«Οι Κήποι» του Βυζαντινού Μουσείου

Η ¨Φρεατο-δεξαμενή¨ που αφορά την ύδρευση της Αθήνας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, ο ¨Παράδεισος¨ σχετικά με τις βυζαντινές αντιλήψεις για την επίγεια και τη μετά θάνατον ζωή, και ο ¨Ιλισσός¨ για την εξέλιξη του παριλίσσιου τοπίου από την αρχαιότητα έως σήμερα, είναι οι τρείς εκθεσιακοί σταθμοί που συνυπάρχουν με τα οπωροφόρα δέντρα στους Κήπους του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου.

Στη λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας 22, στο κέντρο της Αθήνας, το Β & Χ Μουσείο είναι ένα από τα εθνικά μουσεία της χώρας και ένα από τα σημαντικότερα μουσεία διεθνώς για την τέχνη και τον πολιτισμό των βυζαντινών και μεταβυζαντινών χρόνων. Διαθέτει περισσότερα από 25,000 αντικείμενα, οργανωμένα σε συλλογές, τα οποία χρονολογούνται από τον 3ο έως τον 20ό αιώνα και προέρχονται κυρίως από τον ευρύτερο ελλαδικό, μικρασιατικό και βαλκανικό χώρο.

Στον εξωτερικό χώρο, ο Κήπος του Μουσείου χωρίζεται σε τρείς ενότητες, την «Φρεατοδεξαμενή» ,τον «Παράδεισος» και τον «Ιλισσό».
Για την κάθε ενότητα ξεχωριστά διαβάζουμε στο σχετικό αρχείο που περιέχεται στην ιστοσελίδα του Μουσείου:

Η φρεατο-δεξαμενή και η ύδρευση της Αθήνας από την Αρχαιότητα μέχρι σήμερα


«Η φρεατο-δεξαμενή του Βυζαντινού Μουσείου, με την τοξοειδή θεμελίωσή της, είναι λαξευμένη σε βράχο, άγνωστο σε ποια εποχή. Σήμερα την καλύπτει ημικυλινδρική καμάρα από πλίνθους και κονίαμα, ενώ φέρει στόμιο υδροληψίας που οριοθετείται από τέσσερις σχιστόπλακες. Η καμάρα χρονολογείται στα τέλη του19ου αι.
Η φρεατο-δεξαμενή λειτουργούσε είτε ως φρέαρ, είτε ως τοπική μονάδα διαχείρισης ύδατος για την ύδρευση ή/και άρδευση της περιοχής. Δεν υπάρχουν ωστόσο επαρκείς ενδείξεις για τη σύνδεσή της με κάποιο ευρύτερο υδροδοτικό σύστημα. Στην ίδια εκθεσιακή ενότητα παρέχονται πληροφορίες για τους υδάτινους πόρους της Αττικής και τα υδραγωγεία των Αθηνών, καθώς και για την υδροδότηση της πόλης μετά το 1834».
Παράδεισος: οι βυζαντινές αντιλήψεις για την επίγεια και τη μετά θάνατον ζωή

«Ο παράδεισος, ο περίκλειστος κήπος, με τα νερά και την πλούσια βλάστηση, είναι, από αρχαιοτάτων χρόνων, έννοια οικεία σε πολλούς λαούς. Η φύση, η πλούσια βλάστηση, οι πανέμορφοι κήποι και τα άλση, στοιχεία που αποτελούσαν χαρακτηριστικό των πόλεων από την αρχαιότητα, προκαλούσαν τον θαυμασμό και στους βυζαντινούς χρόνους. Σε θρησκευτικά συμφραζόμενα, η ιδέα του παραδείσου, στενά συνδεδεμένη με την προσδοκία των Χριστιανών για σωτηρία και αιώνια ζωή, ήταν κυρίαρχη στους βυζαντινούς ναούς, αλλά και στα κοιμητήρια».
Ιλισσός: το παριλίσσιο τοπίο από την αρχαιότητα έως σήμερα

«Στην κοιλάδα που σχηματιζόταν γύρω από τον ποταμό Ιλισσό, ανατολικά του βράχου της Ακρόπολης, αναπτύχθηκε κατά την αρχαιότητα ένα μεγάλο θρησκευτικό κέντρο με ιερά αφιερωμένα στις θεότητες που σχετίζονταν με τις δυνάμεις της φύσης. Κατά τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες (α΄ μισό του 5ου αι.), στη νησίδα του Ιλισσού οικοδομήθηκε μεγάλος χριστιανικός ναός. Αντίγραφα ψηφιδωτών από αυτήν την τρίκλιτη βασιλική παρουσιάζονται στους κήπους, με τα πρωτότυπα να εκτίθενται στη μόνιμη έκθεση του Μουσείου. Το παριλίσσιο τοπίο με την πλούσια βλάστηση, που αποτυπώνεται ειδυλλιακό στα σχέδια των περιηγητών που επισκέφθηκαν την περιοχή τον18ο και19ο αιώνα, άλλαξε δραματικά προς τα μέσα του 20ού, όταν ο Ιλισσός καλύφθηκε προκειμένου να δημιουργηθούν η λεωφόρος Βασιλέως Κωνσταντίνου και η οδός Καλλιρρόης που ακολουθούν την πορεία της κοίτης του ποταμού».