Κάνε μου λιγάκι … λάϊκ!

Ο Άγγελος Παπαδημητρίου είναι ένας πολυμήχανος Οδυσσέας της Τέχνης και της Δημιουργίας. Δεν έχει καταγωγή, ούτε ταυτότητα. Συστήνεται με το έργο του. Ο ίδιος ζει στη κόψη του ξυραφιού, μέσα από τις ασυνέχειες της διαδρομής του αποσκοπώντας να συνδυάσει την απατηλή πλευρά της avant-garde με την προκλητική αθωότητα του kitch.Πάντα πιστός στην κληρονομιά του μεγάλου Αλεξανδρινού: «εν μέρει εθνικός, κ’ εν μέρει χριστιανίζων».

Με δύο λόγια, ένας αθεράπευτος καλλιτέχνης. Αλλωστε, τογράφει και ο ίδιος. Σελίδα 47 του βιβλίου του, με τίτλο «Λάϊκ» (για να είμαι ειλικρινής μαζί σας προτιμώ αντί να το ονομάσω βιβλίο να το πω καλύτερα: «μια έντυπη αναδρομική έκθεση μετ΄αρχειακού υλικού και προσωπικών τεκμηρίων»). Σε αυτή τη σελίδα φιλοξενείται «Η προσευχή του καλλιτέχνη»: Τσαλακωμένος από χέρι σε χέρι / και από στόμα σε στόμα,/ βοήθα Θεέ μου/ να είμαι ως το τέλος / ο εαυτός μου ακόμα».

Η έκδοση «Λάϊκ» (με διευκρινιστικό υπότιτλο «Ομιλούσες Φωτογραφίες») κυκλοφόρησε λίγο πριν την εκπονή του 2018 – από τις εκδόσεις Ποταμός- δεν έχει προηγούμενο στην εκδοτική ιστορία – μπορεί να συγκριθεί μόνο με μια αναδρομική έκθεση που προτίμησε αντί να κλειστεί στους 4 τοίχους μιας αθηναϊκής γκαλερί να επινοήσει και να εγκαθιδρύσει μια νέα εικαστική αφήγηση δια μέσου του facebook, ενός από τα πιο δημοφιλή social media των ημερών μας. Μια αφήγηση που μετά τον ψηφιακό καθαγιασμό της βρίσκει το φιλόξενο καταφύγιο του χαρτιού – το τυπωμένο κείμενο, η τυπωμένη φωτογραφία. Ένα album αναμνήσεων; Ένα εργαλείο τροφοδότησης της νοσταλγίας; Καθόλου εύκολη απάντηση. Την λύση την έδωσε μια παλιά αφιέρωση του Αγγέλου Παπαδημητρίου σε ένα δίσκο βινυλίου που έβγαλε ο ίδιος το 1988. Εκεί, στο οπισθόφυλλο έγραψε ανάμεσα σε άλλα: «(για) τις γνώσεις που σχεδόν έχουν χαθεί». Ναι, λοιπόν, για τις γνώσεις που ο Παπαδημητρίου ως άλλη Κιβωτός προστατεύει και προφυλάσσει. Ας μην γίνει παρανόηση, δεν πρόκειται για τη γνώση του ελληνικού σχολείου της παρακμής αλλά για τις ψηφίδες της ευαισθησίας που εμπεριέχει ο σύγχρονος αστικός πολιτισμός στο διάβα του από τις γειτονιές της Αθήνας, την παραλία του Κιάτου, τις θεατρικές σκηνές της Θεσσαλονίκης, την καλοκαιρινή Επίδαυρο, το κτήριο του Τσίλερ αλλά και το REX, το υπόγειο στις «Νέες Μορφές» και τόσα άλλα.

Στο site των εκδόσεων Ποταμός βρήκα ένα κείμενο με τίτλο «Ομιλούσες φωτογραφίες». Γράφει ο Παπαδημητρίου: «Πάντα ο στόχος της έκφρασης μου είτε στα εικαστικά είτε στο θέατρο είτε στο τραγούδι ήταν η επικοινωνία με όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους και ταυτοχρόνως με όσο το δυνατόν λιγότερους όρους συμμετοχής στο κάλεσμά μου. Φαντάζεστε λοιπόν τη χαρά και την έκπληξή μου όταν στα εξήντα πέντε μου ανακάλυψα μαζί με το κινητό τηλέφωνο και τον μαγικό κόσμο του facebook! Aμέσως αισθάνθηκα κάτι ανάμεσα σε μέλισσα χαμένη σε ανθοκομική έκθεση, σε γουρουνάκι χωμένο ως τα μπούνια σε ιαματικά λασπόλουτρα, σε αστροναύτη στον πλανήτη γη που έμοιαζε με την γη σαν δυο σταγόνες νερό… μόνο που δεν μπορούσες να το πιεις και σαν επισκέπτης στα ανάκτορα της Κίρκης όπου έκπληκτος έβλεπες ανθρώπους που γνώριζες να μεταμορφώνονται σε κάτι άλλο που είχε σαν κύριο χαρακτηριστικό του τον θυμό… και τα έδωσα όλα: χρόνο, κέφι, αγάπη, συνέπεια προσπαθώντας να βρω τι με γοητεύει, τι με συγκινεί, τι με παρηγορεί, τι με χαλάει, τι με απελπίζει σ’ αυτή την οπωσδήποτε “κατώτερη μορφή ζωής” μήπως και καταλάβω σε βάθος τον εαυτόν μου και τους άλλους…

H ανταπόκριση στο πείραμα μου από την πρώτη στιγμή που γονάτισα το δεκαπενταύγουστο στην Πανεπιστημίου μέχρι τις αναρτήσεις μου για την καθαρίστρια που “εγκλημάτησε”, από τα βιντεάκια μου μέχρι τις μεταμφιέσεις μου κι από τις ομιλούσες φωτογραφίες μέχρι την απάτη των πενταψήφιων αριθμών ήταν απίστευτη! Δυο χρόνια σχεδόν απόλαυσα αποδοχή κι αγάπη πρωτοφανή… και εκεί απάνω στις πολλές παροτρύνσεις σας… “μα βγάλτα σε βιβλίο” εμφανίστηκε ο εκδοτικός οίκος Ποταμός σαν από μηχανής Θεός και έχετε το βιβλίο-άλμπουμ στα χέρια σας. Ίσως σας βοηθήσει να καταλάβετε κάτι περισσότερο για τους ανθρώπους που θέλουν απεγνωσμένα να μιλήσουν και να εκφραστούν μέσα από τον παραμορφωτικό φακό του facebook γνωρίζοντας πως ουσιαστικά δεν τους ακούει κανένας.» Οι Κράτησα για το τέλος, το κείμενο που φιλοξενείτε στο οπισθόφυλλο της έκδοσης:
«10 βασικοί κανόνες του Savoir Vivre στο Facebook.

1) Δηλώνουμε πάντα το πραγματικό μας όνομα. Ψευδώνυμα και υποκοριστικά μειώνουν την φερεγγυότητά μας σαν πρόσωπα, ως προς τις απόψεις και τα πιστεύω μας. Καλό είναι να φανεί, έστω διακριτικά σε κάποια φωτογραφία και το πρόσωπό μας.

2) Γράφουμε πάντα στην ελληνική γλώσσα,εφόσον απευθύνεται το κείμενό μας σε Ελληνες,ακόμα κι αν γνωρίζουμε εξαιρετικά καλά Αγγλικά ή Γαλλικά και πάντα με ελληνικούς χαρακτήρες, προσέχοντας όσο μπορούμε την ορθογραφία, τη διαύγεια, και τη σύνταξη όσων θέλουμε να πούμε και να εκφράσουμε.

3) "Προσέχουμε τα λόγια μας ώστε να μη γινόμαστε είρωνες, προσβλητικοί, επιδεικτικά διδακτικοί, άκομψοι, εριστικοί, χυδαίοι, προκλητικοί από στυλ, ειδικά αν το προφίλ μας είναι δημόσιο, ακόμα κι αν μας πνίγει το δίκιο (μη ξεχνάμε, το δικό μας δίκιο).

4) Ποτέ πάνω από μια δυο αναρτήσεις την ημέρα. Αυτή είναι η σωστή δοσολογία, ώστε να μη κουράζονται οι φίλοι μας και να μην ανησυχούν για την ψυχική υγεία μας. Αλλωστε είναι αποδεδειγμένο με μαθηματική ακρίβεια ότι χαίρονται στη πρώτη, χαμογελάνε στη δεύτερη και βαριούνται στη τρίτη.

5) Δεν εκτονώνουμε όλες τις ανησυχίες μας (πολιτικές, ηθικές, αισθητικές, κοινωνικές, υπαρξιακές, θρησκευτικές, ερωτικές, σεξουαλικές...) παίρνοντας τη θέση του τιμητή κι αφήνοντας τον εαυτόν μας απ΄έξω. Αυτοί που μας ακολουθούν θέλουν να τους φωτίσουμε τα σκοτάδια τους καθώς λαμπαδιάζουμε.

6) Μπλοκάρουμε αμέσως χωρίς εξηγήσεις, διαπραγματεύσεις, αναλύσεις και προπάντων απαντήσεις, οποιονδήποτε πάει κόντρα στην ελευθερία μας, στην υπόστασή μας, στη ζωή μας, στις κατακτήσεις του πολιτισμού, με δογματικά προσχήματα ή με προφάσεις όπου η λογική δεν πρωταγωνιστεί απόλυτα.

7) Δεν ξεχνάμε ποτέ ότι βρισκόμαστε σ΄έναν πλασματικό χώρο και χρόνο εκτός ζωής. Ως εκ τούτου αποστασιοποιούμαστε από τις εκτιμήσεις με τα πολλά ή με τα λίγα like εκτιμώντας ότι δεν εξαργυρώνονται σε κανενός είδους χρηματιστήριο.

8) Απέχουμε κατά βούληση σε τακτά χρονικά διαστήματα για όσο καιρό κρίνουμε εμείς οι ίδιοι ,ώστε να βεβαιωθούμε ότι δεν είμαστε εξαρτημένοι, αλλά και για να ξεκουραστούμε από την καθημερινή αγωνία το;y είμαι στο fb άρα υπάρχω!

9) Ο,τι κάνουμε, ό,τι ζούμε δεν ενδιαφέρει πραγματικά κανέναν αν δεν το μετασχηματίσουμε σε καθαρή καλλιτεχνική πράξη που απευθύνεται στους άλλους κι είναι αυτοί οι άλλοι που γνωρίζουν καλά πότε γίνονται καθρέφτες φιλοδοξιών. Γι' αυτό αν δεν είμαστε απολύτως σίγουροι ότι παίζουμε για να τους διασκεδάσουμε ας μη στεκόμαστε ξεβράκωτοι μπροστά τους.

10) Κάπου κάπου ας ρίχνουμε και καμιά ματιά στις αναρτήσεις των άλλων, σίγουρα υπάρχουν πολλοί που έχουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον από εμάς αλλά κανείς δεν είναι σαν κι εμάς».