Οι δραστήριες γυναίκες του Συλλόγου Απανταχού Αρτακηνών Κυζικηνών στο 3ημερο της γιορτής που θα γίνει στο λιμάνι της Νέας Αρτάκης (12-13-14 Ιουλίου 2019) θα παρουσιάσουν την ζωντανή μνήμη που μεταφέρει από γενιά σε γενιά το φαγητό και τη κουλτούρα του τόπου που άφησαν πίσω τους οι πρόγονοι τους.
Κώστας Τσαούσης
Στο τραπέζι σε ένα από τα δωμάτια του Λαογραφικού Μουσείου απλώθηκαν το πρωί του περασμένου Σαββάτου πιατέλες με πληθωρικό περιεχόμενο προερχόμενο από συνταγές που κρατήθηκαν ως ακριβό μυστικό που πέρασε από γενιά σε γενιά τις δεκαετίες που μεσολάβησαν από την εγκατάσταση των οικογενειών των προσφύγων που έφτασαν από την μακρινή Αρτάκη (στη νότια πλευρά της θάλασσας του Μαρμαρά, κοντά στον ισθμό που συνδέει την χερσόνησο της Κυζίκου με την υπόλοιπη Μικρά Ασία, σε απόσταση 120 χιλιομέτρων από την Κωνσταντινούπολη) στα εδάφη του τσιφλικιού των Βουδούρηδων σε αυτή την ήσυχη μεριά του Ευβοϊκού, μερικά χιλιόμετρα από την Χαλκίδα.
Οι πιατέλες με τα φαγητά με τις γεύσεις και τα αρώματα της μικρασιατικής καταγωγής και προέλευσης ήταν ένα πρώτο αλλά ισχυρό δείγμα όλων όσων θα παρουσιαστούν με πρωτοβουλία των γυναικών του Συλλόγου Απανταχού Αρτακηνών Κυζικηνών στο 3ημερο της γιορτής που θα γίνει στο λιμάνι της Νέας Αρτάκης (12-13-14 Ιουλίου 2019). Με την επιμονή των γυναικών το 1ο Φεστιβάλ Μικρασιάτικων Γεύσεων είναι ένα γεγονός που ξεπερνά τα όρια της μικρής ευβοϊκής κοινότητας.
Κλείσιμο
Αλλά, ας επιστρέψουμε στο τραπέζι που στήθηκε στο Λαογραφικό Μουσείο (ένα από τα μέρη που διατηρεί μέσα από αρχειακό υλικό, ενδυμασίες, φωτογραφίες, μαγειρικά σκεύη, ιερατικά άμφια κ.α τις μνήμες ενός αστικού πολιτισμού που ξεριζώθηκε το καλοκαίρι του 1922).
Στο τραπέζι βρέθηκαν εν παρατάξει: Αχαμνόπιτα (ένα είδος γαλατόπιτας), το Γιαλάν Σαρμά ( με βασικό συστατικό το ρύζι), το Κους – Κους σε διάφορες εκδοχές, ο σιμιγδαλένιος χαλβάς, οι μελιτζάνες με τα αυγά και την πικάντικη κεφαλογραβιέρα στο τηγάνι, τα γλυκά Μιμίκια με άφθονη άχνη, ο πανταχού παρών Γαύρος, ο προύχοντας της γεύσης για την περιοχή – εδώ στην εκδοχή του γαύρου πλακί. Μάλιστα, ο Γαύρος των Αρτακηνών που έσωσε από την πείνα ολόκληρες περιοχές μεταξύ αυτών και την Χαλκίδα στη Κατοχή έχει πάντα την τιμητική του στα πιάτα των προσφύγων.
Την Αχαμνόπιτα την έφερε η Σμαρώ Ψαθέρη – Μιμίκου, εγγονή της Σμαρώς Πινάτση ( που εγκαταστάθηκε στη Νέα Αρτάκη το 1923) αλλά του Μιλτιάδη Ψαθέρη που ήταν μεταξύ εκείνων που επέλεξαν το μέρος για την μετεγκατάσταση των Αρτακηνών που είχαν βρεθεί μετά τον ξεριζωμό στην Θεσσαλονική και ήταν εκείνος που παρουσιάστηκε μπροστά στην αρχόντισσα Βουδούρη για να διεκδικήσει τα εδάφη του τσιφλικιού της.
Η Μαίρη Τσομπανίκου μαγείρεψε στο τηγανάκι τον απαιτητικό Γιαλάν Σαρμά, ενώ είχε ξυπνήσει νωρίς για να φτιάξει διάφορες εκδοχές του Κους – Κους που συνόδεψε με δροσερό στραγγιστό γιαούρτι. Η Μαίρη που σκηνοθετεί τις παραστάσεις των γυναικών είναι εγγονή της Μαρίας Τσεσμετζή, που ήρθε και εκείνη στη Νέα Αρτάκη το 1923 και ήταν και η πρώτη νύφη του χωριού (γαμπρός ο Δημήτρης Τσομπανίκος).
Η Χαρίκλεια Καμπάκη έφτιαξε τον σιμιγδαλένιο χαλβά. Εγγονή της Χαρίκλειας Καμπάκη Χαρίκλειας του Αντωνίου το γένος Κουιμουτζόγλου που η οικογένεια της ήρθε και εκείνη στη Νέα Αρτάκη το 1923.
Η Μαίρη Κορώνη είναι εγγονή της Μαρίας (Μαργέλης) Βογιατζόγλου και μαζί με την 85χρονη μητέρα της, την σεβάσμια κυρία Νίκη Κουτουλή έφτιαξαν με ιδιαίτερο ζήλο και αγάπη τις πικάντικές (λόγω κεφαλογραβιέρας) μελιτζάνες με τα αυγά. Οι γονείς της κας Κουτουλή έφτασαν στην Νέα Αρτάκη το 1923.
Η Πόπη Μουρτίκα με τα γλυκά της Μιμίκια είναι εγγονή της Καλλιόπης Προδρόμου. Η οικογένεια της γιαγιάς της έφθασε στη Νέα Αρτάκη το 1931, μετά από σύντομη διαμονή στην Καβάλα.
Η Ελένη Κικίδη που έφτιαξε τον γαύρο πλακί είναι εγγονή της Ελένης Λιοτάκη, η οικογένεια της οποίας έφτασε στην Νέα Αρτάκη το 1923.
Την γενική επιμέλεια είχε μια από τις πιο νέες γυναίκες της πρωτοβουλίας: Η Φανή Κοτρώνη εγγονή της Φανής Θεολόγου από τις οικογένειες που ήρθαν στο νέο τόπο της ζωής τους το 1923.
