Μια ιστορία του 1840 και σχεδόν έναν αιώνα μετά, το 1931 μια άλλη ιστορία, –αμφότερες εξιστορούν την διαδρομή βιβλίων– ενώθηκαν ως όχημα για την δημιουργία μιας βιωματικής εγκατάστασης στο αίθριο του Μουσείου Μπενάκη στο πλαίσιο του προγράμματος «Αθήνα - Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου 2018»
Σπύρος Ιωάννου
Φωτογραφία: Πηνελόπη Γερασίμου
Μια σύμπραξη τριών φορέων –του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, του προγράμματος «Αθήνα - Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου 2018» και του Μουσείου Μπενάκη– υλοποιείται στον χώρο του τελευταίου σε μια βιωματική εγκατάσταση υπό τον τίτλο «Αγαθόφρων, ο Άτλας του Συλλέκτη» υπό τον συντονισμό και την σύλληψη της εικαστικού Δάφνης Κοκκίνη.
Η ιστορία του 1840 έχει ως εξής: 3.696 σπάνιοι τίτλοι βιβλίων, τοποθετημένοι πολύ προσεκτικά σε 47 ξύλινα κιβώτια, εγκαταλείπουν τη σοφίτα του έκτου ορόφου της οδού Castillon 12 στο Παρίσι με προορισμό την Πελοπόννησο. Πρόκειται για το έργο ζωής του Κωνσταντίνου Αγαθόφρονα Νικολόπουλου, ο οποίος, μετά την ίδρυση του νέου ελληνικού κράτους, αποφασίζει να δωρίσει στην γενέτειρα του πατέρα του, την Ανδρίτσαινα, μια από τις πιο σπάνιες ιδιωτικές συλλογές της εποχής. Ο ίδιος τραυματίζεται κατά την συσκευασία των κιβωτίων και υποκύπτει από τέτανο, μόνος, στο Παρίσι. Τα βιβλία συνεχίζουν ορφανά το ταξίδι τους με το καράβι.
Το 1931, σχεδόν έναν αιώνα μετά, ένας άλλος δεινός συλλέκτης, ο Βάλτερ Μπένγιαμιν, αποσυσκευάζοντας τη βιβλιοθήκη του, εξομολογείται: «Κάθε πάθος συνορεύει με το χάος, όμως το συλλεκτικό πάθος εγγίζει τα όρια του χάους των αναμνήσεων».
Όπως διαβάζουμε σε ένα ενημερωτικό σημείωμα των διοργανωτών σχετικά με την παράσταση: «Νικολόπουλος και Μπένγιαμιν μοιράζονται το ίδιο πάθος. Με όχημα τις δύο ιστορίες, η δημιουργική πλατφόρμα werkraum φέρνει κοντά επαγγελματίες από την Αθήνα και την Ζυρίχη που δραστηριοποιούνται στους χώρους της αρχιτεκτονικής, του θεάτρου και του βιβλίου και επιχειρεί μαζί τους μια μοναδική βιωματική εγκατάσταση για τους κρυμμένους θησαυρούς της γνώσης και το αέναο ταξίδι τους στον χρόνο».
Στην παράσταση –η οποία θα διαρκέσει έως τις 29 Ιουλίου– 28 καλλιτέχνες διαβάζουν τα κείμενα της βιβλιοθήκης σε μια διαμορφωμένη εγκατάσταση για το αίθριο του Μουσείου Μπενάκη, η οποία φιλοδοξεί να ξεδιπλώσει το πραγματικό και αφηγηματικό μέγεθος μιας βιβλιοθήκης. «Τα βιβλία γίνονται μάρτυρες του ταξιδιού αυτού και συνδέουν την αστική καθημερινότητα στην Αθήνα με τον πραγματικό χώρο της συλλογής στην Ανδρίτσαινα, ενός αληθινού θησαυρού κρυμμένου στα βουνά της Πελοποννήσου».
