Η Δέσποινα και Ο Καρέμ…

«Κι όσο κι αν προσπαθείς να νομίζεις ότι μπορείς να κάνεις κάτι πιο γρήγορα, πιο καλά, πιο αποτελεσματικά, πιο ωραία, στην ουσία δεν ακολουθείς παρά τον ίδιο δρόμο που πήραν και εκείνοι τότε. Για να καταλήξεις στο ίδιο συμπέρασμα. Και είναι αυτή η αίσθηση της συνέχειας, της αδιάκοπης πορείας μέσα από ένα κομμάτι βούτυρο, ένα φουέ, λίγο αλεύρι και μια πρέζα ζάχαρη που κάνει τη ζαχαροπλαστική τόσο γοητευτική, τόσο ενδιαφέρουσα, τόσο συγκινητική».

Η Δέσποινα Αντύπα στον πρόλογο του βιβλίου της «Δέκα» (κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ποταμός) αποδίδει την οφειλόμενη τιμή στους «παλιούς» ζαχαροπλάστες αλλά και στην «αδιάκοπη πορεία» των διαδόχων και κληρονόμων – μια οφειλόμενη τιμή με «ένα κομμάτι βούτυρο, ένα φουέ, λίγο αλεύρι και μια πρέζα ζάχαρη».

«Δέκα» - Δέκα ιστορίες, Δέκα συνταγές, Ένας ζαχαροπλάστης που άφησε εποχή και Μία εποχή που άλλαξε τον κόσμο. Ή «όταν ο Αντονίν Καρέμ έβαζε τις βάσεις της σύγχρονης ζαχαροπλαστικής στην ταραγμένη μεταεπαναστατική Παρισινή κοινωνία, (και) δεν φανταζόταν ότι 250 χρόνια μετά, ελάχιστα θα άλλαζαν στις σημερινές κουζίνες». Δέκα ιστορίες βασισμένες σε πραγματικά ιστορικά γεγονότα και πλαισιωμένες από δέκα συνταγές των πιο κλασικών γλυκών ενώνονται σε ένα βιβλίο που υμνεί το μεγαλείο της απλότητας και περιγράφει το βάσανο της επίτευξής της». Αλλά, για να μην υπάρξει παρανόηση το βιβλίο της Δέσποινας Αντύπα δεν είναι σελίδες που φιλοξενούν συνταγές ζαχαροπλαστικής. Κάθε άλλο. Σπάνια, ιδιαίτερα στα ελληνικά εκδοτικά χρονικά ένα βιβλίο γραμμένο από ντόπιο επαγγελματία – και εδώ έχουμε έναν επαγγελματία επί 2- να συνδυάζει το μεράκι για την δουλειά με το storytelling και ο συνδυασμός τους να «ανοίγεται» σε Εποχές και σε Αιώνες, στην ίδια την Ευρωπαϊκή Ιστορία των γεύσεων και του πολιτισμού. Γιατί όλο αυτό το οικοδόμημα των συνταγών και των γεύσεων είναι Πολιτισμός – αστικός Πολιτισμός- και κοινή κληρονομιά μας.

Πέραν όλων αυτών το βιβλίο της Δήμητρας Αντύπα είναι η εξιστόρηση της ίδιας της ζωής της μέσα από τις προσωπικές και επαγγελματικές περιπέτειες . Κατά πρώτον, ας κάνουμε τις απαραίτητες και αναγκαίες συστάσεις. Σύμφωνα με το βιογραφικό της που φιλοξενείται στο βιβλίο: «Η Δέσποινα Αντύπα γεννήθηκε το 1971 στην Αθήνα. Σπούδασε Διοίκηση Επιχειρήσεων και παραλλήλως παρακολούθησε τα μαθήματα και Σεμινάρια Δημοσιογραφίας ενώ ταυτόχρονα εργαζόταν σε εφημερίδες και κανάλια. Το 1994 σπούδασε Δημοσιογραφία στο London School of Journalism στο Λονδίνο. Το 1995 ξεκίνησε να εργάζεται στον Αδέσμευτο Τύπο και το 1998 πήγε στην Ελευθεροτυπία όπου και εργάστηκε μέχρι το κλείσιμό της. Το 2010 παρακολούθησε για δύο χρόνια μαθήματα ζαχαροπλαστικής και στράφηκε προς την ζαχαροπλαστική δημιουργώντας μια διαδικτυακή επιχείρηση μακαρόν με ελληνικές γεύσεις “le macaron grec”. Το 2013 έφυγε για τις Βρυξέλλες και λίγο μετά άρχισε να εργάζεται στο ξενοδοχείο πέντε αστέρων Steigenberger Wiltcher's ως ζαχαροπλάστης.

Είναι παντρεμένη εδώ και 20 χρόνια με τον δημοσιογράφο Κώστα Τσαπόγα κι έχουν έναν γιο που ζει κι εργάζεται στο Λονδίνο».

Αλλά, ας κάνουμε και μια δεύτερη στάση: «Το «Le macaron grec» είναι μια ιστορία της κρίσης. Μέσα από την προσπάθεια να ανασύρω τις γεύσεις που μας μεγάλωσαν, να τις συνδυάσω και να τις συμπυκνώσω σε ένα τόσο δα γλύκισμα όπως είναι το macaron, αγάπησα ξανά την Ελλάδα.

Γύρισα πίσω στα καλοκαίρια μας, θυμήθηκα τις βαρετές και υποχρεωτικές εκείνες επισκέψεις σε συγγενείς με το γλυκό συκαλάκι, τα υπολείμματα σουσαμιού στον πάτο της σχολικής μας τσάντας, τα βουνά από τσόφλια όταν τρώγαμε φιστίκι Αιγίνης, το κυδώνι με το δροσερό γιαούρτι που μας κερνούσαν στις ταβέρνες μετά από το βαρύ κοκκινιστό.

Η Ελλάδα είναι πολλά περισσότερα από τις ακρογιαλιές, τον ήλιο και το ραχάτι.

Είναι κυρίως, αυτό που μπορούμε να γίνουμε».

Αυτό διαβάζω στο site le macaron grec κάτω από ένα τίτλο «Η Ελλάδα σε μια μπουκιά».

Σε ένα άλλο κείμενο αυτού του site διαβάζω: «Δύο χρόνια μετά από τη στιγμή εκείνη που η ζωή μας σταμάτησε να είναι αυτό που ήταν, μπορώ να πω πια με βεβαιότητα ότι η αφοσίωση και η πίστη σε έναν στόχο, όσο μικρός ή ασήμαντος κι αν ήταν αυτός, το πείσμα να αντέξεις σε όλες τις αντιξοότητες και η σιγουριά ότι στο τέλος θα τα καταφέρεις, με κράτησαν στις πολύ δύσκολες μέρες που ήρθαν.

Και μπορεί να μην έχουμε φτάσει ακόμα στη Γαλλία, γιατί δεν πήγαμε από τον αυτοκινητόδρομο αλλά από τους μικρούς επαρχιακούς δρόμους, τους γεμάτους στροφές και λακκούβες. Σίγουρα θα μας πάρει περισσότερο χρόνο, αλλά η διαδρομή είναι καλύτερη. Δεν συμφωνείτε;».

Στάση Τρίτη. Όχι, η Δέσποινα Αντύπα δεν έφτασε στη Γαλλία. Την προσπέρασε. Ο δικός της σταθμός – εκεί που άρχισε για τα καλά η ζωή να κυλά σε ρυθμούς κανονικότητας (τι απίθανη έννοια!) ήταν το Βέλγιο, οι πάντα πληθωρικές Βρυξέλλες των απανταχού Ευρωπαίων.

Αντιγράφω από τον πρόλογο της έκδοσης: «“Από εδώ το αλεύρι, από εκεί η ζάχαρη. Σ' αυτό το συρτάρι βάζουμε τα μικρά εργαλεία, και σ' εκείνο το ντουλάπι τις σοκολάτες”.

Αμέσως μετά τις συστάσεις, άρχισε η πρώτη μέρα δουλειάς. Για έναν άνθρωπο με παντελή έλλειψη προσανατολισμού, το πεντάστερο Wiltcher's είναι, από αυτήν την άποψη, εφιάλτης. Ένα ξενοδοχείο που καλύπτει ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο και δύο στάσεις τραμ, με μυστικά περάσματα και σκάλες που εμφανίζονται από το πουθενά, με επίπεδα που αλλάζουν χωρίς να το καταλάβεις, και δαιδαλώδεις διαδρόμους. Το ζαχαροπλαστείο και οι κουζίνες βρίσκονταν στο ισόγειο, όμως τα δεκάδες ψυγεία και οι βοηθητικές καταψύξεις-δωμάτια ήταν, όταν πήγα τον Ιούνιο του '15, μοιρασμένα σε δύο υπόγεια, με δεκάδες μέτρα απόσταση το ένα από το άλλο. Σ' αυτά ας προστεθεί ότι ήταν η πρώτη μου δουλειά ως ζαχαροπλάστης, σε μια ξένη χώρα, όπου δεν μιλούσα τη γλώσσα.

“Δεν θα γίνεις ποτέ καλός ζαχαροπλάστης αν δεν αποφασίσεις μέσα σου τι είσαι” μου είπε ο Μπεν την τελευταία του μέρα, όταν ετοιμάζαμε το πρωινό της επομένης τοποθετώντας τα κρουασάν στις πλάκες. Ήξερε ότι ήμουν δημοσιογράφος και ότι εξαιτίας της κρίσης είχα χάσει την δουλειά μου, είχα αλλάξει επάγγελμα και είχα φύγει από την Ελλάδα. Τη δική του θέση πήρα καθώς εκείνος θα έφευγε για το Λονδίνο να δουλέψει στο Fortnum & Mason».

Όλα τα άλλα θα τα διαβάσετε στο βιβλίο – η μεγαλύτερη χαρά της συγγραφέως θα είναι να γεμίσετε τις σελίδες τους άχνη και κανέλα και δακτυλικά αποτυπώματα από τις χειροποίητες κρέμες σας. Από την πλευρά μου το μόνο που θα ήθελα να προσθέσω για αυτό το χορταστικό βιβλίο είναι να το χαρείτε αφού φτιάξετε ένα μεγάλο φλιτζάνι ζεστής σοκολάτας και αρχίσετε να αντιγράφετε τις συνταγές. 10 τον αριθμό. Να γλύφετε τα δάκτυλα σας και να ευγνωμονείτε τον Καρέμ.