Tο 2014, o Zoβάνε, ένας νεαρός Βραζιλιάνος από της φτωχογειτονιές που αφθονούν στη χώρα, συνελήφθη από την αστυνομία κι εξαφανίστηκε από προσώπου γης. Έκτοτε, ο πατέρας του κάνει έναν επίμονο αγώνα με σκοπό την απόδοση ευθυνών…
Μίλτος Τόσκας
Ήμουν ένας από τους θεατές του ντοκιμαντέρ “Restless” του Μπερνάν Ατάλ –στο 21ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, στην ενότητα “Σε μία κόλλα χαρτί”.
Αναλυτικά στο πρόγραμμα αναφέρονται για αυτό το ντοκιμαντέρ τα εξής: «Tο 2014, o Zoβάνε, ένας νεαρός Βραζιλιάνος από της φτωχογειτονιές που αφθονούν στη χώρα, συνελήφθη από την αστυνομία κι εξαφανίστηκε από προσώπου γης. Έκτοτε, ο πατέρας του κάνει έναν επίμονο αγώνα με σκοπό την απόδοση ευθυνών. Ένα ντοκιμαντέρ που βουτά την μαύρη τρύπα των αμέτρητων ανεξιχνίαστων υποθέσεων με θύματα νεαρά παιδιά από τα υποβαθμισμένα προάστια των βραζιλιάνικων μεγαλουπόλεων. Μία μελέτη για τα ιστορικά και κοινωνικά αίτια της αστυνομικής βίας και, παράλληλα, μία αγωνιώδης κραυγή για δικαιοσύνη».
Η αίθουσα γέμισε, κανείς, όμως, δεν μπορούσε να περιμένει όλα όσα θα ακολουθούσαν. «Οι φτωχοί είναι σαν να μην έχουν κανένα δικαίωμα». Υπάρχει αγανάκτηση, κυριαρχεί η οργή, αλλά δεν υπάρχει καμία δύναμη για ανατροπή της κατάστασης. Ακόμη, έχουμε την έλλειψη ενημέρωσης της πλατιάς μάζας του κόσμου, ώστε να πάρει μέτρα προστασίας. Τα νούμερα είναι αμείλικτα. Τα αθώα θύματα κάθε χρόνο στη Βραζιλία αυξάνονται. Ειδικά μετά την αλλαγή της κυβέρνησης, ο σκηνοθέτης μας λέει πως υπάρχει ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων εξαφάνισης. Προσπαθεί να το δικαιολογήσει. Κάνει μία μίνι ιστορική αναδρομή και τονίζει, ότι η δικτατορία στη Βραζιλία κράτησε 22 χρόνια, ενώ για παράδειγμα στην Αργεντινή μονάχα οκτώ.
Ο κόσμος έχει παρακολουθήσει με κομμένη την ανάσα την ταινία, αλλά τα αλλεπάλληλα σοκ δε σταματούν εδώ. Ο Μπερνάλ Ατάλ ανεβαίνει στη σκηνή για τις καθιερωμένες ερωτήσεις κι απαντήσεις. Λέει αρκετά ενδιαφέροντα πράγματα και παρουσιάζει στοιχεία, όπως αυτά που αναφέρθηκαν παραπάνω. Ο λαός αδυνατεί να κινητοποιηθεί, βρίσκεται σε τέλμα. Η εκλογή του Τραμπ στην ηγεσία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής δε βοηθάει καθόλου στη βελτίωση της υπάρχουσας, τραγικής κατάστασης. Κι εκεί που ο καταιγισμός πληροφοριών σε έχει διαλύσει, γίνεται ό,τι πιο σπαρακτικό, ό,τι πιο αναπάντεχο μπορείς να φανταστείς.
Ο σκηνοθέτης ενημερώνει το κοινό πως έχει μία έκπληξη. Τι άλλο θα ζήσουμε;! Ενημερώνει πως στην αίθουσα βρίσκεται ο χτυπημένος από την μοίρα πατέρας. Ναι, έκανε το μεγάλο υπερατλαντικό ταξίδι από τη Λατινική Αμερική στην Ευρώπη και τη Θεσσαλονίκη. Είναι ανάμεσά μας κι ο ίδιος -συντετριμμένος. Προσπαθεί να διατηρήσει τη ψυχραιμία του. Ο κόσμος λυγίζει. Κάποιοι δεν αντέχουν. Δακρύζουν. Είναι από τις περιπτώσεις, που οι αντιστάσεις σου λυγίζουν μπροστά στον πόνο του συνανθρώπου.
Μπορεί να μη γνωρίζει ελληνικά, ούτε καν αγγλικά μιλούσε ο άνθρωπος, ούτε εμείς φυσικά πορτογαλικά, αλλά συμμερίζεται την αλληλεγγύη ολόκληρης της αίθουσας. Αυτό που ακολουθεί μοναδικό, ανεπανάληπτο όσα χρόνια βρίσκομαι στις αίθουσες. Ο κόσμος τον αγκαλιάζει, του σφίγγει το χέρι για τον επίμονο αγώνα του για δικαίωση.
Παρότι η ελληνική γλώσσα είναι από τις πλουσιότερες στον κόσμο, είναι κάποιες σκηνές που δεν μπορείς να τις περιγράψεις … Πρέπει να τις ζήσεις. Κι όσα ζήσαμε το απόγευμα της Παρασκευής στην αίθουσα Τόνια Μαρκετάκη στο Λιμάνι δίνουν ελπίδα για το μέλλον. Το καλό θα νικήσει ...
