«Οι Μεγάλες Νίκες. Στα όρια του Μύθου και της Ιστορίας»: Τα ήσυχα εγκαίνια της έκθεσης για τους ηχηρούς Περσικούς Πολέμους
19.10.202019:45
Πραγματοποιήθηκαν πριν από λίγο, στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, από την υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Λίνα Μενδώνη - Δείτε βίντεο και φωτογραφίες
Ένα ομοίωμα αθηναϊκής τριήρους του 5ου αιώνα π. Χ., το κράνος του Μιλτιάδη, μία προτομή του Θεμιστοκλή, ρωμαϊκό αντίγραφο ενός πρωτότυπου έργου του 5ου αι. π.Χ., και δεκάδες ακόμη αρχαία έργα που αντανακλούν σημαντικές στιγμές των Περσικών Πολέμων, έχουν κατακλύσει το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο ταξιδεύοντας τον επισκέπτη σε μακρινές εποχές της αρχαίας ιστορίας οι οποίες, ωστόσο, υπήρξαν καθοριστικές για την δημιουργία της ελληνικής εθνικής ταυτότητας, των αξιών και του πολιτισμού μας.
Αυτή είναι η πρώτη εντύπωση που δημιουργεί στον επικσέπτη η νέα περιοδική έκθεση με τίτλο «Οι Μεγάλες Νίκες. Στα όρια του Μύθου και της Ιστορίας», ένα σημαντικό κομμάτι των επετειακών εκδηλώσεων για τα 2500 χρόνων από τη Μάχη των Θερμοπυλών και τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας, που εγκαινιάστηκε πριν από λίγο, κεκλεισμένων των θυρών λόγω κορωνοϊού, από την υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Λίνα Μενδώνη, και θα ανοίξει τις πύλες του για το κοινό αύριο Τρίτη.
Πρόκειται επί της ουσίας για ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον μουσειολογικό αφήγημα, που προσπαθεί να μείνει πιστό στις περιγραφές των αρχαίων συγγραφέων, χωρίς να ακολουθεί τα στερεότυπα της ιστορικής αναπαράστασης των μαχών, και έχει στόχο να ενεργοποιήσει το συναίσθημα και τη φαντασία των επισκεπτών χρησιμοποιώντας τις μνήμες που αναδύονται μέσα από αυτά τα έργα.
«Εδώ και 2500 χρόνια, ο Ελληνισμός και ο δυτικός κόσμος αναγνωρίζουν στη νικηφόρο έκβαση των Περσικών Πολέμων ένα γεγονός που συνέβαλε καθοριστικά στη διάσωση και εμπέδωση του αναδυόμενου τότε πολιτισμού τους, λειτουργώντας καταλυτικά για τη φιλοσοφική, πολιτική και καλλιτεχνική έκρηξη που ακολούθησε εν συνεχεία υπό τη φυσική και πνευματική ηγεσία της αθηναϊκής δημοκρατίας. Η θριαμβευτική νίκη αφενός διέσωσε τον Ελληνισμό, αφετέρου κατέστησε αυτά τα πολιτιστικά επιτεύγματα εφικτά. Πριν τα Περσικά, οι περισσότερες από τις πολυπληθείς ελληνικές πόλεις παρέμεναν σε σημαντικό βαθμό απομονωμένες, συντηρητικές και εσωστρεφείς αγροτικές κοινωνίες. Οι κοινές νίκες γέννησαν μια νέα, περισσότερο συλλογική και εξωστρεφή προοπτική που αργότερα θα οδηγούσε τους Έλληνες να ανοιχθούν με ανανεωμένη και ισχυρή αυτοπεποίθηση στον κόσμο. Πριν τα Περσικά, η ίδια η Αθήνα αποτελούσε ακόμη ένα ιδιάζον, μάλλον εκκεντρικό παράδειγμα, όπου ο πειραματισμός με τη δημοκρατία είχε ακόμη πολύ δρόμο να διανύσει. Μετά αναδείχθηκε σε μια τολμηρή, ριζοσπαστική δημοκρατία, που παρά τις εγγενείς της αδυναμίες και εκρηκτικές αντιθέσεις ηγήθηκε πολιτικά και πνευματικά των Ελλήνων, δημιούργησε τον Παρθενώνα και ανέδειξε εμβληματικές μορφές όπως του Περικλή, του Θουκυδίδη, του Σοφοκλή και του Αισχύλου» υπογράμμισε στον χαιρετισμό της η κ. Λίνα Μενδώνη.
Οι έξι πρώτες από τις οκτώ συνολικά ενότητες που περιλαμβλάνει η έκθεση, είναι αφιερωμένες σε διαφορετικά επεισόδια και μάχες των Περσικών Πολέμων. Αποτελούν, δηλαδή, τεκμήρια που παρουσιάζουν την πολεμική εξάρτυση των Ελλήνων οπλιτών και των Περσών, αφιερώματα των νικητών στα μεγάλα ιερά της αρχαιότητας, μεταξύ των οποίων και το κράνος του Μιλτιάδη, αιχμές βελών από το πεδίο της μάχης των Θερμοπυλών, θραύσματα αγγείων με ίχνη καύσης από την πυρπόληση της Αθήνας από τους Πέρσες και επιγραφές που θυμίζουν γνωστούς και άγνωστους πρωταγωνιστές των ιστορικών γεγονότων, είναι μερικά από τα έργα που θα συναντήσουν οι επισκέπτες στην έκθεση. Η ιστορική αφήγηση πλαισιώνεται από θεικές και μυθικές μορφές μπλεγμένες αρμονικά με τις μυθικές δοξασίες, σύμφωνα με τις οποίες θεοί και θνητοί συνέργησαν για την επίτευξη της ολοκληρωτικής νίκης, βασισμένης στο αξιακό σύστημα του αρχαίου ελληνικού κόσμου.
Στις δύο τελευταίες ενότητες, δε, αποτυπώνεται ο σημαντικός αντίκτυπος που είχαν οι Περσικοί Πόλεμοι στην αρχαία αλλά σύγχρονη τέχνη. Από το σύνολο των εκθεμάτων ξεχωρίζει, μεταξύ άλλων, το χάλκινο σύμπλεγμα του αλόγου με τον αναβάτη από το Αρτεμίσιο το οποίο παρουσιάζεται σε έναν φανταστικό διάλογο με πέντε αριστουργηματικά αγγεία με παραστάσεις αθλητικών και μουσικών αγώνων, σηματοδοτώντας την αξία της νικηφόρας αγωνιστικής αναμέτρησης, ατομικής και συλλογικής, όχι μόνο στον πόλεμο αλλά και στην ειρήνη. Παράλληλα, η ατμόσφαιρα γίνεται ακόμη εντυπωσιακή μέσα από την συνύπαρξη των εκθεμάτων με σχετικές ψηφιακές προβολές.
«Η παρούσα έκθεση εντάσσεται στο πλαίσιο των επετειακών εκδηλώσεων για τη συμπλήρωση 2500 χρόνων και στοχεύει να αναδείξει τον τρόπο με τον οποίο τα δραματικά γεγονότα της περιόδου προσελήφθησαν και ερμηνεύτηκαν από συγχρόνους και μεταγενέστερους, επηρεάζοντας τη ζωή και τη σκέψη τους σε όλα τα επίπεδα, και κατ’ επέκταση την επιρροή και τον απόηχό τους στην τέχνη διαμέσου των αιώνων» εξήγησε η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού η οποία συνεχάρη τους διοργανωτές της έκθεσης για το εξαιρετικό αποτέλεσμα της δουλειάς τους η οποία έγινε κάτω από τις δύσκολες συνθήκες που έχει δημιουργήσει η πανδημία του κορωνοϊού.