Ενισχύοντας τον διεθνή χαρακτήρα του Φεστιβάλ

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου , ο σκηνοθέτης Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος ήταν ο ίδιος οικοδεσπότης και παρουσιαστής του προγράμματος για το φετινό καλοκαίρι, το καλοκαίρι του 2018. 

Στη κατάμεστη αλλά πάντα ευρύχωρη αίθουσα του ισογείου στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στο Φιξ (και το οποίο θα φιλοξενήσει δράσει του Φεστιβάλ) ο κ. Θεοδωρόπουλος εξέφρασε την ικανοποίηση του για το γεγονός της έγκαιρης προετοιμασίας του προγράμματος. «Φέτος, λοιπόν, πετύχαμε να ετοιμάσουμε τον προγραμματισμό μας πολύ νωρίτερα απ’ ό,τι άλλες χρονιές. Όσο νωρίτερα τόσο καλύτερα. Ανακοινώσαμε το Νοέμβριο την Επίδαυρο, ξεκινήσαμε από το Σεπτέμβριο συνεργασία με τον ΕΟΤ και τα γραφεία του ανά τον κόσμο, συμμετέχουμε σε διεθνείς παρουσιάσεις με την υποστήριξη του ΥΠΠΟ, το οποίο επιπλέον μας στηρίζει στην οργάνωση πρόσκλησης καλλιτεχνικών διευθυντών φεστιβάλ και programmers». Όπως επεσήμανε , «πέρσι ήρθαν πάνω από 20 εκπρόσωποι φεστιβάλ για να δουν ελληνικές παραστάσεις θεάτρου και χορού, φέτος επεκτεινόμαστε και στη μουσική. Εδώ θέλω να πω ότι πέρα από τις παραστάσεις της Επιδαύρου, μεγάλης και μικρής, όπου είχαμε υπέρτιτλους στα αγγλικά, φέτος θα έχουμε αγγλικούς υπέρτιτλους και σε όλες τις ελληνικές παραστάσεις, ενισχύοντας τον διεθνή χαρακτήρα της Πειραιώς 260» (Βεβαίως, για πρώτη φορά, θα υπάρχουν για όλες τις ελληνικές παραστάσεις υπέρτιτλοι στα ελληνικά για κωφούς).



Η παρουσίαση αφορούσε το πλήρες πρόγραμμα της Αθήνας – στο Ηρώδειο, στην Πειραιώς 260 και στο Άνοιγμα στην πόλη. 

Από την παρουσίαση χρειάζεται κανείς να κρατήσει τα εξής: α) Ο αριθμός των παραστάσεων θεάτρου, χορού και μουσικής μειώνεται - από 127 πέρσι, έχουμε 87 φέτος. «Αυτό θα βοηθήσει στην καλύτερη προβολή και επικοινωνία, στην καλύτερη διαχείριση της δουλειάς για τους εργαζόμενους, αλλά φυσικά υπάρχει και η οικονομική διάσταση», είπε ο κ. Θεοδωρόπουλος. 

β) Η καλλιτεχνική διεύθυνση ενισχύει συνειδητά την ταυτότητα του κάθε χώρου: κλασικός προσανατολισμός με ιδιαίτερη έμφαση στις μεγάλες ορχήστρες και τους διάσημους σολίστ στο Ηρώδειο, σύγχρονη αισθητική και νέες τάσεις στο θέατρο και στο χορό με μετακλήσεις ομάδων της διεθνούς πρωτοπορίας και αναθέσεις σε ταλαντούχους έλληνες καλλιτέχνες στην Πειραιώς 260. 

Παράλληλα, διατηρείται και εμπλουτίζεται με νέες site specific δράσεις, ως επί το πλείστον δωρεάν για τους πολίτες, το «Άνοιγμα στην πόλη» στην Αθήνα και στον Πειραιά, που ενθαρρύνει τη συμμετοχή ενός πολύχρωμου κοινού στον παλμό του Φεστιβάλ. Σε αυτό τον τομέα δράσεων ξεχωρίζει η παρουσία ανερχόμενων καλλιτεχνικών δυνάμεων, ανάμεσά τους πολλές γυναίκες, που εμπλέκουν δημιουργούς και κατοίκους σε συναρπαστικά συλλογικά εγχειρήματα. Επίσης, συνεχίζεται για δεύτερη χρονιά η συνεργασία με το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά και τόν Νίκο Διαμαντή καθώς και η συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού στους πολύ ενδιαφέροντες πολιτιστικούς περιπάτους. Φέτος στο «Άνοιγμα στην πόλη», το Φεστιβάλ συμπράττει με φορείς όπως το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (θα φιλοξενήσει στην υπέροχη αυλή του στην Πλάκα μια σειρά συναυλιών) και το Ωδείο Αθήνων ( συνδιοργανώνονται δυο πολύ ενδιαφέρουσες μουσικές πλατφόρμες: Young Greek Classics, αφιερωμένη στα νέα ταλέντα της ελληνικής μουσικής σκηνής (σε συνεργασία με το Τρίτο Πρόγραμμα) και Aqua Jazz Athens, όπου μουσικοί της τζαζ συναντούν μουσικές της Μεσογείου (σε συνεργασία με το Ιόνιο Πανεπιστήμιο). 



γ) Η σύνδεση της καλλιτεχνικής με την εκπαιδευτική διαδικασία υπογραμμίζεται εξάλλου πολλαπλά στο φετινό πρόγραμμα μέσω της γόνιμης συνεργασίας με πολλούς, υψηλού κύρους εκπαιδευτικούς φορείς όπως το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου ( συμμετέχει στο πρότζεκτ του Λυκείου Επιδαύρου), το Ιόνιο Πανεπιστήμιο (Εργαστήρι τζαζ και μουσικής της Μεσογείου), το Τμήμα Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής της Σχολής Καλλιτεχνικών Σπουδών του ΤΕΙ Αθήνας και η Αρχιτεκτονική του Πολυτεχνείου Κρήτης στο πλαίσιο του σχεδιασμού μιας πρωτότυπης, αναδρομικής έκθεσης που αφιερώνουμε στη σπουδαία ελληνίδα θεατρική συγγραφέα Λούλα Αναγνωστάκη. Επιπλέον, το Φεστιβάλ εγκαινιάζει την συνεργασία του με το ΜΙΕΤ για την πραγματοποίηση μιας σειράς εκδόσεων σχετικών με το αρχαίο δράμα. 

Τέλος, συνεχίζεται η συνεργασία με το Δίκτυο Πολιτισμού του Δήμου Αθηναίων Athens Culture Net, που στηρίζει και φέτος τις δράσεις του «Ανοίγματος στην πόλη», όπως και μια σειρά παραστάσεων του σύγχρονου ελληνικού προγράμματος του Φεστιβάλ, αφιερωμένων στη λογοτεχνία και το βιβλίο, που εντάσσονται στο πρόγραμμα της Αθήνας Πολιτιστικής Πρωτεύουσας του Βιβλίου 2018 της ΟΥΝΕΣΚΟ. 



δ) Στο Ηρώδειο θα ξετυλιχθεί ένα υψηλού επιπέδου πρόγραμμα με μεγάλη ποικιλία, που περιλαμβάνει, ενδεικτικά για την κλασική μουσική, την περίφημη ορχήστρα μπαρόκ από την Ιταλία Il Pomo d’oro , σ’ ένα λαμπρό πρόγραμμα με άριες και ντουέτα του Χαίντελ παρμένα από την ελληνική μυθολογία.  

Άλλες σημαντικές μετακλήσεις είναι οι κορυφαίοι Τζόζεφ Καλλέγια, ο περίφημος τενόρος της Μάλτας, και ο εγγλέζος σουπερστάρ του βιολιού Νάιτζελ Κέννεντυ. 

Θα έχουμε δυο μεγάλες διεθνείς ορχήστρες με τους διακεκριμένους αρχιμουσικούς τους, την Ορχήστρα Τσαϊκόφσκι της Μόσχας με τον Βλαντιμίρ Φεντοσέγιεφ και την Φιλαρμόνια Όρκεστρα του Λονδίνου με τον διάσημο Έσα Πέκα - Σάλονεν.

Η ελληνική μουσική κλασική σκηνή θα έχει σημαντική παρουσία με τη Λυρική Σκηνή που ανοίγει και κλείνει το πρόγραμμα του Ηρωδείου και με πέντε ελληνικές ορχήστρες, την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών με τη Μάρτα Άργκεριχ, την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης που εμφανίζεται για πρώτη φορά με τη νέα αρχιμουσικό της, Ζωή Τσόκανου, την Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ, την Καμεράτα με τον Γιώργο Πέτρο και την Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών υπό τον Βύρωνα Φιδετζή, που θα μας παρουσιάσει μια πολύ σημαντική ελληνική όπερα, την Περουζέ του Θεόφραστου Σακελλαρίδη, στην πρώτη παράστασή της μετά από σχεδόν 70 χρόνια. Στο Ηρώδειο θα εμφανισθεί και ο Sting.



ε) Ενισχυμένη εμφανίζεται και η Πειραιώς 260, όπου συγκεντρώνεται σχεδόν το σύνολο των σύγχρονων παραγωγών θεάτρου και χορού. 

Ξεχωρίζει το σφαιρικό και πληθωρικό αφιέρωμα στην πρόσφατα χαμένη Λούλα Αναγνωστάκη, αφιέρωμα που διαρθρώνεται σε τέσσερα ξεχωριστά μέρη. Πρώτον, μια μαραθώνια ραδιοφωνικής υφής παρουσίαση του συνόλου του έργου της από τη Ρούλα Πατεράκη, σε μια 7ωρη παράσταση με την συνδρομή κορυφαίων ηθοποιών που έχουν σημαδέψει τις πρώτες ερμηνείες των ρόλων της. Δεύτερον, τη σκηνοθεσία της Πόλης από τον Γιάννη Μόσχο, ενός έργου που βρίσκεται στον πυρήνα της δραματουργίας της. Τρίτον, μια σκηνογραφημένη, ατμοσφαιρική έκθεση που μας εισάγει στον ιδιαίτερο κόσμο της με οδηγό ανέκδοτο αρχειακό υλικό για το οποίο πραγματοποιείται με δική μας ανάθεση πρωτότυπη έρευνα. Την έκθεση θα συνοδεύει έντυπος κατάλογος. Και τέταρτον, ένα συμπόσιο με τη συμμετοχή προσώπων που την περιέβαλλαν: δημιουργών, σκηνοθετών, ηθοποιών, συγγραφέων.

 

Όσον αφορά τις διεθνείς παραγωγές, για άλλη μια χρονιά το Φεστιβάλ συστήνει στο αθηναϊκό κοινό εκπληκτικές νέες φωνές του παγκόσμιου θεάτρου. Οι Τρεις Αδελφές παρουσιάζονται στη νοηματική, ο ούγγρος Κορνέλ Μουντρούτσο φέρνει στη σκηνή ένα ρηξικέλευθο κινηματογραφικό κώδικα, τεράστιες μαριονέτες που αναπαριστούν κομμουνιστές ηγέτες περιφέρονται σε ένα ψεύτικο δάσος κάπου στην Κολομβία διά χειρός Mapa Teatro, ο Jaha Koo βάζει ηλεκτρικούς βραστήρες ρυζιού να αφηγηθούν τη ζωή στη σύγχρονη Κορέα. Πολλές παραστάσεις καταφέρνουν να είναι συγχρόνως πολιτικές και διασκεδαστικές, όπως για παράδειγμα το αμερικάνικο Κυνήγι της Ευτυχίας μέσα σε ένα γελοίο σαλούν τύπου γουέστερν από τους Nature Theater of Oklahoma που έρχονται πρώτη φορά στην Ελλάδα. Η παράσταση αυτή ανοίγει το Φεστιβάλ στην Πειραιώς 260 το πρώτο τριήμερο του Ιουνίου, και τις ίδιες μέρες στο Μέγαρο Μουσικής ο Ίβο βαν Χόβε, από τους σπουδαιότερους σκηνοθέτες της πρωτοπορίας αυτή τη στιγμή, θα παρουσιάσει δύο έργα του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, τα οποία έχουν λάβει εγκωμιαστικές κριτικές. Όμως, στο Φεστιβάλ Αθηνών επιστρέφει και ο αγαπημένος του ελληνικού κοινού πολωνός σκηνοθέτης Κριστόφ Βαρλικόφσκι, που έρχεται με μια νέα μεγάλη παράσταση, η οποία θα παρουσιαστεί σε μας αμέσως μετά την παγκόσμια πρεμιέρα της στη Βαρσοβία. Επιστρέφει επίσης ο νέος γάλλος σκηνοθέτης Ζυλιέν Γκοσλέν με το 1993, την ιστορία της Σήραγγας της Μάγχης από το άνοιγμά της το 1993 μέχρι τη «Ζούγκλα», τον άθλιο καταυλισμό μεταναστών στο Καλαί.



Στο χορό, ο προγραμματισμός κινείται σε ένα ευρύ πλαίσιο από μεγάλες παραγωγές, όπως το έργο enfant του Boris Charmatz μέχρι έργα δωματίου όπως οι ελληνικές παραγωγές· από διαφορετικές φόρμες όπως η παράσταση-συναυλία των Γιάννη Μανταφούνη και Manon Parent μέχρι το συνδυασμό street dance και σύγχρονου χορού του Bruno Beltrão και της ομάδας του Grupo de Rua. Ιδαιίτερη μνεία αξίζει η Marlene Monteiro Freitas, η οποία επανέρχεται μετά την περσινή της πρώτη γνωριμία με το αθηναϊκό κοινό. Μετά τη βράβευσή της στην Μπιενάλε της Βενετίας ως ένα από τα μεγαλύτερα ταλέντα της γενιάς της, θα παρουσιάσει στο Φεστιβάλ ένα παλαιότερο έργο της. 

στ) Το Λύκειο Επιδαύρου, μετά την εξαιρετικά επιτυχημένη πρώτη χρονιά λειτουργίας του με 121 σπουδαστές Δραματικών Σχολών και Ακαδημιών Θεάτρου από 11 χώρες του κόσμου, διευρύνεται φέτος σε δύο κύκλους (2-16 Ιουλίου και 18 Ιουλίου - 1 Αυγούστου) ανταποκρινόμενο στο μεγάλο διεθνές ενδιαφέρον σπουδαστών και ηθοποιών.

Το πρόγραμμα του Λυκείου θα πιστοποιείται πλέον από το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου με 6 Διδακτικές Μονάδες με τη δυνατότητα μεταφοράς τους, ύστερα από σύναψη Εκπαιδευτικών Συμφωνιών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου με τα Ιδρύματα απ’ όπου προέρχονται οι σπουδαστές.

Φωτογραφίες: Εύη Φυλακτού