Αρχαιολογία και Τέχνη σε franchise

Συνάντησα την Κούλα Μπορμπουδάκη σκυμμένη πάνω από μια στρωματογραφία, λίγες μέρες μετά τις πλημμύρες στην Κίσσαμο των Χανίων: «Την δουλεύαμε μήνες ολόκληρους. Για να φτιαχτεί μια αληθινή στρωματογραφία, πέραν της μελέτης, χρειάστηκε να «οργώσουμε» κυριολεκτικά όλη την Κρήτη για να βρούμε το χώμα που αντιστοιχεί σε κάθε στρώμα του εδάφους και του υπεδάφους. Και είναι η πρώτη που δημιουργήθηκε για εκπαιδευτικούς σκοπούς», μου ανέφερε περήφανα την ώρα που προσπαθούσε να την επαναφέρει στην αρχική της μορφή την οποία είχε αλλοιώσει η πλημμύρα στο υπόγειο του εργαστηρίου… Και κάπως έτσι επιβεβαίωσα για ακόμα μια φορά, ότι αν ένας άνθρωπος, όπου κι αν βρίσκεται, συνδυάζει το θετικό πνεύμα με την αγάπη για το αντικείμενό του, φέρνει μια πραγματική και ανατρεπτική αλλαγή.

Η Κούλα Μπορμπουδάκη είναι αρχαιολόγος και ξεκίνησε το 2014 να υλοποιεί εκπαιδευτικά προγράμματα στην Κίσσαμο της Κρήτης με αντικείμενο την ανασκαφή. Το εργαστήριο Archaeolab απέκτησε στέγη το 2016 και είχε μεγάλη απήχηση στην τοπική κοινωνία, αλλά και σε όλη την Κρήτη. Μέσα σε αυτά τα λίγα χρόνια συμμετείχε σε δράσεις πέραν του νησιού, στο Bobos Festival στο Μέγαρο Μουσικής στην Αθήνα, στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου στη Θεσσαλονίκη και στο Παιδικό Μουσείο, επίσης στη Θεσσαλονίκη.

«Είναι ένα εργαστήριο αρχαιολογίας και τέχνης με κεντρική δράση την προσομοίωση ανασκαφής με βιωματικό χαρακτήρα. Η δράση αυτή δίνει στα παιδιά την ευκαιρία να γνωρίσουν την επιστημονική διαδικασία ανασκαφής, τεκμηρίωσης και διαχείρισης των αρχαιολογικών ευρημάτων και να κατανοήσουν πώς οι αρχαιολόγοι σταδιακά ανασυνθέτουν το παρελθόν βάση των ευρημάτων και των συναφειών τους», μου εξηγεί. Με άλλα λόγια, τα παιδιά κάνουν τους αρχαιολόγους, αλλά δεν μένουν στο σκάψιμο. Μαθαίνουν να κάνουν έρευνα και να γράφουν ιστορία: «Ένα μινωικό σπίτι, για παράδειγμα, μας δίνει πολλές πληροφορίες για τα χαρακτηριστικά μιας μινωικής κοινωνίας. Τα παιδιά αποκαλύπτουν τα ευρήματα και στη συνέχεια, η διαδικασία της ανασκαφής μοιάζει με τη σταδιακή επίλυση ενός μυστηρίου».

Στο Archaeolab εκτός από την προσομοίωση ανασκαφής, υλοποιούνται επίσης εργαστήρια πειραματικής αρχαιολογίας, όπως η μινωική κουζίνα, το ψηφιδωτό, η κατασκευή εκμαγείων και αργαλειών, η κατασκευή νεολιθικής μακέτας με φυσικά δομικά υλικά κλπ, καθώς και εργαστήρια σύγχρονης τέχνης και περιστασιακά φυσικών επιστημών. Όλα τα εκπαιδευτικά προγράμματα στηρίζονται στις αρχές της βιωματικής μάθησης. «Γιατί η μάθηση είναι μια φυσική τάση του ανθρώπου, που συμβαίνει αβίαστα όταν ενεργοποιούνται περισσότερες αισθήσεις. Όσο δηλαδή πιο πολλές αισθήσεις ενεργοποιούνται, τόσο πιο άμεσα και αυθόρμητα προσλαμβάνεται η γνώση και η πληροφορία. Πάνω σε αυτό το σκεπτικό σχεδιάζονται και υλοποιούνται τα εκπαιδευτικά μας προγράμματα», εξηγεί η ομάδα του Archaeolab.

Αρχαιολογία και επιχειρηματικότητα
Λόγω της αυξημένης ζήτησης που παρουσίασαν τα προγράμματα του εργαστηρίου, το Archaeolab πρόσφατα έγινε franchise. «Η οικογένεια άρχισε να ήδη μεγαλώνει και ένα νέο μέλος προστέθηκε στην Πάτρα. Σύντομα αναμένουμε και το τρίτο μέλος στη Θεσσαλονίκη και στη συνέχεια θα δημιουργήσουμε πολλά ακόμα εργαστήρια σε άλλες πόλεις της Ελλάδας, εννοείται και στην Αθήνα, και σε νησιά».

Σε κάθε νέο Archaeolab που ιδρύεται, το αντικείμενο της ανασκαφής προσαρμόζεται στην ιστορία και την αρχαιολογία του τόπου. Έτσι για παράδειγμα, το σκάμμα στην Κρήτη αφορά μια μινωική οικία, ενώ στην Πάτρα μια μυκηναϊκή.

«Προσπαθούμε να προσελκύσουμε κόσμο ευαισθητοποιημένο και ενημερωμένο πάνω στο ζήτημα της εναλλακτικής εκπαίδευσης, για να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε από κοινού. Αντιλαμβανόμαστε ότι αυτός δεν είναι ο συνηθισμένος τρόπος που λειτουργούν τα franchise και οι επιχειρήσεις, όμως το δικό μας εγχείρημα είναι εξ΄ ορισμού διαφορετικό, και για να πετύχει, χρειάζεται συνεργάτες με γνώση και άποψη στα εκπαιδευτικά ζητήματα. Δεν θέλουμε να είμαστε παιδότοπος. Θέλουμε να παράγουμε ουσιαστικό έργο και να κάνουμε διάλογο με την κοινωνία αναφορικά με ζητήματα πολιτισμού και παιδαγωγικών πρακτικών».

Η Κούλα Μπορμπουδάκη εξομολογείται τη μύχια αίσθηση της ότι το εγχείρημα είναι μεγαλεπήβολο, και μοιράζεται την αγωνία της σχετικά με το αν θα δένει η ομάδα καθώς το Arcaeolab μεγαλώνει. Αν όμως κάποιος που το έχει δοκιμάσει και ξέρει πώς γίνεται δεν το τολμήσει, πού θα βρούμε την ελπίδα για εξωστρέφεια και πρόοδο σε αυτόν τον τόπο;

Επισκεφτείτε τη σελίδα Archaeolab archaeolab.gr και τις σελίδες στο Facebook του Archaeolab της Κρήτης και της Πάτρας.

Για περισσότερες ιδέες για δημιουργική μάθηση και βόλτες με παιδιά, επισκεφτείτε το blog της πλατφόρμας MAMAKITA mamakita.gr και ακολουθήστε τη σελίδα στο Facebook.