Η «Υπόθεση Ντορεμί» στο Μουσείο Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας στο Κολωνάκι
«Πώς να περάσουμε μια όμορφη και δημιουργική Κυριακή με τα παιδιά μας;», αυτή είναι η σκέψη κάθε γονιού και τώρα που είναι χειμώνας, ψάχνουμε τις καλύτερες επιλογές για παραστάσεις, δημιουργικές δραστηριότητες σε μουσεία και χώρους πολιτισμού και -γιατί όχι;- ξεναγήσεις ενδιαφέρουσες για όλη την οικογένεια. Πώς όμως όλα αυτά συνδυάζονται σε μια Κυριακή;
Στο Μουσείο Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας Κοτσανά στο Κολωνάκι, κάθε Κυριακή η ομάδα «Παιχνιδόσωμα» παρουσιάζει τη μουσική παράσταση «Υπόθεση Ντορεμί» για παιδιά και ενήλικες. Μόλις όμως μπείτε στο ιστορικό αρ νουβό κτίριο της Πινδάρου, τα αρχαία ρομπότ, ο αρχαίος συναγερμός, οι γερανοί, τα αρχαία όπλα και άλλα 145 διαδραστικά εκθέματα, λειτουργικά αντίγραφα της τεχνολογίας αιχμής του ύστερου αρχαιοελληνικού κόσμου δεν θα αφήσουν κανέναν σας ασυγκίνητο.
Εμείς συνδυάσαμε την παράσταση με μια ξενάγηση στο μουσείο και μιλήσαμε με τη σκηνοθέτη της παράστασης, Κατερίνα Μπάστα, τους συντελεστές-ηθοποιούς, Mαρίσκα Παυλούς, Νικόλα Μουσά, Δήμητρα Σταμούλη και τη Διευθύντρια του Μουσείου, Μίνα Μητσομπόνου για την «Υπόθεση Ντορεμί» και για το πώς συνδυάζεται η Επιστήμη με την Τέχνη. Οι πραγματικά διασκεδαστικές στιγμές όμως, όπως όταν το «λαϊκό» μπουζούκι ερωτεύεται μια «αστή» βιόλα, η νταραμπούκα, μητέρα του ταμπούρου δεν θέλει την «Ντορεμί» για νύφη, ή όταν οι αντίδικοι με δικαστή το κλαρίνο είναι η «τσαχπίνα» τρομπέτα με το πιο συνεσταλμένο τρομπόνι, δεν μεταφέρονται, παρά μόνο με την αληθινή προσωπική εμπειρία.
Πώς προέκυψε η ομάδα «Παιχνιδόσωμα» και πώς εμπνευστήκατε το pocket musical "Υπόθεση Ντορεμί"; Κατερίνα Μπάστα: Το 2005 άρχισα να γράφω θεατρικά έργα, ιδρύοντας το «Μικρό Θέατρο» μία αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία δημιουργίας, οργάνωσης και παραγωγής παιδικού θεάματος & δραστηριοτήτων με εκπαιδευτικό και ψυχαγωγικό χαρακτήρα. Η επωνυμία της ομάδας οφειλόταν τόσο στην ενασχόλησή μας με θέματα που αφορούσαν στους μικρούς θεατές, όσο και στην δυνατότητα της ομάδας να μεταφέρει ένα άκρως θεατρικό κλίμα σε όλες τις ηλικίες και σε οποιονδήποτε χώρο χωρίς τις απαιτήσεις της θεατρικής σκηνής, εξ’ ου και η ονομασία pocket. Οι τρεις συντελεστές της παράστασης τολμώ να ομολογήσω ότι είναι από τα πιο ξεχωριστά μέλη μέσα από τις ομάδες Παιχνιδόσωμα που υλοποιώ, κατά τη διάρκεια των τελευταίων 16 ετών.
Νικόλας Μούσας: Θα έλεγα πως βρεθήκαμε οι σωστοί άνθρωποι τη σωστή στιγμή. Υπήρχε ένα καλογραμμένο σενάριο με εκπληκτικό κείμενο και έξυπνο χιούμορ, που σε συνδυασμό με τη χημεία των μελών μπορούσε να απογειωθεί. Πρωτεύων ρόλο βέβαια για τη δημιουργία όλου αυτού έπαιξε ο συνδετικός κρίκος και η δημιουργός του έργου, η Κατερίνα Μπάστα. Ήταν η αιτία για την οποία όλοι εμείς ήρθαμε σε επαφή, δουλέψαμε μαζί, δημιουργήσαμε και βγάλαμε ένα αποτέλεσμα το οποίο έχουμε αγαπήσει τόσο. Ελπίζουμε το ίδιο να το αγαπήσει και το κοινό.
Η Ντορεμί ντρέπεται να βγει στη σκηνή. Υπήρξε κάποια αφορμή; Κ.Μ: Εργάστηκα περίπου 10 χρόνια ως εμψυχώτρια θεατρικού παιχνιδιού σε νηπιαγωγεία και δημοτικά σχολεία. Όταν πλησίαζε η περιβόητη γιορτή του σχολείου, κορυφωνόταν και η ένταση. Διέκρινα αφενός την δυσκολία των παιδιών απέναντι στην έκθεση στις σχολικές εορτές και αφετέρου την αγωνία διαχείρισης αυτής της δυσκολίας από εκπαιδευτικούς και γονείς. Η ντροπή, ο φόβος, έμοιαζαν να είναι συναισθήματα που έπρεπε αμέσως να εξαφανιστούν. Ποιος όμως μπορούσε να αγκαλιάσει αυτά τα συναισθήματα; Εκείνη τη στιγμή θεωρώ ότι αφυπνίστηκε η «Ψυχοθεραπευτική» μου ευαισθησία και θέλησα να «παντρέψω» την τέχνη (μουσική) με την απενοχοποίηση των συναισθημάτων…
Μαρίσκα Παυλούς: Η υπόθεση έχει υπόβαθρο την προσωποκεντρική προσέγγιση στην ψυχοθεραπεία με βασικό άξονα ότι τα παιδιά (και όλοι μας) μπορούμε να εκφράζουμε και να βιώνουμε όλα τα συναισθήματά μας και ότι οι άνθρωποι που είναι δίπλα μας (γονείς, φροντιστές, φίλοι) είναι συνοδοί στα συναισθήματά μας, μας καταλαβαίνουν, παρά μας ωθούν να κάνουμε ή να μην κάνουμε κάτι. Το έργο δηλαδή εκτός από τη γνωριμία με τη μουσική και τις οικογένειες μουσικών οργάνων έχει και ένα προσωποκεντρικό υπόβαθρο.
Πρόκειται μια παράσταση για όλη την οικογένεια, καθώς το χιούμορ εκφράζει πολλές γενιές. Είναι αποτέλεσμα κειμένου ή αυτοσχεδιασμού; Κ.Μ.: Το χιούμορ είναι μια κατάσταση που συνειδητά επιλέγω ως συγγραφέας. Πιστεύω ότι μέσα από το χιούμορ μπορείς να πεις πολύ σοβαρά πράγματα, όπως επίσης θεωρώ ότι δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι τόσο η κωμωδία όσο και το δράμα μπορούν να σε κάνουν να κλάψεις. Όταν γράφεις για παιδιά πιστεύω ότι χρειάζεται να μπορείς να είσαι λακωνικός, ευφυής και απλός. Τα 3 βασικά συστατικά του χιούμορ. Εντούτοις θα ήταν μεγάλη έπαρση από μέρους μου να πω ότι όταν γράφω, συνομιλώ μόνο με τον εαυτό μου και τα βιώματά μου. Γιατί όταν γράφω θυμάμαι τι μου είπε εχθές στο μάθημα η Μαρία, τι μου απάντησε με δάκρυα η μαμά του Κωστάκη, τι μου έλεγε εμένα η μαμά μου. Το θέατρο είναι μια τέχνη κοινωνική που βασίζεται στην αλληλεπίδραση των μελών της ομάδας. Για αυτό και ως σκηνοθέτης επιλέγω πολύ συχνά να κάνω πέρα το συγγραφέα και να δουλέψει η ομάδα το κείμενο…για αυτό και πολύ συχνά όταν οι ηθοποιοί αλλάζουν, προσθέτουν ή αφαιρούν φράσεις ή λέξεις εγώ πολύ χαρακτηριστικά τους λέω: «παιδιά εγώ εδώ είμαι σκηνοθέτης, κάντε ότι θέλετε, διότι έχω μέσον το συγγραφέα»…
Δήμητρα Σταμούλη: Προσωπικά θεωρώ αριστουργηματικό το γεγονός ότι μια παιδική παράσταση είναι ταυτόχρονα και τόσο ενήλικη όσο οι συνοδοί των θεατών στους οποίους απευθύνεται. Άλλωστε αυτός είναι και ένας από τους λόγους που κατά τη διάρκεια των προβών διασκεδάσαμε τόσο. Για την υπόθεση Ντορεμί δουλέψαμε σε μεγάλο βαθμό αυτοσχεδιαστικά. Η Κατερίνα είναι από φύση και φιλοσοφία άνθρωπος και σκηνοθέτης που παρέχει την ελευθερία σκέψης και κινήσεων καθώς και την ενεργή εμπλοκή και συμμετοχή. Οπότε αυτό και συνέβη. Γι΄ αυτό και όλη μας η προσπάθεια ήταν για εμένα ένα υπέροχο δημιουργικό "παιχνίδι" με μια ομάδα ανθρώπων που συμμαθητεύσαμε, εξελιχθήκαμε και αγαπηθήκαμε. Όπως τραγουδιέται και στην παράσταση: "Αγάπη είναι το πρωί που τρέχω στο σχολείο, να δω τα φιλαράκια μου στο διπλανό θρανίο" .
Πρόκειται για ένα "ταξίδι" σε διάφορα μουσικά όργανα και είδη μουσικής χωρίς αποκλεισμούς και με μια "ισότιμη" μεταχείριση της δυτικής και της (ανατολικής) παραδοσιακής μουσικής. Τι έχετε αποκομίσει από τα παιδιά από αυτήν την «σύγκριση»; Κ.Μ: Έχω προβληματιστεί και εγώ σχετικά με αυτό το ερώτημα όταν έκανα τη μουσική επένδυση της παράστασης. Ένα βασικό ερώτημα ήταν για μένα πάντα αν υπάρχει καλός ή κακός ήχος, κατάλληλη ή ακατάλληλη μουσική. Για μένα ο ήχος ενός κομπρεσέρ είναι «κακός» όταν προσπαθώ να μιλήσω και αυτός με αποσπά. Είναι όμως και εξαιρετικά δημιουργικός εάν τον αξιοποιήσω προκειμένου να κινηθώ στο ρυθμό του. Με λίγα λόγια υπάρχουν ήχοι που με ενεργοποιούν δημιουργικά και ήχοι που με κάνουν να είμαι παθητική και συνήθως αυτοί με ενοχλούν. Η μουσική πιστεύω ότι όταν καταφέρνει να μας ενεργοποιεί, να μας συγκινεί (συν-κινεί) και εντέλει να μας ταξιδεύει είναι κατάλληλη. Στην παράσταση όντως ακούγεται από κλασική μουσική (Βιβάλντι, Μπαχ, Μπετόβεν κλπ) μέχρι αφρικάνικη, λαϊκή παραδοσιακή μουσική (κλαρίνο, μπουζούκι), τζαζ, τσιγγάνικη κλπ. Προσωπικά πιστεύω πως μια παράσταση που μιλάει για τη μουσική «οφείλει» να προσφέρει χωρίς ταμπού την αντικειμενική γνώση παρουσιάζοντας τα είδη και επιτρέποντας στο θεατή να έχει γούστο, άποψη και προσωπική αισθητική.
Δείχνουν τα παιδιά κάποια ιδιαίτερη συμπάθεια σε κάποιο μουσικό είδος ή όργανο; Θέλετε να αναφέρετε κάποια ιδιαίτερα διασκεδαστική στιγμή για εσάς; Μ.Π. Εγώ που παίζω τον ΦΑΣΟΛΑΣΙ τρελαίνομαι να ακούω τα παιδιά να μου φωνάζουν για να με βοηθήσουν να κρύψω το κλειδί του ΣΟΛ! Επίσης, χαιρόμαστε πολύ γιατί ακούμε και τους ενηλίκους να γελάνε με την καρδιά τους και το γέλιο είναι θεραπεία και ένα ευχάριστο διάλλειμα στους έντονους ρυθμούς που κινούνται οι άνθρωποι στην Αθήνα. Τα δε μεγαλύτερα παιδιά εντυπωσιάζονται από το γεγονός ότι 3 άνθρωποι κάνουν όλους αυτούς τους ρόλους επί σκηνής.
Δ.Σ.: Θυμάμαι μια εξαιρετική για εμένα στιγμή στην πρεμιέρα του έργου, όπου στο τέλος που πλέον η Ντορεμί αφού έχει ολοκληρώσει το ταξίδι της βγαίνει στη σκηνή για να τραγουδήσει με μεγάλη αγωνία και δυσκολία, βρίσκεται στο κοινό ένα αγοράκι που το προτρέπει ο μπαμπάς του να της φωνάξει "μπορείς, μπορείς". Δευτερόλεπτα λοιπόν πριν ξεκινήσει η Ντορεμί να τραγουδά της φωνάζει ο μικρός "μπορείς". Και μπόρεσε. Γιατί έτσι προβλέπει η σκηνοθεσία. Όχι όμως για εκείνη την παράσταση. Για εκείνη μπόρεσε γιατί την συγκίνησε η πίστη και η ενθάρρυνση ενός μικρού αγοριού και ενός μπαμπά που μάθαινε στο παιδί του την έννοια της αλληλεγγύης.
Ν.Μ: Νομίζω αυτή η ισότιμη μεταχείριση που υπάρχει ως προς όλα τα μουσικά είδη και όργανα δημιουργεί αδιάσπαστο ενδιαφέρον στα παιδιά. Μπαίνουν σε έναν κόσμο που δεν έχουν ξαναδεί δείχνοντας τον ίδιο ζήλο και ενθουσιασμό σε ότι μαθαίνουν για τα είδη μουσικής και μουσικά όργανα μέσω του έργου.
Ποιό είναι το όραμά σας για το Μουσείο; Μίνα Μητσομπόνου (Διευθύντρια του Μουσείου): Στο Μουσείο Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας Κώστα Κοτσανά, το πάντρεμα της Επιστήμης με την Τέχνη αποτελεί προαπαιτούμενο. Επιστρατεύουμε καθημερινά τη θεατρικότητα στις διαδραστικές μας ξεναγήσεις. Φροντίζουμε να εξάψουμε την περιέργεια μικρών και μεγάλων και να κινητοποιήσουμε τη φαντασία τους, ανοίγοντας έτσι το δρόμο για την ανοιχτή και ανεμπόδιστη συμμετοχή.
Στο Μουσείο Κοτσανά ανακαλύπτουμε τις τεχνολογικές εφευρέσεις των αρχαίων Ελλήνων κινητοποιώντας όσο το δυνατόν περισσότερες από τις αισθήσεις μας. Βλέπουμε, πιάνουμε, λειτουργούμε, εξερευνούμε και κατακτούμε τη γνώση μέσα από το παιχνίδι. Όραμά μας λοιπόν είναι να αποτελέσουμε ένα φιλόξενο, ανοιχτό «σπίτι» που προσφέρει στους επισκέπτες του ένα ταξίδι στον κόσμο της τεχνολογίας με όχημα την ψυχαγωγία και συνεπιβάτη την ανθρώπινη, ουσιαστική επικοινωνία. Παραμένοντας πιστοί στην εκπαιδευτική και πολιτιστική μας αποστολή, δίνουμε βήμα σε επαγγελματίες και άτυπες ομάδες από διαφορετικούς χώρους, με στόχο η συνάντησή τους στους κόλπους του Μουσείου να παράγει κάτι νέο που θα δίνεται απλόχερα στο κοινό.
Info
Υπόθεση Ντορεμί: κάθε Κυριακή στις 12 μ.μ.
Μουσείο Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας Κώστα Κοτσανά, Πινδάρου 6 & Ακαδημίας, Κολωνάκι
Eισιτήρια: 12 ευρώ για παιδιά και ενήλικες (6 ευρώ για τον δεύτερο ενήλικα, απαιτείται η προκράτηση εισιτηρίου)