Το στοίχημα Μπρεχτ

Μια απόσταση 5 ετών -μεταξύ του 1926 και του 1931- περιέχει στην ταυτότητά του το έργο «Ο καταποντισμός του εγωιστή Γιόχαν Φάτσερ», στην οποία χρονολογείται ότι το έγραψε ο Μπέρτολτ Μπρεχτ αφήνοντας το ημιτελές και αποσπασματικό. Συγκεκριμένα χαρακτηρίζεται ως «ένα «λατομείο» ιδεών και μορφών που προσφέρεται για διασκευές, πολιτικό στοχασμό και σκηνικούς πειραματισμούς περιλαμβάνοντας σκηνές, σημειώσεις, χορικά, λυρικά κομμάτια και κείμενα φιλοσοφικού περιεχομένου».

Τη 1 Δεκεμβρίου ο σκηνοθέτης Σίμος Κακάλας αναλαμβάνει ενώπιων του κοινού της Πειραματικής Σκηνής -1 (Σκηνή «Κατίνα Παξινού») του Εθνικού Θεάτρου, την ευθύνη της σκηνοθεσίας 7 ηθοποιών –συμπεριλαμβανομένου και του ιδίου– στο έργο του Μπρεχτ.

Στην ιστοσελίδα του Ε.Θ. διαβάζω σχετικά για την παράσταση και το κείμενο και τα παραθέτω εδώ: «Κείμενο που ανεβαίνει σπάνια, υπηρέτησε για τον Μπρεχτ μια άσκηση διάρρηξης των ορίων προς το αδύνατο, το ουτοπικό. Γέννημα ιδιόρρυθμο κι εκρηκτικό, μιας γραφής που επιχείρησε να υπονομεύσει κάθε σύμβαση με διάθεση ριζοσπαστική όσο ποτέ άλλοτε στα χρονικά της μπρεχτικής θεατρικής λογοτεχνίας και πράξης. Ακριβώς χάρη στα εγγενή χαρακτηριστικά της ουτοπικής του φύσης αποτελεί μια ελκυστική πρόταση για ένα «άλλο θέατρο». Κείμενο πρόκληση τότε, αλλά και τώρα, όπως σημειώνει η Ελένη Βαροπούλου που υπογράφει τη μετάφραση, εξασφαλίζει τη θέση του στο πεδίο του σύγχρονου πειραματισμού για τη θεατρική εμπειρία σε κάθε της έκφανση.

Ο σκηνοθέτης Σίμος Κακάλας, πιστός στην ανήσυχη ιδιοσυγκρασία του και με την ίδια πάντοτε ανατρεπτική διάθεση, απαντά στην πρόκληση του μπρεχτικού κειμένου με μια παράσταση που αποδεικνύει ότι οι καινοτόμες ιδέες του Γερμανού δραματουργού παραμένουν αφετηρία προς γόνιμες αναζητήσεις. Την πρωτότυπη μουσική της παράστασης υπογράφει ο Γιάννης Αγγελάκας στην πρώτη του συνεργασία με τον Σίμο Κακάλα και το Εθνικό Θέατρο».

Η ιστορία έχει ως εξής: «Τέσσερις Γερμανοί στρατιώτες λιποτακτούν από το Δυτικό Μέτωπο του Πρώτου Παγκοσμίου πολέμου. Ανάμεσά τους, ο Γιόχαν Φάτσερ, πρόσωπο με ιδιαίτερα εγωιστική συμπεριφορά που δημιουργεί προβλήματα στο εσωτερικό της ομάδας. Οι λιποτάκτες κρύβονται στην πόλη Μιλχάιμ και καταποντίζονται καθώς ο ευρηματικός ατομικιστής Γιόχαν Φάτσερ, με την ανεύθυνη συμπεριφορά του, τινάζει την ομάδα, το μικρό «κολλεκτίφ», στον αέρα».

Από το διαδίκτυο αλίευσα ένα μικρό βιογραφικό του σκηνοθέτη και το οποίο αφήνω εδώ: «Ο Σίμος Κακάλας γεννήθηκε το 1973 στη Θεσσαλονίκη. Απόφοιτος της Δραματικής Σχολής του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, έκανε τα πρώτα του βήματα στο θέατρο ως ηθοποιός, μέχρις ότου στράφηκε στη σκηνοθεσία, καταθέτοντας με την Εταιρεία Θεάτρου Χώρος ιδιοσυγκρασιακές παραστάσεις που προκάλεσαν αίσθηση. Ανάμεσά τους είναι η manga εκδοχή στην Γκόλφω του Σπ. Περεσιάδη, το αυτοσχεδιαστικό –σαν σε συνθήκη πρόβας– Λιωμένο βούτυρο του Σ. Σερέφα (Έπαινος Σκηνοθεσίας 2008, Ένωση Ελλήνων Κριτικών) και η Ερωφίλη του Γ. Χορτάτση με τρεις μόνο γυναίκες-ηθοποιούς σε ένα ρεσιτάλ αφηγηματικής δεινότητας.

Το καλοκαίρι του 2012, στο πλαίσιο του Ελληνικού Φεστιβάλ, ο Σίμος Κακάλας παρουσίασε στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου την παράσταση Άσκηση Επίδαυρος-Σύσσημον, μια συρραφή από σπαράγματα των τριών κορυφαίων αρχαίων τραγικών, καθώς και από στίχους της ποιητικής συλλογής Σύσσημον ή Τα Κεφάλαια του Νίκου Παναγιωτόπουλου».