Ένας θρησκευτικός «ταξιδιωτικός οδηγός» του 19ου αιώνα

Ένα σημαντικό θρησκευτικό και ιστορικό κειμήλιο, παρουσιάζει ως "Έκθεμα του μήνα" το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, το οποίο εδρεύει στην οδό Βασιλίσσης Σοφίας 22, στο κέντρο της Αθήνας.

Με χρονολόγηση τον 19ο αιώνα, το Προσκυνητάριο αποτελεί ένα έκθεμα διαστάσεων 119 x 173 εκ. και αναπαριστά ζωγραφικές παραστάσεις που απεικονίζουν με συνοπτικό τρόπο τη χριστιανική τοπογραφία των Αγίων Τόπων.

Όπως διαβάζουμε στην σχετική δημοσίευση στην ιστοσελίδα http://www.ebyzantinemuseum.gr : «Στη νεότερη εποχή, κάνουν την εμφάνισή τους τα ζωγραφικά προσκυνητάρια, ενθυμήματα που μεταφέρουν από τους Αγίους Τόπους οι προσκυνητές στις πατρίδες τους».

Σημαντικές πληροφορίες για τα προσκυνητάρια, αντλούμε από μια παλαιότερη έκθεση -το καλοκαίρι του 2017- του Β&ΧΜ στον μουσειακό χώρο της Ιεράς Μονής Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στην Σκιάθο.

«Τη νεότερη εποχή, ήδη από το 16ο αιώνα με κορύφωση το διάστημα από το 17ο έως το 19ο αιώνα, συστηματικές πληροφορίες για τα ιερά προσκυνήματα που πρέπει να συμπεριλάβει στο ταξίδι του ο επισκέπτης της Αγίας Γης, παρέχονται από τα χειρόγραφα και τα έντυπα προσκυνητάρια των Αγίων Τόπων.

Πρόκειται για εικονογραφημένους συνήθως ταξιδιωτικούς οδηγούς, οι οποίοι απευθύνονται στους ορθόδοξους χριστιανούς και παρέχουν πληροφορίες για τους σταθμούς του επίγειου βίου και Πάθους του Χριστού. Η εικονογραφία τους σηματοδοτεί χωρικά σύνολα, τα οποία διαμορφώνουν το χάρτη των ιερών προσκυνημάτων, την ιερά δηλαδή γεωγραφία, των τόπων από τους οποίους πέρασε ο Χριστός κατά τη διάρκεια του επίγειου βίου του.

Τα προσκυνητάρια μεταφέρονται εύκολα σε μορφή κυλίνδρου και λειτουργούν ως εικονογραφημένοι οδηγοί των προσκυνημάτων, θα λέγαμε «φωτογραφικές αποτυπώσεις» του ταξιδιού και πνευματικός σύνδεσμος με την Ιερουσαλήμ στην κατ΄ οίκον λατρεία».