτων και τα διάφορα άλλα ευρήματα. Ο οικισμός στη Θηρασία χρονολογήθηκε στην Ύστερη εποχή του Χαλκού και τα ευρήματα αυτά έδωσαν το έναυσμα για τις ανασκαφές στο Ακρωτήρι και σε άλλα σημεία της Θήρας.

Ο Κόρφος, που είναι το επίνειο του νησιού, συνδέεται με τον Μανωλά, την πρωτεύουσα της Θηρασίας, με ένα φιδωτό μονοπάτι. Πάνω στο νησί υπάρχουν συνολικά 21 εκκλησίες και ξωκλήσια, συχνά σε προνομιούχες θέσεις, ενώ εκτός από τον Κόρφο και τον Μανωλά, υπάρχουν άλλοι τρεις οικισμοί: η Αγία Ειρήνη, η Αγριλιά και ο Ποταμός. Περιπλανηθείτε στα περιπατητικά μονοπάτια του νησιού, κάντε μπάνιο στα γαλαζοπράσινα νερά και φάτε το ψαράκι σας σε ένα από τα γραφικά ταβερνεία, δίπλα στο κύμα.