Κλοέ Ζάο: H ατίθαση Κινέζα των Όσκαρ - Η κόντρα της με το Πεκίνο και η πορεία έως το «Nomadland»

Ευφυής, τολμηρή, ανυπότακτη, αυτόφωτη, με ιδιαίτερη ροπή προς τους τους ανθρώπους του περιθωρίου, τους ταξιδιώτες της ζωής αλλά και με βαθιά πίστη στην καλή πλευρά του ανθρώπου. Μια ήρεμη δύναμη που γοητεύεται όχι από τη λάμψη, τα φώτα και τους καταξιωμένους σταρ αλλά από τις γκρίζες ζώνες της καθημερινότητας, τα αυθεντικά ανθρώπινα πρόσωπα και τα ατελείωτα ταξίδια...: Αυτή είναι η Κλοέ Ζάο η μικροσκοπική Κινέζα που έγραψε ιστορία στην προχθεσινή τελετή απονομή των βραβείων Όσκαρ αφού έγινε η πρώτη έγχρωμη σκηνοθέτις που απέσπασε το πολυπόθητο βραβείο σκηνοθεσίας και μόλις η δεύτερη γυναίκα, μετά την Κάθριν Μπίνγκελοου, που επικράτησε στην συγκεκριμένη παραδοσιακά ανδροκρατούμενη κατηγορία βραβείων.

Το «Nomadland», η τρίτη κατά σειρά ταινία της καριέρας της, που καταγράφει τη νομαδική ζωή μιας γυναίκας η οποία αναγκάζεται να εγκαταλείψει το σπίτι της προκειμένου να επιβιώσει -την υποδύεται εξαιρετικά η Φράνσις ΜακΝτόρμαντ- συνεπήρε, άγγιξε, συγκίνησε αλλά και προβλημάτισε το παγκόσμιο κοινό και τους κριτικούς που έκαναν λόγο για ένα έξαιρετικό φιλμ αλλά και για ένα καινούργιο αστέρι στον τομέα της σκηνοθεσίας. Απόψεις που επιεβαιώθηκαν και επισήμως καθώς μέσα στους προηγούμενους μήνες το «Nomadland» είχε τιμηθεί με Χρυσό Λέοντα στο Φεστιβάλ Βενετίας και με το βραβείο κοινού στο Φεστιβάλ του Τορόντο, διακρίσεις που άνοιγαν διάπλατα την θριαμβευτική διαδρομή του προς τα Όσκαρ.

Ποια είναι όμως εκείνα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της 39χρονης σήμερα Ζάο η οποία κατάφερε, με αργά και σταθερά βήματα, και ακολουθώντας έναν τελείως προσωπικό δημιουργικό δρόμο, συχνά αντίθετο με αυτόν των μεγάλων κινηματογραφικών παραγωγών, να φθάσει στην κορυφή;

Γεννημένη στο Πεκίνο, κόρη στελέχους της κινεζικής χαλυβουργίας με μητέρα που εργαζόταν σε νοσοκομείο και θετή κόρη κωμικής ηθοποιού -οι γονείς της χώρισαν σχετικά νωρίς- η μικρή Κλόε δεν υπήρξε ποτέ ένα συμβατικό παιδί. Η ίδια έχει περιγράψει τον εαυτό της ως αντάρτισσα και τεμπέλα στο σχολείο. Στα 14 της και γνωρίζοντας ελάχιστα μόλις αγγλικά, φεύγει για την Αγγλία και εγκαθίσται στο Μπράιτον προκειμένου να φοιτήσει σε ιδιωτικό σχολείο. Εκείνη την περίοδο βιώνει έντονα τη φάση της εφηβείας της επιλέγοντας emo εμφάνιση και αμφισβιτώντας τους πάντες και τα πάντα σε μια προσπάθεια να βρει απαντήσεις στα μεγάλα ερωτήματα της ζωής. Ήταν η εποχή που θα θέσει τις βάσεις της ατομικής αλλά και της κοινωνικής της συνείδησης αναζητώντας το δρόμο που θέλει η ίδια να ακολουθήσει.

Το ταξίδι της ζωής της συνεχίζεται στο Λος Άντζελες όπου καταφθάνει για να τελειώσει το Λύκειο. Σπουδάζει πολιτικές επιστήμες για να συνεχίσει με σπουδές κινηματογραφικής παραγωγής στη Νέα Υόρκη. Ο μαγικός κόσμος του σινεμά άλλωστε τη γοήτευε από μικρή και κυρίως τής έδινε την δυνατότητα να έρχεται σε επαφή με πολλούς και διαφορετικούς κόσμους.

Οι ανθρωποκεντρικές ταινίες της

Η ροπή της προς τις αληθινές ανθρώπινες ιστορίες με έντονες όμως κοινωνικές διαστάσεις αλλά και η αγάπη της για τις περιηγήσεις στην αμερινανική ενδοχώρα φαίνεται ξεκάθαρα από την παρθενική κινηματογραφική της απόπειρα, το «Songs My Brothers Taught Me» του 2015. Η ταινία παρακλουθεί τη ζωή ενός εφήβου που ονειρεύεται μια ζωή μακριά από τον ινδιάνικο καταυλισμό όπου μεγαλώνει και η Ζάο πρωτοτυπεί και ρισκάρει ταυτόχρονα εντάσσοντας στο καστ καθημερινούς ανθρώπους αντί για επαγγελματίες ηθοποιούς.

Έναν χρόνο αργότερα η γνωριμία της με έναν καουμπόι που τραυματίζεται σοβαρά διαταράσσοντας το εδώ και πολλές γενιές προδιαγεγραμμένο μέλλον του, τής χαρίζει το θέμα της επόμενης ταινίας της, του «The Rider» (1917) με την οποία θα κάνει ιδιαίτερα αισθητή την παρουσία της αλλά και την γοητευτική διαφορετικότητά της στο διεθνές κινηματογραφικό στερέωμα. Η ικανότητά της να μπλέκει την μυθοπλασία με την πραγματικότητα, να αναδεικνύει ακόμη και τα πιο απόκρυφα συναισθήματα των ηρώων της και να να αποδίδει τραγικά γεγονότα χωρίς καμία απολύτως διάθεση μελό, αντιθέτως, αφήνοντας τον δρόμο προς το μέλλον ορθάνοιχτο, στρέφει,δικαίως, πολλά βλέμματα επάνω της. Οι πρώτες διακρίσεις καταφθάνουν και το αουτσάιντερ προχωρά πλέον με μεγαλύτερη εμπειρία, περισσότερη αυτοπεποίθηση αλλά ταυτόχρονα αποφασισμένη να μην κάνει καμία έκπτωση στην προσωπική καλλιτεχνική φόρμα και αισθητική της.

Κάπως έτσι γεννιέται και το «Nomadland» το οποίο, επί της ουσίας, αποτελεί μια συνέχεια του ταξιδιού είχε ξεκινήσει για εκείνη μόλις τρία χρόνια πριν. Η ιστορία της, βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο που καταγράφει τη νομαδική ζωή ανθρώπων που έμειναν πίσω από την αμερικάνικη κοινωνία μετά την κρίση του 2008, ισορροπεί αριστοτεχνικά ανάμεσα στην πραγματικότητα και την φαντασία. Η κεντρική ηρωϊδα της είναι μια εργάτρια από την επαρχία της Νεβάδα, η οποία έχοντας χάσει τη δουλειά της και τον άνδρα της, μετατρέπει το βαν της σε σπίτι της και υιοθετεί την νομαδική ζωή διεκδικώντας το δικαίωμά της στο αύριο.

«Οπουδήποτε κι αν βρέθηκε στη ζωή μου αισθανόμουν πάντα αουτσάιντερ. Οπότε έλκομαι μοιραία από άλλους ανθρώπους που που ζουν όχι στο επίκεντρο αλλά στην περιφέρεια ή δεν ζουν κανονικές ζωές» έχει δηλώσει η ίδια με νόημα. Κι αυτό, πιθανότατα, είναι το μεγάλο μυστικό της επιτυχίας
της η οποία μοιάζει με δικαίωση ενός αληθινού προσωπικού αγώνα, με σκιές και ρωγμές και δυσκολίες, που καμία σχέση δεν έχει με όλα όσα έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε στον λαμπερό και αψεγάδιαστο κόσμο του Χόλιγουντ.

Η κλονισμένη σχέση της με την Κίνα

Η Κλοέ Ζάο δεν ήταν ποτέ από τα κορίτσια εκείνα που μασούσαν τα λόγια τους. Επέλεγε πάντα να λέει αλήθειες, όσο σκληρές κι αν ήταν, ακόμη κι όταν γνώριζε ότι αυτές είναι πιθανόν να προλέσουν αντιδράσεις. Όπως συνέβει σε εκείνη τη δήλωση που έκανε στο πλαίσιο μιας συνέντευξης που είχε δώσει το 2013. Μιλώντας για την προετοιμασία της πρώτης της ταινίας και αναφερόμενη σε κλειστές κοινωνίες με υψηλό δείκτη εφηβικής αυτοκτονικότητας είχε εξομολογηθεί με ειλικρίνεια: «Μου θυμίζει την εποχή που ήμουν έφηβη στην Κίνα, που ήμουν σε ένα μέρος όπου υπήρχαν παντού ψέματα. Ένιωθες ότι δεν θα κατάφερνες ποτέ να ξεφύγεις...». Το παραπάνω σχόλιο, σε συνδυασμό με άλλες δηλώσεις σχετικές με τις απαρχαιωμένες τακτικές ανατροφής των παιδιών στην πατρίδα της, δημιούργησε δυσσαρέσκεια αλλά και ένα σχεδόν εχθρικό κλίμα εναντίον της στην Κίνα. Η δεύτερη ταινία της δεν προβλήθηκε ενώ για το «Nomaland» έχει προγραμματιστεί περιορισμός αριθμός προβολών αυτές τις ημέρες.

Κι όμως αυτή η ατίθαση, αντισυμβατική και υπεταλαντούχα ταυτόχρονα γυναίκα κατάφερε να γίνει η πρώτη Ασιάτισσα που έσπασε τα εθνικά μονοπώλια των Όσκαρ αποδεικνύοντας περίτρανα πως οι μεγάλες νίκες έρχονται μέσα από σκληρές, ιδεολογικές κατά κύριο, λόγο μάχες, που έχουν έναν και μοναδικό στόχο: Να θέτουν τον ίδιο τον άνθρωπο ως απόλυτο και διαχρονικό πρωταγωνιστή.

Ειδήσεις σήμερα: 

Survivor: Οι σχέσεις στοργής και μίσους και στον... τάκο ο Κώστας Παπαδόπουλος

Η ερωμένη του πρίγκιπα Φίλιππου: Γιατί στο «Crown» δεν υπήρχε το κεφάλαιο «Πένι» 

Συννεφιά σήμερα και άνοδος της θερμοκρασίας - Δείτε τι καιρό θα κάνει μέχρι την Κυριακή του Πάσχα