Αυτό είναι το Εθνικό Σχέδιο για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην πολιτιστική κληρονομιά

Τις επικίνδυνες αρνητικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει η κλιματική αλλαγή στα μνημεία και τους αρχαιολογικούς χώρους αλλά και το οργανωμένο εθνικό σχέδιο αποτελεσματικής αντιμετώπισής τους παρουσίασε σήμερα, κατά την διάρκεια διαδικτυακής συνέντευξης τύπου, η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη. Το γεγονός ότι η κλιματική αλλαγή απειλεί άμεσα την πολιτιστική κληρονομιά αποτελεί πλέον παγκόσμια ανησυχητική διαπίστωση με αποτέλεσμα η κάθε χώρα να αναζητά τους κατάλληλους τρόπους θωράκισης των μνημείων της.

Όταν μιλάμε για επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής εννοούμε τις μεγάλες και απότομες μεταβολές στη θερμοκρασία, τις βροχοπτώσεις, τα υπόγεια ύδατα, τη στάθμη της θάλασσας, τη διάβρωση του εδάφους και φυσικά τα ολοένα και αυξανόμενα σε ολόκληρο τον κόσμο ακραία φυσικά φαινόμενα που προκαλούν πλημμύρες, πυρκαγιές, κατολισθήσεις και γενικότερες αλλοιώσεις στο φυσικό – πολιτιστικό τοπίο.

Ιδιαίτερα θετικό είναι ότι στην Ελλάδα δεν έχουν καταγραφεί περιπτώσεις που να δείχνουν πως η κλιματική αλλαγή έχει επηρεάσει αρνητικά σε μεγάλο βαθμό το εγχώριο πολιτιστικό περιβάλλον. Παρόλα αυτά υπάρχουν κάποια δείγματα τα οποία, σε συνδυασμό με τις δυσοίωνες κλιματικές προβλέψεις των επιστημόνων για τις επόμενες δεκαετίες,  καθιστούν αναγκαία την ύπαρξη μια προληπτικής πολιτικής. Τέτοια είναι η αύξηση της έντασης των ακραίων καιρικών φαινομένων αλλά και ο επιβαρυντικός τρόπος που λειτουργεί ο κλιματική αλλαγή επί των φυσικών φθορών που έχουν επέλθει στα μνημεία με το πέρασμα των χρόνων. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο η Ελλάδα πρωτοστατεί λαμβάνοντας πρωτοβουλίες για την έγκαιρη θωράκιση της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Οι άξονες της προληπτικής στρατηγικής που έχει χαράξει το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού σε αυτόν τον τομέας είναι τέσσερις: Διάγνωση, Εποπτεία, Πρόληψη, Θεραπεία. Στο πλαίσιο αυτών των κεντρικών αξόνων εντοπίζονται οι περιοχές που κίνδυνο, αξιολογείται η κατάσταση σε σχέση με τις ιδιαίτερες κλιματικές συνθήκες και αναπτύσσονται μέθοδοι πρόληψης αλλά και θεραπείας των υπαρχόντων προβλημάτων.

ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ

Όσον αφορά τις βασικές αρχές του Εθνικού Σχεδίου για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην πολιτιστική κληρονομιά  αυτές συνοψίζονται στην διασυνδεσιμότητα, να διαπερνά δηλαδή κάθε πολιτική που σχετίζεται με την πολιτιστική κληρονομιάς, το τοπίο, το περιβάλλον και το κλίμα, τον μακροπρόθεσμο ορίζοντα σχεδιασμού μέχρι το 2050, με ενδιάμεσους στόχους ανά πενταετία, την ευελιξία και την προσαρμοστικότητα ανάλογα με τις συνθήκες και τα δεδομένα αλλά κα το όραμα που συνίσταται στην ανάδειξη και την αναπτυξιακή διάσταση του πολιτισμού.

Το Εθνικό Σχέδιο προβλέπεται να αναπτυχθεί σε δύο φάσεις. Η πρώτη εκτείνεται χρονικά μέχρι το 2025 και περιλαμβάνει τη δημιουργία χαρτογραφικού καταλόγου κλιματικής τρωτότητας και ανάπτυξη ψηφιακού αποθετηρίου σε σύνδεση με το Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο, κατάρτιση του Εθνικού Καταλόγου Πολιτιστικών Αγαθών σε κλιματικό κίνδυνο, σταδιακή κατάρτιση και εφαρμογή 12 Σχεδίων Προσαρμογής αρχαιολογικών χώρων/μνημείων στις επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής και αναθεώρηση/επικαιροποίηση των αντίστοιχων Σχεδίων Πολιτικής Προστασίας, αξιολόγηση των αναγκών ενεργειακής αναβάθμισης Μουσείων του ΥΠΠΟΑ και ενεργειακή αναβάθμιση 13 Μουσείων του ΥΠΠΟΑ, αναθεώρηση, σε συνεργασία με τη Γ.Γ. Πολιτικής Προστασίας, των σχεδίων πολιτικής προστασίας των ευρύτερων περιοχών στις οποίες ανήκουν οι αρχαιολογικοί χώροι/μνημεία, κατάρτιση σε συνεργασία με το ΥΠΕΝ και θεσμοθέτηση Ειδικών Χωρικών Σχεδίων για αρχαιολογικούς χώρους/μνημεία που χαρακτηρίζονται από αυξημένη τρωτότητα σε κλιματικούς κινδύνους - επαναξιολόγηση των ορίων των ζωνών προστασίας των αρχαιολογικών χώρων/μνημείων, ειδικότερα σε περιοχές υψηλής τρωτότητας σε κλιματικούς κινδύνους, εκπαίδευση/κατάρτιση του στελεχειακού δυναμικού του ΥΠΠΟΑ στο δίπτυχο «Κλιματική Αλλαγή και Πολιτιστική Κληρονομιά» 8. Ανάπτυξη ειδικού προγράμματος για την προστασία των υλικών των μνημείων και αρχαιολογικών χώρων από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και δημιουργία μηχανισμού υποστήριξης εντός του ΥΠΠΟΑ – Πλαίσιο συνεργασίας με εξειδικευμένους φορείς του Δημόσιου Τομέα.

Η δεύτερη φάση του Εθνικού Σχεδίου, με προοπτική έως το 2030, περιλαμβάνει σταδιακή κατάρτιση και εφαρμογή 35 συνολικά (και για τις δύο φάσεις) Σχεδίων Προσαρμογής αρχαιολογικών χώρων/μνημείων στις επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής, ενεργειακή αναβάθμιση 30 συνολικά (και για τις δύο φάσεις) Μουσείων του ΥΠΠΟΑ ώστε να διασφαλίζεται η ομαλή τους λειτουργία σε επιβαρυμένες θερμικές συνθήκες, να χαρακτηρίζονται από συνθήκες θερμικής άνεσης για τους επισκέπτες, να προστατεύονται οι συλλογές αλλά και να περιορίζονται οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου στο πνεύμα της Συμφωνίας των Παρισίων και των εθνικών στόχων (-40% στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα σε σχέση με το 1990) και πιλοτική ενεργειακή αναβάθμιση Μουσείων του ΥΠΠΟΑ.

Για την αποτελεσματικότητα του παραπάνω σχεδίου προτείνονται στο Ταμείο Ανάκαμψης και μια σειρά πιλοτικών έργων και υποέεργων, συνολικού προϋπολογισμού 23 εκατ, ευρώ, στα οποία συμπεριλαμβάνονται μεταξύ άλλων η προστασία του αρχαιολογικού Χώρου των Δελφών από τις βροχοπτώσεις, αντιπλημμυρικά έργα στον αρχαιολογικό χώρο Δίου και στα Μινωϊκά Ανάκτορα της Κρήτης, έργα πυροπροστασίας στον αρχαιολογικούς χώρους Φιλίππων, και Μυστρά.

Ειδήσεις σήμερα:

Τέλος στην «ομηρία» 400.000 φορολογούμενων με «χρέος» έως 0,99 ευρώ στην εφορία

Ρίκι Μάρτιν: Ένιωσα ελεύθερος, μόνο όταν είπα ότι είμαι gay - Ήμουν πραγματικά ερωτευμένος με γυναίκες

«Δεν έχω λάβει καμία επίσημη κατηγορία», λέει ο καθηγητής του ΕΚΠΑ που κατηγορείται για σεξουαλική παρενόχληση