Ο Αντώνης Καφετζόπουλος στον Δημήτρη Δανίκα: «Aκολουθώ το ένστικτό μου, όπως ο χιμπατζής»
Ο δημοφιλής ηθοποιός μιλάει για το ξέσπασμα στα 70ά του γενέθλια, που «σάρωσε» στο Διαδίκτυο - Εκφράζει την απογοήτευσή του για τη γενιά του και λέει χαρακτηριστικά: «Δεν πιστεύω σε συνταγές και φιρμάνια» - Χαρακτηρίζει το πρώτο Σύνταγμα των ΗΠΑ «μνημείο αριστεροσύνης» και δηλώνει ανεξάρτητος από κόμματα - Ετοιμάζεται για την τρίτη δόση του εμβολίου, ενώ εύχεται ο Θεός να φωτίσει τους αντιεμβολιαστές
Το διάβασα, εντυπωσιάστηκα, καθηλώθηκα, το ξαναδιάβασα και στο τέλος είπα «πρέπει να του μιλήσω, οπωσδήποτε». Φυσικά εννοώ την περίπτωση Αντώνης Καφετζόπουλος. Ο εβδομηντάρης. Ο «καβγατζής», όπως ο ίδιος προσδιορίζει/ χαρακτηρίζει τον εαυτό του. Και το έκανα. Και πάνω στην κουβέντα ανακάλυψα μια σκιά στην ακτινογραφία της σχέσης μας. Μια σκιά από το παρελθόν.
Ο πρώτος αιφνιδιασμός προέκυψε με μια ποταμιαία τοποθέτησή του που ούτε λίγο, ούτε πολύ πάει κάπως έτσι:
«Κλείνω τα εβδομήντα σήμερα και τα αισθήματα είναι -αζ γιούζουαλ- ανάμεικτα. Απο τη μία, ικανοποιημένος σε προσωπικό επίπεδο (εν συντομία: δεν έκλεψα, δεν έβλαψα, κοιμάμαι ήρεμα. Δεν πάτησα λαιμό κανενός, έχω δυο αγόρια έξυπνα ταλαντούχα και νόστιμα, δυο πιο μακρινές κάτι-σαν-κόρες, έξυπνες, ταλαντούχες και νοστιμότατες). Εκανα πολλά στην τέχνη μου, έχω και πολλά άλλα που δεν πρόκανα ή/και δεν τα έφερε η τύχη να κάνω - έτσι είναι η ζωή. Με δυο λόγια τα έχω καλά με τον εαυτό μου. (Λεφτά δεν υπάρχουνε αλλά δεν παραπονιέμαι, έτσι πορεύτηκα)».
Ε, λοιπόν, πώς είναι δυνατόν όλα αυτά να τα ξεπεράσω. Ετσι τον πήρα τηλέφωνο. Δεν απάντησε. Εστειλα μήνυμα. Μου απάντησε «θα σε πάρω σε λίγο». Τελικά η κουβέντα έγινε. Και δεν θα την ξεχάσω.
Τα ένστικτα είναι αρχαία όπως του χιμπαντζή
-Μπαγάσα, καιρό τώρα θέλω να σου μιλήσω, αλλά απάντηση καμία.
«Μα με παίρνεις νωρίς-νωρίς. Εμείς οι καλλιτέχνες σηκωνόμαστε αργά. Ασε που θέλω δύο ώρες μέχρι να συνέλθω. Τέλος πάντων, τι θέλεις;».
-Να μιλήσουμε φυσικά.
«Να πούμε τι; Ολα όσα είχα να πω τα έχω γράψει και τα έχω ανεβάσει. Διάβασέ τα».
-Γι’ αυτό θέλω να μιλήσουμε. Τι ακριβώς σου συνέβη με τα γενέθλια των εβδομήντα;
«Α, δεν θα το επαναλάβω. Τα έχω γράψει. Να τα διαβάσεις».
-Τα διάβασα. Αλλά μπορεί κάποιος να διαφωνεί. Ο καθένας βιώνει την πραγματικότητά του με τον δικό του τρόπο και έτσι πορεύεται στη ζωή του.
Κλείσιμο
«Προφανώς η πραγματικότητα είναι και υποκειμενική. Αυτά που έγραψα δεν είναι απολογισμός 70 χρόνων ζωής. Μάλλον δήλωση είναι».
-Και η κατάθλιψη;
«Τελείωσαν τα φάρμακα, τελείωσε κι αυτό. Είναι τα καλά της ηλικίας».
-Μα όσο μεγαλώνει κανείς τόσο πιο καταθλιπτικός γίνεται.
«Εξαρτάται. Ξέρω και αλλά παραδείγματα. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος αντιδρά διαφορετικά».
-Ο δικός σου;
«Με τάξη. Αντιδρώ ορθολογιστικά όχι μόνο με το ένστικτο».
-Τι σημαίνει αυτό στην προσωπική σου ζωή;
«Στην προσωπική ζωή σημαίνει τα πάντα και τίποτα. Από την άλλη, έχεις πλήρη επίγνωση, ως ορθολογιστής, ότι τα ένστικτα είναι καλωδιωμένα με τον εγκέφαλό σου. Από τη γέννησή σου. Και επίσης ξέρεις ότι πολλές φορές δεν θα ακολουθήσεις τον κανονικό δρόμο και τον ορθολογισμό, αλλά το ένστικτό σου. Αυτά τα ένστικτα είναι αρχαία, όπως του χιμπαντζή. Υπάρχουν και θα υπάρχουν εκεί. Ενστικτα καλωδιωμένα με τον εγκέφαλό σου που προκαλούν ορισμένες συμπεριφορές. Δεν το ξέρεις την ώρα που κάνεις τη μία ή την άλλη πράξη. Θεωρείς ότι ήταν προϊόν λογικής σειράς σκέψεων. Τα ένστικτα δεν είναι κάτι ξεχωριστό από τον εγκέφαλο, εκεί εδράζουν όλα. Και ο ορθός λόγος και το ένστικτο».
«Ναι, έχω βρει τον άνθρωπό μου»
-Μπας και όλα αυτά είναι βολικές δικαιολογίες;
«Οχι! Γιατί μέσα στη ζωή μας, καταλήγουμε να έχουμε φτιάξει έναν προσωπικό κώδικα. Οταν κάνεις κάτι τα βάζεις κάτω και κρίνεις. Σαν ανεξάρτητος δικαστής. Αν δηλαδή αυτά που έκανες είναι σύμφωνα με τον ηθικό σου κώδικα. Παρεμπιπτόντως πρέπει να σου πω ότι δεν έχω ξεχάσει αυτά που είχες σχολιάσει για μένα πριν από πολλά χρόνια».
-Ποια εννοείς; Δεν θυμάμαι. Στο ορκίζομαι, δεν θυμάμαι.
«Εγώ τα θυμάμαι. Ελα τώρα. Οταν είχες γράψει, τότε στην Υδρα, σχετικά με το σκάφος του Εμίρ Κουστουρίτσα και είχες πει ότι τον γλείφω. Οτι είμαι κάποιος που γλείφει, πράγμα που δεν το έχω κάνει για κανένα».
-Ζητάω συγγνώμη και μάλιστα δημοσίως.
«Δεκτή η συγγνώμη».
-Δεν έχεις κάνει κάποια λάθη που αργότερα μετάνιωσες γι’ αυτά;
«Σύμφωνα με τον προσωπικό μου κώδικα, έχω κάνει λάθη. Ομως δεν αισθάνομαι ότι κάτι στη ζωή μου πήγε τόσο στραβά. Οι φίλοι μου που συνηθίζουν να συσσωρεύουν πλούτο με κατηγορούν πως ενώ είχα τις ευκαιρίες να συσσωρεύω κι εγώ, να έχω κάποιο εξοχικό, για παράδειγμα, δεν το κατάφερα τελικά. Και αναρωτιέμαι μπας και έκανα λάθος. Από την άλλη, όμως, μήπως δεν έκανα λάθος;».
-Κι εγώ δεν έχω ιδιωτική περιουσία.
«Ούτε εγώ. Εχω μόνο το σπίτι που μένω, ένα παλιό αυτοκίνητο και ένα εξίσου παλιό μηχανάκι».
-Μόνος μένεις ή με συντροφιά;
«Εχω συντροφιά».
-Πολλά χρόνια;
«Πέντε, έξι. Ναι, έχω βρει τον άνθρωπό μου».
-Δηλαδή έχεις σχέση και μάλιστα μια σχέση που σε καλύπτει. Θαυμάσια. Αυτό δεν είναι πλούτος; Τα αισθήματα δεν είναι ο πιο αναντικατάστατος πλούτος;
«Οχι, τα συναισθήματα δεν είναι πλούτος. Αλλο πράγμα είναι. Δεν σχετίζονται, δεν τέμνονται. Μπορεί να τα έχεις και τα δύο».
-Εγώ προσωπικά δεν έχω δει περιπτώσεις όπου και τα δύο να συμβαδίζουν αρμονικά. Και ο πλούτος και οι καλές δυνατές αισθηματικές σχέσεις.
«Εγώ γνωρίζω τέτοιες περιπτώσεις. Ανθρωποι που έχουν βγάλει πολλά λεφτά και ταυτόχρονα διατηρούν καλές, δυνατές αισθηματικές σχέσεις».
Είμαι ανεξάρτητος, με κανένα από τα υπάρχοντα κόμματα
-Πόσα παιδάκια έχεις;
«Παιδάκια; Τι παιδάκια; Ο μικρός είναι 22 και ο μεγάλος 36».
-Ο μεγάλος είναι ο ηθοποιός;
«Ο μεγάλος».
-Και οι σπουδαίες στιγμές της ζωής σου;
«Δεν μπορώ να σου πω δεν έχω κάνει απολογισμό. Θυμάμαι μοναδικές στιγμές. Μερικές είναι πολύ προσωπικές και δεν μπορώ να ς’ το πω. Δεν αφορά κανένα. Δεν θέλω να το μοιραστώ με κανέναν. Υπάρχουν και οι άλλες. Μια μεγάλη στιγμή συνέβη το βράδυ της 17ης Νοεμβρίου του 1973 έξω από το Πολυτεχνείο, τότε που έμπαιναν τα τανκς στο Πολυτεχνείο. Αυτά δεν ξεχνιούνται. Η λέξη που της αξίζει είναι... ουάου».
-Κινδύνευσες; Φοβήθηκες;
«Ολοι κινδυνεύσαμε. Μαζί και εγώ».
-Σε κυνηγήσανε;
«Οχι, κρύφτηκα. Και δεν ήμουν οργανωμένος. Ημουν ανεξάρτητος όπως πάντα».
-Πολιτική, λοιπόν, η μεγάλη, η αξέχαστη στιγμή της ζωής σου.
«Πολιτική στιγμή μεν, αλλά πιο πέρα από την πολιτική. Στιγμή που σου μένει αξέχαστη».
-Πού τοποθετείς τον εαυτό σου, αριστερά, δεξιά, πιο πέρα, πού;
«Με τα υπάρχοντα κόμματα, πουθενά. Κατά διαστήματα είχα πάρει ενεργό μέρος, όπως τότε με τους Οικολόγους-Πράσινους, τότε που βγάλαμε ευρωβουλευτή. Πιο παλιά, στη Μεταπολίτευση ήμουν με το ΕΚΚΕ».
-Και με τον ΣΥΡΙΖΑ;
«Οχι, ποτέ».
-Δεν θεωρείς τον εαυτό σου αριστερό;
«Οχι, όχι! Η Αριστερά είναι κάτι πολύ συγκεκριμένο. Αριστερά στην Ελλάδα σημαίνει είτε ΣΥΡΙΖΑ είτε ΚΚΕ. Η Αριστερά σήμερα δεν παραπέμπει σε κάτι το ευρύ, πέρα από κόμματα. Αντιθέτως, τον περασμένο αιώνα υπήρχαν αριστεροί που δεν τοποθετούσαν τον εαυτό τους σε κομματικούς μηχανισμούς. Αριστεροί που επιθυμούσαν έναν κόσμο πιο δίκαιο. Για παράδειγμα, το 1800 αριστεροί ήταν οι φιλελεύθεροι. Αυτοί που αγωνίζονταν για τα ατομικά δικαιώματα και για κοινωνική δικαιοσύνη».
-Εννοείς τους Αγγλους.
«Και όχι μόνο. Ηταν και η Αμερικάνικη Επανάσταση καθώς και το πρώτο Σύνταγμα των ΗΠΑ, που ακόμα και σήμερα θεωρείται μνημείο αριστεροσύνης».
Η πολιτική κατάσταση είναι βαρετή, τι να σχολιάσω Πολάκη και Μπογδάνο;
-Και η σημερινή κατάσταση; Τίποτα δεν έχεις να πεις;
«Δεν έχω κάτι να σχολιάσω. Η σημερινή, τρέχουσα πολιτική σκηνή μού φαίνεται βαρετή και τετριμμένη. Τι να σχολιάσω δηλαδή; Πώς ρεύτηκε ο Πολάκης και αν ο Μπογδάνος λέρωσε το κοστούμι του; Βλακείες συζητάνε. Δεν έχω κανένα κίνητρο να ασχοληθώ με τέτοιες γελοίες καταστάσεις».
-Και για όλα όσα συμβαίνουν στον καλλιτεχνικό χώρο, ιδιαιτέρως του θεάτρου, με σεξουαλικές παρενοχλήσεις και άλλα τέτοια καθόλου κολακευτικά για τον χώρο που υπηρετείς;
«Αυτό λοιπόν για το οποίο λίγο ως πολύ δημιουργήθηκε ένας μεγάλος θόρυβος τελικά κατέληξε να αφορά περιπτώσεις μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού. Και ούτε. Οι δύο απ’ αυτούς περιμένουν στη φυλακή να δικαστούν. Κάποιοι άλλοι βαρύνονται για απαράδεκτη συμπεριφορά. Αυτά τα περιστατικά με απαράδεκτες συμπεριφορές τα γνωρίζαμε. Τα υπόλοιπα που αφορούν σεξουαλικές καταστάσεις και που έχουν να κάνουν με ιδιωτικές στιγμές δεν τα ξέραμε».
-Τίποτα δεν είχε ακουστεί για όλα αυτά; Εγώ πάντως έχω ακούσει συγκεκριμένα πρόσωπα, και μάλιστα γνωστά στο χώρο του θεάτρου, που ισχυρίζονται ότι όλα αυτά ήταν γνωστά, όλοι ήξεραν.
«Εγώ δεν ήξερα. Πάντως πρέπει να σου πω ότι στην ευρύτερη κοινωνία υπάρχουν περισσότερα τέτοια περιστατικά, να μην πω χιλιάδες κρούσματα κακής, κάκιστης σεξουαλικής συμπεριφοράς. Απλώς δεν έχουν ωριμάσει οι συνθήκες ώστε τα θύματα ν’ ανοίξουν το στόμα τους και να μιλήσουν. Αντιθέτως, στο θέατρο μερικές, ίσως όλες, είχαν το θάρρος να μιλήσουν και έκαναν άριστα. Σχετικά με τον Λιγνάδη, τώρα, πρέπει να πω ότι η περίπτωσή του είναι διαφορετική και ιδιόμορφη. Που δεν σχετίζεται με τις σχέσεις του στο θέατρο. Μια συμπεριφορά που ήταν συχνή εκτός θεάτρου. Ετσι κι αλλιώς, η Δικαιοσύνη θα αποφασίσει. Πάντως αυτή η περίπτωση δεν αποτελεί καθαρόαιμο παράδειγμα κατηγορίας #MeΤoo».
-Δεν νομίζεις ότι τελικά η ευθύνη είναι συλλογική;
«Νομίζω ότι όσοι ισχυρίζονται πως ο χώρος γνώριζε αλλά δεν μιλούσαν δεν ξέρουν τι λένε. Αυτό που ξέραμε, αυτό που ήταν γνωστό αφορά την κακή συμπεριφορά πέντε-έξι ατόμων».
-Εννοείς τον Γιώργο Κιμούλη.
«Δεν είναι μόνο ο Κιμούλης. Και άλλες περιπτώσεις παρελθόντων ετών».
-Μήπως εννοείς τον μακαρίτη Λευτέρη Βογιατζή;
«Μην μπερδεύουμε τη μανία κάποιου τελειομανούς σκηνοθέτη να ανεβάσει μια καλή παράσταση, όπως έκανε ο Λευτέρης Βογιατζής, με την κακή, ασυγχώρητη συμπεριφορά κάποιων άλλων. Αλλο το ένα, άλλη περίπτωση το άλλο. Εννοώ περιστατικά ανθρώπων με έπαρση που συμπεριφέρονται βάναυσα κατ’ εξακολούθηση, σαν να λένε: “Eγώ είμαι ο πρωταγωνιστής και σε πατάω στον λαιμό».
Η «Αριστοφανιάδα» με τον Αντώνη Καφετζόπουλο στο Αρχαίο Θέατρο Άργους
«Εγώ είμαι καβγατζής»
-Εσύ έχεις πέσει θύμα τέτοιας συμπεριφοράς; Σε πατήσανε στον λαιμό;
«Οχι, δεν το έχω υποστεί. Εγώ είμαι καβγατζής. Τσακώνομαι όταν κάτι δεν μ’ αρέσει».
-Να υποθέσω ότι είσαι από τους εμβολιασμένους και κανονικούς.
«Ναι, βέβαια. Φυσικά έχω κάνει και τις δύο δόσεις. Και επειδή ανήκω σε ευαίσθητες κατηγορίες λόγω υψηλού σακχάρου, θα κάνω και την τρίτη δόση».
-Και οι αρνητές, οι ανεμβολίαστοι, όλοι αυτοί με τις θεωρίες συνωμοσίας; Τι έχεις να πεις γι’ αυτούς;
«Ενα πράγμα έχω να τους πω: να τους φωτίσει ο Θεός. Πολλοί απ’ αυτούς είναι και φανατικοί πιστοί».
-Κι όμως, γνωρίζω περιπτώσεις μορφωμένων και μάλιστα ανώτερων επιστημονικών ειδικοτήτων που αρνούνται να εμβολιαστούν.
«Τι να σου πω, κάτι στραβό υπάρχει στη μόρφωση τους».
-Τώρα επιστροφή στο σανίδι του θεάτρου.
«Απόψε (σ.σ.: εννοεί Πέμπτη 14 Οκτωβρίου) θα γίνει η πρεμιέρα του “Κάποτε στο Βόσπορο” με Αρμένη, Παπαθωμά, Πιατά, Μουμούρη, Καρακάση, Χοροζίδου, Πατριαρχέα, Κουλούρη, Σπυρόπουλο, Μάντζαρη».
-Δεν συμμετέχει ο μεγάλος γιος σου;
«Οχι, μπερδεύεις το “Τάο”, ένα δικό μου έργο στο οποίο είχαμε εμφανιστεί μαζί σε έξι υπέροχες παραστάσεις».
-Τελικά, με την ευκαιρία των γενεθλίων σου για τα εβδομήντα σου χρόνια, δεν έχεις κάνει κάποιο απολογισμό, κάτι που έκανες στο παρελθόν και που αργότερα μετάνιωσες γι’ αυτό;
«Οχι, μετανιώνω σημαίνει ότι έκανα κάτι που δεν το καταλαβαίνω λογικά. Τότε που το έκανα ήταν ο εαυτός μου εκείνης της στιγμής. Μετά καταλαβαίνω ότι ήταν λάθος επιλογή. Το έκανε κάποιος άλλος εαυτός μου. Κάθε μέρα είμαστε ένας καινούριος άλλος εαυτός».
«Ζητάω συγγνώμη»
-Στ’ αυτιά μου ακούγεται πολύ βολικό αυτό το «ο άλλος εαυτός μου».
«Κάθε μέρα είσαι αυτό που ήσουν χτες συν όσα έμαθες μέχρι σήμερα. Επίσης, υπάρχει και η φυσική φθορά. Με την πάροδο του χρόνου. Μπορώ να σου αναφέρω την περίπτωση μιας πολύ έξυπνης γυναίκας που πέθανε 100 ετών και που όσο περνούσε ο χρόνος μεταλλασσόταν σε έναν άλλο άνθρωπο. Εχανε την εξυπνάδα της και την οξυδέρκειά της. Η αιτία είναι απλή. Ο εγκέφαλός της είχε φθαρεί. Ο χρόνος είναι αμείλικτος».
-Μιλώντας μαζί σου έχω την αίσθηση, από το ύφος σου, μιας διακριτικής πλην όμως καθοριστικής υπεροψίας...
«Αν με τον τρόπο μου έθιξα κάποιους ανθρώπους, τους ζητάω συγγνώμη. Να ξέρουν ότι αν έκανα κάτι που τους πείραξε, αυτό το έκανε κάποιος άλλος εαυτός μου. Κάθε μέρα είμαστε ένας καινούριος άλλος εαυτός».
-Να το εκλάβω ως κρίση συνειδήσεως;
«Κρίση συνειδήσεως; Ούτε που μου πέρασε από το μυαλό».
-Και στην κιβωτό σου πόσα πράγματα θα βάλεις; Εννοώ τα καλύτερα, τα απαραίτητα, τα σπουδαία, αυτά που σε χάραξαν, τα αξέχαστα.
«Ολα τα κουβαλάς μέσα σου. Και τα κακά και τα ωραία. Εγώ, ας πούμε κουβαλάω τη “Βαβυλωνία” του Βυζάντιου. Επίσης, την πρώτη φορά που πήγα σε διαγωνιστικό φεστιβάλ και κάποιοι τύποι δεν μπορούσαν να προφέρουν το όνομα σωστά αλλά μου έδωσαν το πρώτο βραβείο ερμηνείας».
-Πού έγινε αυτό;
«Στο φεστιβάλ του Λοκάρνο με την ταινία “Ακαδημία Πλάτωνος” (σ.σ.: παρεμπιπτόντως αυτή η εξαιρετική κομεντί θα προβληθεί απόψε Κυριακή στις δέκα από την ΕΡΤ 2, μην τη χάσετε)».
-Είναι και ο «Αδικος κόσμος» πάλι σε σκηνοθεσία Φίλιππου Τσίτου.
«Φυσικά, αυτό συνέβη νομίζω δύο χρόνια μετά το Λοκάρνο, στο φεστιβάλ του Σαν Σεμπαστιάν όταν η ταινία κέρδισε δύο βραβεία για σκηνοθεσία και για τον πρώτο ρόλο».
-Ετοιμάζεις κάτι καινούριο με τον Τσίτο;
«Εξαρτάται από τον Φίλιππο, να συγκεντρώσει υλικό για να κάνει ταινία. Εγώ είμαι μαζί του».
-Αυτές οι καλύτερες στιγμές σου;
«Στην εποχή της ήταν και η “Ρεβάνς” καθώς και η “Παραγγελιά”».
-Και το θέατρο;
«“Αμερικάνικος βούβαλος” και “Βαβυλωνία”».
-Μπορεί ένας νέος ηθοποιός να συντηρηθεί με το μεροκάματο που βγάζει υπηρετώντας το θεατρικό σανίδι;
«Μπορεί να συντηρηθεί και συντηρείται μια μεγάλη μειοψηφία ηθοποιών που ζουν συστηματικά από το θέατρο και την τηλεόραση. Τα πράγματα είναι δύσκολα για τα νέα παιδιά, τα λεφτά και τα μεροκάματα είναι αστεία».
«Ναι, νοσταλγώ τον Φρανκ Ζάπα»
-Και το επίπεδο της σημερινής τηλεόρασης;
«Εξαρτάται από κάθε περίπτωση. Παραδείγματος χάριν, το “Κομάντα και δράκοι” είναι εξαιρετική σειρά. Πέρυσι, ο “Σιωπηλός δρόμος”, όπου έπαιζα κι εγώ, μου άρεσε που ήταν 13 επεισόδια».
-Και το σημερινό σινεμά;
«Δεν παρακολουθώ, δεν μου κάνει κέφι, δεν υπάρχει κάποιος λόγος. Μ’ αρέσει εκείνη η χρυσή εικοσαετία με Φελίνι, που περιμέναμε πώς και πώς να δούμε την τελευταία ταινία του Χίτσκοκ. Νοσταλγώ Ορσον Γουέλς, αυτά γουστάρω».
-Τίποτα από τις σημερινές κινηματογραφικές παραγωγές;
«Εγώ είμαι μακριά, είμαι μεγάλος, μ’ αρέσουν πράγματα που είναι ξεχασμένα».
-Μπας και τελικά λόγω ηλικίας κυκλοφορείς με παντόφλες;
«Δεν έχω καν παντόφλες. Ξυπόλητος κυκλοφορώ στο σπίτι. Αυτό που με ελκύει, που με προκαλεί, που με ερεθίζει είναι να βλέπω μερικούς καλούς ηθοποιούς και μερικές καλές ερμηνείες».
-Μπορεί οι άνθρωποι να νοσταλγούν μια εποχή ανέφικτη, εσύ νοσταλγείς;
«Ναι, νοσταλγώ τον Φρανκ Ζάπα».
-Και ο καθημερινός χρόνος σου;
«Θέλω λίγο παραπάνω ελεύθερο χρόνο. Είναι μπουρδουκλωμένος».
-Τι εννοείς;
«Οταν ξυπνήσω θέλω δύο ώρες να συνέλθω. Μετά ή θα γράψω κάτι ή θα κάνω τα ψώνια για το σπίτι».
-Εσύ, η νοικοκυρά του σπιτιού;
«Εγώ είμαι. Ο μικρός γιος μου είναι νέος να ασχοληθεί με τα ψώνια».
-Τον κακομαθαίνεις.
«Μετά έχω πρόβα και στη συνέχεια όταν έχω γύρισμα είναι το γύρισμα. Πού να βρω ελεύθερο χρόνο».
-Η σύντροφός σου, η σχέση σου, δεν βάζει το χεράκι της κι αυτή;
«Οχι, δεν μένουμε μαζί. Εκείνη στο σπίτι της με την κόρη της, εγώ στο δικό μου με τον μικρό γιο μου».
-Εξαιρετική συνθήκη. Ετσι αποφεύγετε τη φθορά της συγκατοίκησης. Μήπως αυτή είναι η καλύτερη λύση για μια «αναίμακτη» συνύπαρξη μεταξύ συντρόφων; Μήπως ολοκληρώθηκε ο κύκλος του γάμου;
«Εξαρτάται από κάθε περίπτωση. Δεν πιστεύω σε συνταγές και φιρμάνια. Αυτά είναι ατομικά, προσωπικά θέματα. Καθένας πρέπει να επιλέγει αυτό που τον χαλαρώνει. Αλλοι σκοτώνονται μεταξύ τους. Ανεξάρτητα αν ζουν μαζί ή χώρια. Αλλοι περνάν καλά συγκατοικώντας κάτω από την ίδια στέγη. Αυτά τα ζητήματα είναι ειδικά και πολύ προσωπικά. Απλώς στην εποχή μας υπάρχουν πολλές εναλλακτικές».
Ο Αντώνης Καφετζόπουλος με τον γιο του Σπύρο
«Οδεύουμε προς την καταστροφή»
-Και οι δικές σου εμπειρίες;
«Είναι ολόκληρο βιβλίο. Χιλιάδες πράγματα. Πάρα πολλά. Γιατί στις λεπτομέρειες κρύβονται πολύ σημαντικά πράγματα. Τώρα πρέπει να σ’ αφήσω, έχω ραντεβού με τον γιατρό μου να εξομαλύνει λίγο τον προστάτη».
-Να κανονίσουμε για τη φωτογράφηση.
«Δεν μ’ αρέσουν οι φωτογραφίες. Δεν μ’ αρέσει, με δυσαρεστεί. Δεν θέλω να κάνω πράγματα που με δυσαρεστούν».
-Και τέλος, ποιοι είναι οι φόβοι σου;
«Μα τα έχω γράψει όλα αυτά. Διάβασέ τα. Οι φόβοι μου είναι πως οδεύουμε προς μία καταστροφή ανεπανόρθωτη ως πλανήτης και ως ανθρώπινο είδος. Ανεπανόρθωτη καταστροφή, δεν διορθώνεται».
Αφού με παρέπεμψε στη γραπτή, όπως ο ίδιος τη χαρακτηρίζει, δήλωσή του, τι να κάνω κι εγώ, αντιγράφω:
«Καταστροφή. Χρόνια τώρα ξέρω ότι: Πριονίζουμε το κλαδί. Δεν υπάρχει εναλλακτικός πλανήτης για τα εγγόνια της ανθρωπότητας. Είναι ήδη αργά, τα λόγια είναι φτώχεια. Η γενιά μου είχε στη διάθεσή της όλη τη συσσωρευμένη γνώση για να πάρει τα μέτρα της και την αγνόησε. Τη σπατάλησε. Επαναλαμβάνω, τα σκατώσαμε. Μην ακούω βλακείες του τύπου, φταίει ο καπιταλισμός, ο σοσιαλισμός, ο Χίτλερ ή ο Στάλιν. Μην ακούω μοιρολατρίες του τύπου φταίει η ανθρώπινη φύση, Κεμάλ... Αυτά είναι αρχαία ξινά σταφύλια. Είμαστε σοφότεροι, οφείλουμε να είμαστε. Μια χαρά τα πήγε η ανθρώπινη φύση μέχρι χτες. Κουτσά στραβά επινόησε τη δημοκρατία, τον ορθολογισμό και την επιστημονική μέθοδο και από άγρια εγωιστικά ζώα που δαγκώνανε το λαιμό ο ένας του άλλου μας “έφερε” στο σημείο να γίνουμε κάπως ήμερα εγωιστικά ζώα που διδάχτηκαν να επιβιώνουν συνυπάρχοντας σε κοινωνίες. Εκεί όπου η ατομική επιτυχία δεν νοείται έξω από την ομάδα. Τα σχολίασε όλα αυτά ωραιότατα η φιλοσοφία και τα τραγούδησαν οι τέχνες μας. Μην λέμε τα ίδια και τα ίδια... Λίγο πολύ, αυτά που λέω τα γνωρίζουν οι πάντες. Πολίτες αλλά/και πολιτικοί, “ηγεσίες” και “λαός”. Ξέρουμε πολύ καλά ότι ο πλανήτης είναι πεπερασμένος, ένα δυναμικό αλλά κλειστό σύστημα που έχει αυστηρά όρια. Εξω από αυτόν δεν υπάρχει χώρος για επέκταση και “ανάπτυξη”. Τέλος».
Α, να μην ξεχάσω και το υστερόγραφο σ’ αυτή την ποταμιαία προφητεία του Αντώνη Καφετζόπουλου:
«Υπάρχει λύση; Ασφαλώς και θα υπάρχει. Αλλά οδυνηρή. Τουλάχιστον για το προνομιούχο ημισφαίριο της Γης. Δεν με ψήνει η επιστροφή στην προβιομηχανική εποχή. Ακούγεται μεν πολύ ρομαντική, γεμάτη πράσινα λιβάδια, επιστροφή στην σεμνή παραγωγή τροφής για λίγους εκλεκτούς αλλά κρύβει πόνο, δάκρυα και θάνατο δισεκατομμυρίων. Τα όνειρα του Χίτλερ ωχριούν μπροστά στη σφαγή που θα επακολουθήσει. Δεν με ψήνει “η αυτορρύθμιση”. Και καλά ότι όλα θα πάρουν το δρόμο τους όταν έρθει η ώρα. Η ώρα ήρθε, είναι εδώ και τίποτα δεν δείχνει τάσεις αυτορρύθμισης. Επίσης, κρύβει πόνο, δάκρυα και θάνατο για δισεκατομμύρια. Τα ίδια δισεκατομμύρια των φτωχών του πλανήτη. Δεν με ψήνει ούτε η πολιτισμένη στάση εκείνων που επιθυμούν να ρυθμιστούν μεν τα πράγματα αλλά χωρίς να δυσαρεστηθούν και πολύ οι ψηφοφόροι τους. Τα κύματα των προσφύγων είναι ήδη εδώ, η κλασική “προοδευτική” ανάλυση ότι τους διώχνουν οι ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι δεν αρκεί για να εξηγήσει αυτό που βλέπουμε. Η ανθρωπότητα μετακινείται από την αυγή της ύπαρξης της για ένα και μοναδικό λόγο: γιατί δεν φτάνουν οι πόροι για να ζήσει στον τόπο που έτυχε να γεννηθεί. Αρα, επομένως και επειδή: θα χρειαστούν γενναίες και συντεταγμένες πολιτικές. Τοπικές και παγκόσμιες. Θα πρέπει να ξεβολευτούμε κατά πολλές τάξεις μεγέθους. Τα ψέματα τελείωσαν. Δεν είναι μόνο οι υπερπλούσιοι που θα πρέπει να δεχτούν σαρωτική ανακατανομή στον πλούτο. Είμαστε όλοι. Η ανθρωπότητα λειτουργεί κάπως σαν τα συγκοινωνούντα δοχεία».
Μπαγάσα, τι να σου πω; Συμφωνώ, διαφωνώ, ένα πράγμα είναι γεγονός: ο εγκέφαλός σου λειτουργεί σε πολλά επίπεδα. Αντε να τα χιλιάσεις!
Οι πολυάριθμες διακρίσεις καταδεικνύουν την προσήλωσή της εταιρείας στη βιώσιμη ανάπτυξη, την καινοτομία και την παροχή αξίας στους καταναλωτές, τους εργαζομένους και την κοινωνία.
Στη νέα εξειδικευμένη ενότητα Christmas Shop του e-Fresh.gr θα βρούμε προϊόντα που καλύπτουν κάθε μας ανάγκη, από στολισμό και premium λιχουδιές, μέχρι υπέροχα δώρα γι΄ αυτούς που αγαπάμε
Τα Chuck Taylor All Star, τα διαχρονικά σύμβολα αντισυμβατικότητας, γίνονται η βάση για δημιουργικές γιορτινές εμφανίσεις και μας δίνουν έμπνευση για να απογειώσουμε το στυλ μας.
