Οι «Βάκχες» του Χρήστου Σουγάρη «ξορκίζουν» τον κορωνοϊό στο Ηρώδειο

Είναι δυνατόν στο πιο δύσκολο καλοκαίρι των τελευταίων δεκαετιών να ανεβάσει ένας καλλιτέχνης μια μεγάλη θεατρική παραγωγή αρχαίου δράματος, χωρίς χρηματοδότηση, στηριζόμενος αποκλειστικά στις δυνάμεις του ίδιου και των αξιόλογων συνεργατών του; Μπορεί να φαίνεται εξαιρετικά δύσκολο αλλά είναι. Απόδειξη γι' αυτό αποτελούν οι «Βάκχες» του Ευρυπίδη, μια παράσταση με την σκηνοθετική υπογραφή του Χρήστου Σουγάρη, η οποία θα φιλοξενηθεί στις 3 Σεπτεμβρίου, στο Ηρώδειο, στο πλαίσιο της θερινής της περιοδείας.

Έχοντας ως πολύτιμους «συμμάχους»  ηθοποιούς πρώτης γραμμής, μεταξύ των οποίων και οι Δημήτρης Ήμελλος, Ρούλα Πατεράκη, Μανώλης Μαυροματάκης, Γιώργος Κοψιδάς, Νίκος Καρδώνης, Στάθης Κόικας, Κρις Ραντάνοφ, Μυρτώ Αλικάκη, Νίκη Σερέτη, Κώστας Λάσκος, Χριστόδουλος Στυλιανού, Μαρίζα Τσάρη, Γωγώ Καρτσάνα, Ηλέκτρα Σαρρή, Ξένια Ντάνια και Δέσποινα Μαρία Μαρτσέκη αλλά και με την σημαντική στήριξη του Στέφανου Κορκολή, ο οποίος έχει γράψει τη μουσική και παίζει ζωντανά κατά την διάρκεια της παράστασης, ο βραβευμένος με Κάρολος Κουν σκηνοθέτης κατάφερε να κερδίσει το φιλόδοξο όσο και ριψοκίνδυνο, λόγω ειδικών συνθηκών, καλλιτεχνικό του στοίχημα.

«Η παραγωγή αυτή είναι αυτοχρηματοδοτούμενη και αυτοδιαχειριζόμενη. Δηλαδή όλοι δουλεύουμε χωρίς χρήματα και στο τέλος θα μοιραστούμε ισόποσα τα κέρδη από τις παραστάσεις που θα δώσουμε. Πρόκειται για την μοναδική τόσο μεγάλη παραγωγή που στήνεται με ιδιωτική πρωτοβουλία το φετινό καλοκαίρι. Οι περισσότεροι επέλεξαν χαμηλού κόστους παραστάσεις, με δυο – τρεις ηθοποιούς, απλά και μόνον για να βγει η σεζόν. Εμείς δεν βγήκαμε στο δρόμο το καλοκαίρι γιατί δεν είχαμε τί να κάνουμε ή για να βγάλουμε ένα μεροκάματο αλλά γιατί ήταν κοινή μας απόφαση να πραγματοποιήσουμε αυτό το καλλιτεχνικό όραμα. Δεν μάς πτόησε ο κορωνοϊός, αντιθέτως, μάς έκανε πιο δυνατούς. Και το πιο σημαντικό είναι ότι όλοι αυτοί οι σπουδαίοι καλλιτέχνες που συμμετέχουν στην παράσταση πίστεψαν στο δικό μου όραμα και το στήριξαν με όλες τους τις δυνάμεις» εξηγεί ο ίδιος στο protothema.gr.

Η αλήθεια είναι πως ο Πολιτισμός είναι ένας από τους τομείς που επλήγησαν βαθιά από την παγκόσμια υγειονομική κρίση. Μετά την πλήρη αποχή λόγω επιβεβλημένης καραντίνας οι περισσότεροι καλλιτέχνες αναγκάστηκαν να ακυρώσουν ή έστω να αναπροσαρμόσουν τα καλοκαιρινά τους προγράμματα ενώ η πλειοψηφία έμεινε χωρίς δουλειά. Παρά το γεγονός ότι δόθηκαν σαφείς οδηγίες σχετικά την διοργάνωση εκδηλώσεων με ασφάλεια, οι οποίες τηρήθηκαν στις περισσότερες περιπτώσεις, η αύξηση των κρουσμάτων μέσα στον Αύγουστο οδήγησε πολλούς φορείς στο να ακυρώσουν προληπτικά τις προγραμματισμένες εκδηλώσεις τους αφήνοντας στον αέρα διοργανωτές και καλλιτέχνες. «Δεν είναι δυνατόν να είναι γεμάτες οι ταβέρνες και οι καφετέριες και να βάλλονται οι καλλιτεχνικές εκδηλώσεις οι οποίες είναι πιο ασφαλείς καθώς τηρούνται όλα τα απαραίτητα μέτρα. Ειδικά το Ηρώδειο είναι πιο ασφαλές από νοσοκομείο. Η Πολιτεία αλλά και η κοινωνία, δηλαδή όλοι οι πολίτες, θα πρέπει να στηρίξουν τον Πολιτισμό σε αυτήν την εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία» υπογραμμίζει με νόημα ο Χρήστος Σουγάρης.

Όσο για τον τρόπο με τον οποίο ο ίδιος προσέγγισε την τραγωδία του Ευριπίδη, ο οποίος χαρακτηρίζεται ριζοσπαστικός από πολλούς, ο ίδιος σημειώνει χαρακτηριστικά: «Δεν νιώθω πως κάνω κάτι σύγχρονο ή μοντέρνο. Εγώ απλώς αφηγούμαι μια ιστορία με τον δικό μου τρόπο και την δική μου αισθητική. Η αισθητική, εξάλλου, είναι η βάση των πάντων».

Ένα από πλέον χαρακτηριστικά στοιχεία της παράστασης είναι ο σκηνικός χώρος μέσα στον οποίον εξελίσσεται, μια άδεια, βουβή παιδική χαρά, επιλογή η οποία δημιουργεί εύλογες απορίες. Ο σκηνοθέτης της όμως έχει πειστικές απαντήσεις: «Το συγκεκριμένο έργο μού δημιουργούσε εξαρχής μια εφιαλτική αίσθηση, με τρόμαζε βαθιά. Οι μεταμορφώσεις που υπάρχουν μέσα σ' αυτό είναι απίστευτες: Έχουμε έναν Θεό, τον Διόνυσο, που κατεβαίνει στη γη με την μορφή ανθρώπου, τους γέροντες της πόλης οι οποίοι μεταμφιέζονται σε νέοι, τον βασιλιά Πενθέα που από άνδρας μεταμορφώνεται σε γυναίκα αλλά και την μητέρα του που μεταμορφώνεται σε άγριο θηρίο και κατακρεουργεί τον γιο της. Η θεατρική μηχανή που έχει στήσει ο Ευριπίδης είναι αδιανόητη. Όλο αυτό λοιπόν, αν το αντιμετωπίσεις με ψυχολογικούς όρους είναι εξαιρετικά τρομακτικό. Αν όμως αποστασιοποιηθείς, δεν ταυτιστείς δηλαδή, αντιλαμβάνεσαι ότι πίσω απ' όπλα αυτά υπάρχει ένα έντονο παιχνίδισμα, μια παιδικότητα. Γι' αυτό λοιπόν επέλεξα ως σκηνικό χώρο μια έρημη παιδική χαρά. Θέλησα με αυτόν τον τρόπο να μιλήσω για την μιζέρια, την φαιδρότητα της ζωής αλλά και για την ελπίδα».

Η προσέγγιση του αρχαίου δράματος από σύγχρονους καλλιτέχνες αποτελεί εδώ και χρόνια ένα δημοφιλές θέμα συζήτησης σχετικά με το οποίο διαμορφώνονται, κατά καιρούς, διαφορετικές απόψεις. «Οφείλει ο σκηνοθέτης να βάζει όρια στον εαυτό τους όταν καταπιάνεται με μια ανάλογη παράσταση;» ρωτάμε τον Χρήστο Σουγάρη. «Ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουμε κάποια είδη είναι εντελώς λανθασμένος. Η αρχαία τραγωδία είναι σαν μια πολύ όμορφη γυναίκα την οποία δεν τολμά κανείς να πλησιάσει γιατί την θεωρεί άπιαστη. Και ξαφνικά βρίσκεται κάποιος και της λέει «θέλεις να πιούμε μια μπύρα;». Κι εκείνη απαντάει θετικά...!» περιγράφει ο ίδιος με νόημα για να στηλιτεύσει, και μάλιστα έντονα, αμέσως μετά, τους τρόπους που πολλοί σύγχρονοι σκηνοθέτες επιλέγουν να παρουσιάσουν μια παράστασης αρχαίου δράματος: «Είμαστε ένας λαός βουτηγμένος στην ημιμάθεια. Οι δάσκαλοι είναι περισσότεροι από τους μαθητές. Ειδικά στο θέμα της αρχαίας τραγωδίας, την οποία ακόμη διδασκόμαστε από τα συγγράμματα και τις μελέτες ξένων. Δεν μπορούμε λοιπόν να αγγίξουμε αυτή τη σπουδαία κληρονομιά μας και αντιμετωπίζουμε αυτό το είδος, ακόμη και σήμερα, ως μουσειακό. Το μόνο που κάνουμε ως ημιμαθείς και άτσαλοι είναι είτε να πηγαίνουμε στα κλασικά και σίγουρα – «αφού το έκανε ο Ευαγγελάτος, ας το κάνω κι εγώ» – ή σώνει και ντε να θέλουμε να κάνουμε μεταμοντέρνες μπούρδες για να εντυπωσιάζουμε. Ξεχνάμε όμως ότι για να γίνεις μεταμοντέρνος πρέπει να έχεις υπάρξει μοντέρνος και πως για να αποδομήσει κάτι, θα πρέπει να γνωρίσεις πως να δομήσεις».

Εκτός από το Ηρώδειο οι «Βάκχες» θα παρουσιαστούν επίσης στις 31 Αυγούστου και 1η Σεπτεμβρίου στο «Σχολείο της Αθήνας - Ειρήνη Παπά» και στις 12 Σεπτεμβρίου στο Βεάκειο θέατρο Πειραιά.

Ειδήσεις σήμερα

Ιόνιο: Επέκταση χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια - Τι σημαίνει και ποιο «μήνυμα» στέλνει στην Τουρκία

Βουλή: Δευτερολογίες Μητσοτάκη - Τσίπρα με σκληρή αντιπαράθεση

Το «τελευταίο αντίο» στον Γιάννη Πουλόπουλο