Θεσσαλονίκη: Βραδιά αφιερωμένη στον ήρωα δημοσιογράφο του Πόντου Νίκο Καπετανίδη
Τη Δευτέρα, στις 20:30, στο ανοιχτό θέατρο Λαζαριστών, στη Σταυρούπολη Θεσσαλονίκης, η βραδιά θα είναι αφιερωμένη στον Νίκο Καπετανίδη μέσα από την παράσταση «Δέηση Πόντου» με τη συμμετοχή των γνωστών καλλιτεχνών, που θα ερμηνεύσουν το μουσικό έργο που φέρει την υπογραφή του Χρήστου Παπαδόπουλου - Κεντρικός αφηγητής ο Τάσος Νούσιας
Πριν από 100 χρόνια οδηγήθηκε στην αγχόνη, μετά τα περιβόητα «Δικαστήρια Ανεξαρτησίας» στην Αμάσεια του Πόντου, από τους Κεμαλιστές. Δεν δείλιασε ούτε στιγμή και μπροστά στο μαινόμενο πλήθος: «Ζήτω η Ελλάδα» περνώντας στο πάνθεο των ηρώων.
Ο λόγος για τον ήρωα δημοσιογράφο Νίκο Καπετανίδη (1889-1921), οποίος αποτέλεσε τη σημαντικότερη μορφή του Ποντιακού Ελληνισμού, κατά τη δεύτερη και σκληρότερη φάση της Γενοκτονίας των Ελλήνων. Δημοσιογράφος και εκδότης της εφημερίδας «Εποχή» στην Τραπεζούντα, πλήρωσε με την ζωή του την αταλάντευτη στάση του για την δημοσιοποίηση των τραγικών γεγονότων με ευθύνη της Τουρκίας εις βάρος του άμαχου πληθυσμού στον Πόντο.
Την Δευτέρα 20 Σεπτεμβρίου στις 20:30, στ’ ανοιχτό θέατρο Λαζαριστών στην Σταυρούπολη Θεσσαλονίκης, η βραδιά θ’ είναι αφιερωμένη στον Νίκο Καπετανίδη μέσα από την παράσταση «Δέηση Πόντου μία Δοξαστική μουσική τοιχογραφία των παθών του Πόντου» με τη συμμετοχή των γνωστών καλλιτεχνών, που θα ερμηνεύσουν το μουσικό έργο που φέρει την υπογραφή του Χρήστου Παπαδόπουλου.
Η «Δέηση Πόντου» αποτελεί μια ζώσα μουσικοποιητική τοιχογραφία των παθών του Ποντιακού Ελληνισμού με στοιχεία και για την Ιωνία και Αρμενία, στην νέα Ελληνική δημώδη γλώσσα για να είναι ευρύτερα κατανοητά τα νοήματα των ιστορικών γεγονότων, συμβόλων και κωδίκων.
Με βασικό πυλώνα τον αφηγητή Τάσο Νούσια έναν εκ των κορυφαίων Ελλήνων ανδρών ηθοποιών τα κείμενα διατρέχουν την Ιστορική ροή του χρόνου από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας με ποιητική διάθεση και λυρική προσέγγιση που τονίζονται από τις ενορχηστρώσεις του γνωστού συνθέτη και δημιουργού Χρήστου Παπαδόπουλου.
Η «Δέηση Πόντου» χωρίζεται σε δύο αφηγηματικά και μουσικά μέρη. Στο μεν πρώτο αποτυπώνεται με ενάργεια η αφήγηση των γεγονότων της Γενοκτονίας με κυρίως τραγούδια του Πόντου και κεντρικό πρωταγωνιστή την Λύρα του Πόντου.
Η ροή στηρίζεται στην παρουσία των κορυφαίων ερμηνευτών του Ελληνικού πενταγράμμου αλλά και την Ποντιακής Παράδοσης. Τους : Ελένη Τσαλιγοπούλου, Γιάννη Κότσιρα, Αλέξη Παρχαρίδη, Χρήστο Χαλκιά, Γιώργο Ατματσίδη, Χρήστο Καλλιοντζίδη και Σταύρο Παζαρέντση.
Σε μοναδικά παραδοσιακά, έντεχνα και έθνικ μουσικά μέρη αναμένεται να καθηλώσουν το κοινό με τις ερμηνείες τους
Το δεύτερο μέρος είναι αφιερωμένο στην τιμή για τα 100 χρόνια από την εκτέλεση στην αγχόνη του Εθνομάρτυρα του Πόντου Νίκου Καπετανίδη. Η Ελένη Τσαλιγοπούλου με τον Γιάννη Κότσιρα ερμηνεύουν κλασικά Λαϊκά Ελληνικά τραγούδια που με τα κατάλληλα κείμενα της σεναριακής ροής υποστηρίζουν την θεματολογία των ηρωικών στιγμών του Εθνομάρτυρα Νίκου Καπετανίδη.
Σ’ ένα κρεσέντο ήχων, εικόνων σε γιγαντοθόνη και θεατρικών αφηγήσεων του Τάσου Νούσια και της Βερόνικας Αργέντζη.
Ένα τραγούδι για τον Καπετανίδη
Ο Καπετανίδης μαζί μ’ άλλους επιφανείς Πόντιους, αποτέλεσαν την πνευματική ηγεσία του Πόντου η οποία αγωνίστηκε αφενός να προστατεύσει τους Έλληνες του Πόντου και αφετέρου σε συνεργασία με τον Βενιζέλο και τους ποντιακούς συλλόγους του εξωτερικού, να επιτύχουν την ανεξαρτησία ή αυτονομία του Πόντου.
Υποστήριζε δημόσια την άποψή του, χωρίς φόβο. Δεν δείλιασε ούτε όταν βρέθηκε τετ α τετ με τον σφαγέα Τοπάλ Οσμάν, ούτε όταν μετά το 1921 οδηγήθηκε στην αγχόνη στο κέντρο της Αμάσεις - μετά τα περιβόητα «Δικαστήρια Ανεξαρτησίας»- όταν ανεβαίνοντας στο ικρίωμα φώναξε μπροστά στο μαινόμενο πλήθος: «Ζήτω η Ελλάδα» περνώντας στο πάνθεο των ηρώων.
«Ήταν ένας νέος άνθρωπος, ο Νίκος Καπετανίδης, όλος ζωή και δράση, βίαιος, ορμητικός στα άρθρα του, γεμάτος από φλόγα πατριωτική και όνειρα για μια ελεύθερη και ανεξάρτητη πατρίδα. Αγαπούσε με πάθος την Ελλάδα» γράφει ο αείμνηστος Δημήτρης Ψαθάς, στο έργο του «Γη του Πόντου», που τον γνώρισε, έζησε κοντά του και θεωρούσε τον ήρωα «πνευματικό του μέντορα».
Ακριβώς 100 χρόνια από τον ηρωικό θάνατο του Καπετανίδη, ένα τραγούδι αφιερωμένο στη ζωή και το τραγικό του τέλος, έρχεται να ξυπνήσει μνήμες και να τιμήσει το κορυφαίο σύμβολο του Ποντιακού Ελληνισμού.
Οι στίχοι, «λόγια ψυχής» κυριολεκτικά», ανήκουν στον δημοσιογράφο Γιώργο Γεωργιάδη, ενώ η μουσική που ανατριχιάζει στον Χρήστο Παπαδόπουλο που μετά το «Κόκκινο Ποτάμι» συνεχίζει να τιμά με το έργο του τον Πόντο και την ιστορία του.
Το έργο ερμηνεύει ο κορυφαίος βάρδος της ποντιακής μούσας Αλέξης Παρχαρίδης μαζί με τον Γιάννη Κότσιρα και την Ελένη Τσαλιγοπούλου, με ιδιαίτερη αγάπη και συγκίνηση, που το αποτέλεσμα δεν αφήνει κανέναν ασυγκίνητο.
Σαν βλαστάρι της λαμπρής αθώος έλαμπες πάνω στην αγχόνη
Με το βλέμμα απέθαντο την κουκούλα πέταξες μακριά στη μαύρη σκόνη
Κάρφωσες το δήμιο κατάματα σκληρά να τρέμει ταραγμένος
Που είδε μελλοθάνατο τον Άδη να περιφρονεί αποφασισμένος
Ζήτω είπες η Ελλάς και άνοιξαν οι ουρανοί και τ’ άστρα
Βρέχει φωτιά στην Αμάσεια
Κλαίνε όλοι οι άγγελοι, η γη
κι όλα της ράτσας τα κάστρα
Ήσουν του Πόντου η μαγιά εσύ, ήσουν ο οίστρος, το στασίδι
Βγάζουν φωτιά τα μάτια σου
Πύρινος είν’ ο λόγος σου, σεισμός
Νίκο Καπετανίδη
Οι άλλοι ήρθαν με σπαθιά ενώ εσύ χαμογελούσες
Με το Θεό παρέα σου τις ώρες σου περνούσες
Βγάλε τώρα τ’όπλο σου βάλ’ το στο θηκάρι
Σβήσε την πένα κάψε τα χαρτιά
Του Πόντου παλικάρι
Οι άλλοι ήρθαν με σπαθιά ενώ εσύ χαμογελούσες
Γιατί με το κοντύλι σου χρόνια τους πολεμούσες
Το λάβαρο στην κορυφή εκεί που περπατούσες
Αληθινός και φωτεινός όπως λαμποκοπούσες
Του παρχαριού οι Άγιοι να πιουν τη θαλασσιά
Στα Σούρμενα, στα Σούρμενα να λιώσουν τα σπαθιά
Της Ριζούντας ρίζα χώματα αναστημένα
Τα λόγια σου, τα λόγια σου τα φωτεινά στον πόνο βουτηγμένα
Αθάνατος, αθάνατος θα είσαι μέσ’ τα μαύρα κι άσπρα χρόνια
Την ποντιακή, την ποντιακή τη λεβεντιά θα την κρατάς αιώνια
Τον Πόντο σήκωσες ψηλά, πολύ ψηλά στα επουράνια
Είσαι αητός ευθυτενής, υψιπετής πατρίδας περηφάνεια.
Η «Δέηση Πόντου» χρησιμοποιεί την τελειότερη μέθοδο ήχου και φωτισμού όσο και των ηχητικών και οπτικών εφέ για να προσδώσει στα κείμενα και τις έξοχες ερμηνείες το πλαίσιο που αγκαλιάζει όλα τα ανθρώπινα συναισθήματα.
Συνολικά επί σκηνής θα συνυπάρξουν 20 μουσικοί και τραγουδιστές με μεικτή ορχήστρα παραδοσιακών λαϊκών και σύγχρονων οργάνων υπό την διεύθυνση του Χρήστου Παπαδόπουλου.
Εκτός από το τραγούδι και την παράσταση «Δέηση του Πόντου» που θα παρουσιαστεί στις 20/9/2021 στη Μονή Λαζαριστών στη Θεσσαλονίκη, θα πραγματοποιηθούν και τα αποκαλυπτήρια μνημείου αφιερωμένου στον εθνομάρτυρα Νίκο Καπετανίδη.
Το έργο φιλοτεχνεί ο γνωστός γλύπτης Γιώργος Κικώτης και θα τοποθετηθεί στο μητροπολιτικό πάρκο Παύλου Μελά, δίπλα στο σημείο που θα λειτουργήσει το Μουσείο Προσφυγικού Ελληνισμού.
Η πρωτοβουλία για το τραγούδι, το μνημείο και την εκδήλωση στη μνήμη του ήρωα Νίκου Καπετανίδη, είναι αποτέλεσμα σύμπραξης ποντιακών φορέων και σωματείων από την Ελλάδα και τη διασπορά, των Ενώσεων Συντακτών Μακεδονίας Θράκης και Αθηνών, της Έδρας Ποντιακών Σπουδών ΑΠΘ, του δήμου Παύλου Μελά κ.α.
