Ροζίτα Σώκου: Ο Μπράντο, ο Νουρέγιεφ και η ζωή που θύμιζε... χολιγουντιανή ταινία

Προσωπικότητα ισχυρή και πολυσύνθετη. Μια γυναίκα που συνδύαζε στον χαρακτήρα της πολλές και διαφορετικές πτυχές. Ήταν ταυτόχρονα και του σαλονιού και του λιμανιού, εξαιρετικά αυστηρή αλλά με ιδιαίτερη αίσθηση του χιούμορ, σκληρή αλλά και ιδιαίτερα υποστηρικτική με τους ανθρώπους στην αξία των οποίων πίστευε βαθιά, κυνική αλλά και προστατευτική, καλλιεργημένη που όμως αρεσκόταν στο να διατηρεί ζωντανή επαφή με ανθρώπους όλων των κοινωνικών τάξεων, κοσμική αλλά και μοναχική, δίκαιη αλλά και αδυσώπητη ενίοτε στις κριτικές της, όχι μόνο της επαγγελματικές αλλά και τις προσωπικές, μα πάνω απ' όλα ένα ελεύθερο πνεύμα που διεκδίκησε σε όλη της τη ζωή το δικαίωμα να εκφράζει χωρίς φόβο και πάθος τις απόψεις της. Αυτή ήταν η Ροζίτα Σώκου η πασίγνωστη στο πανελλήνιο δημιογράφος, συγγραφέας και μεταφράστρια που «έφυγε» σήμερα, χτυπημένη από κορωνοϊό, στα 98 της χρόνια, πλήρης ημερών και κυρίως πλήρης εμπειριών.

Γιατί η ζωή της ήταν πράγματι μυθιστορηματική αφού συμβάδισε σε τα σημαντικότερα ιστορικά γεγονότα του 20ού αιώνα και διαστραυρώθηκε με κορυφαίες προσωπικότητες από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Από τον Χατζιδάκι, τον Τσαρούχη και τον Χορν μέχρι τον Μάρλον Μπράντο και τον Νουρέγιεφ! Μια ζωή την οποία η ίδια έζησε με τσαμπουκά από την αρχή μέχρι το τέλος της, μια στάση που ενίοτε ενοχλούσε και ξεσήκωνε αντιδράσεις χωρίς ωστόσο αυτό να την επηρεάζει ή να την μαλακώνει. Ήταν εκείνη η ιδιαίτερα στενή σχέση με τον πατέρα της, τον δημιογράφο, θεατρικό συγγραφέα και εκδότη Γιώργο Σώκο, ο οποίος της απαγόρευε να φέρεται σαν γυναίκα, που έχτισε το δυναμικό και αυστηρό προφίλ της. Ένα προφίλ που έκανε ακόμη και την ίδια τη μητέρα της να διερωράται: «Κορίτσι γέννησα ή λοχία;».

Η λέξη φόβος δεν υπήρχε στην κοσμοθεωρία της. Κι ίσως ήταν αυτή η άγνοια κινδύνου που συχνά τήν οδηγούσε στις μεγάλες επαγγελματικές επιτυχίες αλλά και στις ριζοσπαστικές επιλογές, στη δουλειά αλλά και στη ζωή της: «Είναι περίεργο αλλά δεν αισθάνθηκα ποτέ ότι μπορούσε να με βλάψει οτιδήποτε κι αν γράφω δεν αισθάνθηκα ποτέ τι θα πει φόβος. Αυτό ήταν ένα έλλειμμα. Όταν έφυγα για την Οξφόρδη η μαμά μου έκλαιγε και εγώ δεν καταλάβαινα γιατί, δεν καταλάβαινα τι θα πει φόβος» είχε εξομολογηθεί η ίδια σε παλαιότερη συνέντευξή της.

Δεν φοβόταν την αρρώστια, ούτε καν τον θάνατο. Παρότι ζούσε για χρόνια καθηλωμένη σε αναπηρικό αμαξίδιο, λόγω των σοβαρών κινητικών προβλημάτων που αντιμετώπιζε, συνέχιζε να παραμένει ενεργή, να παρακολουθεί τα καλλιτεχνικά δρώμενα, να γράφει, να κρατά ανοιχτή την γραμμή επικοινωνίας με τον έξω κόσμο και κυρίως με τους νέους: «Με τα χρόνια, όλοι σχεδόν οι παλιοί μου φίλοι, πέθαναν. Οι περισσότερες συμμαθήτριες, οι παρέες της Κατοχής, αυτοί που αγάπησα, αυτοί που με μίσησαν, αυτοί που τους θαύμαζα και έδωσα μάχες γι’ αυτούς, αυτοί που με έβριζαν επειδή τους έγραψα κακές κριτικές. Ακόμη κι αυτοί που ήταν νεότεροι από μένα. Δεν πηγαίνω ποτέ σε κηδείες. Αντίθετα, γνωρίζω συνεχώς καινούργιο κόσμο, νέους ανθρώπους – φίλους φίλων, νέους σκηνοθέτες και ηθοποιούς που έρχονται να με συναντήσουν για να κουβεντιάσουμε το νέο τους έργο. Επιμένω να μην θέλω κανέναν να μείνει μαζί μου. Εκτός από την κόρη μου, δεν έχω ανεχθεί για πολύ τη συμβίωση και τώρα πια που έχω μάθει μόνη μου, ούτε με εκείνη θα μπορούσα. Και μένω μόνη, σε μία ηλικία που ο Πτολεμαίος (ο περίφημος θείος του Τέλη και γιατρός της οικογένειας, για κάθε είδους ασθένεια), συνομήλικός μου και ακμαίος, μου έχει πει πως οπωσδήποτε πρέπει να έχω έναν άνθρωπο σπίτι γιατί έτσι, ξαφνικά… ”μπαμ και κάτω”» έλεγε.

Η Ρωζίτα Σώκου δεν το έβαζε ποτέ κάτω, ήταν μια γυναίκα που πίστευε βαθιά στην υπέρτατη αξία της ζωής γι΄ αυτό και φρόντιζε να τη ρουφά μέχρι την τελευταία σταγόνα της. Ακόμη και μετά το διπλό εγκεφαλικό που υπέστη τον περασμένο Αύγουστο, δεν δίστασε στιγμή, λίγες ημέρες μετά το εξιτήριό της, να δώσει το παρών στην συναυλία της Μαρινέλλας και του αγαπημένου της Μάριου Φραγκούλη στο Ηρώδειο, συνοδευόμενη από την κόρη της Ιρένε, η οποία βρισκόταν διαρκώς στο πλευρό της, στα εύκολα και στα δύσκολα.

Έτσι είχε μάθει εξάλλου από μικρή. Να κυνηγά τα όνειρά της, να μην το βάζει κάτω, να προχωρά και να εξελίσσεται καθώς, όπως με νόημα τής είχε πει κάποτε ο Ρούντολφ Νουρέγιεφ, « Όποιος κοιτάζει πίσω του, πέφτει από τη σκάλα». Μια φράση, η οποία, όπως η ίδια παραδεχόταν στον πρώτο τόμο της αυτοβιογραφίας της με τίτλο «Ο αιώνας της Ροζίτας», τήν σημάδεψε ανεξίτηλα. « Και σήμερα δεν κάθομαι να κλαίω τους τόσους νεκρούς που έχω "ζήσει" - και που λόγω μεγάλης ηλικίας είναι αναρρίθμητοι. Πιστεύω, πως αν κλαις, κλαις για τον εαυτό σου και για κανέναν άλλον. Μεγάλωσα στην Ελλάδα, στην Αθήνα. Κάθε τόσο θυμάμαι την παλιά μας θρησκεία και χαίρομαι και λυπάμαι. Τι όμορφα που τα είχαν σκεφτεί όλα οι αρχαίοι μας... Κάθε τι στη φύση ήταν Θεός. Ακόμα και ο άνεμος, ο Βορέας. Κι η Ελπίδα, λέει, η τελευταία θεά, τουλάχιστον αυτή έμεινε στο πιθάρι της Πανδώρας. Έμεινε για τον άνθρωπο. Με τη διαφορά πως σήμερα ούτε αυτήν δεν έχουμε.Και γυρνάω πίσω το μυαλό μου και σκέφτομαι τι ωραία ζωή έζησα. Ναι, ναι...» έγραφε.

Κι έζησε πράγματι μια μεγάλη και όμορφη ζωή. Μπορεί να μην έκανε καριέρα στη ζωγραφική, όπως κάποτε ονειρευόταν, καθώς αποδέχτηκε πλήρως την κρίση του μέγιστου Τσαρούχη πως δεν έχει ταλέντο σε αυτή την τέχνη, διοχέτευσε ωστόσο όλες τις γνώσεις, τις ικανότητες και το πάθος της στο γράψιμο, στην κριτική κινηματογράφου, θεάτρου και χορού, και στην ανακάλυψη και προώθηση νέων ταλέντων. Είχε φροντίσει εξάλλου από νωρίς να αποκτήσει πληρέστατη κατάρτιση σχετικά με όλες σχεδόν τις τέχνες, μέσα από τις σπουδές της στην Σχολή Καλών Τεχνών, τα μαθήματα που έκανε, τα χρόνια της Κατοχής, στη θεατρική σχολή του Βασίλη Ρώτα, αλλά και τα σεμινάρια λογοτεχνίας που παρακολούθησε στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.

Οι πλούσιες γνώσεις της σε συνδυασμό με τον δυναμικό χαρακτήρα της τήν οδήγησαν στην δημοσιογραφία, ένα ανδροκρατούμενο επάγγελμα εκείνη την εποχή. Κι όμως κατάφερε όχι μόνον να επιβιώσει αλλά και να ξεχωρίσει με τις άρτιες κινηματογραφικές κριτικές της και τα πρωτοποριακά σε ιδέες κείμενά της σε διάφορες εφημερίδες και περιοδικά μεταξύ των οποίων και Οι καιροί , Ανεξαρτησία (1949), Βραδυνή (1949-1955), Athens News, η Μεσημβρινή, η Ακρόπολη, η Απογευματινή, το Έθνος, οι Εικόνες και φυσικά στην Καθημερινή έχοντας κερδίσει από την πρώτη στιγμή την ψήφο εμπιστοσύνης της Ελένης Βλάχου. Κι εκείνη όμως τήν δικαίωσε και σε ηθικό επίπεδο καθώς, κατά την διάρκεια της Δικτατορίας αρνήθηκε πεισματικά να υπογράψει την μήνυση που είχε υποβληθεί εναντίον της εξαιτίας της δήλωσής της ότι κάτω από τις συγκεκριμένες συνθήκες ήταν αδύνατο να εκδοθεί μθα αντικειμενική εφημερίδα. Δύο άτομα μόνον τόλμησαν να μην υπογράψουν τότε. Η μία ήταν η Ροζίτα Σώκου παρά τις πιέσεις και τις απειλές που δέχτηκε ακόμη και από το ίδιος της το σωματείο.

Παρόλα αυτά είναι γεγονός πως έγινε γνωστή στο πανελλήνιο μέσα από το θρυλικό «Να η ευκαιρία», το τηλεοτπικό σόου τελέντων που προβαλλόταν με τεράστια επιτυχία από το 1977 μέχρι το 1983 και όπου η ίδια εμφανιζόταν ως μέλος της κριτικής επιτροπής. Οι γνώσεις της, τα στοχευμένα σχόλια της και οι αυστηρές, όπου χρειαζόταν, κριτικές της, έκανα το όνομά της συνώνυμο της λέξης «κριτική». Παράλληλα, το ιδιαίτερα προσωπικό στυλ της, με το συντηριτικό αλλά πάντα προσεγμένο ντύσιμο και χτένισμα, συνέβαλαν στην ολοκλήρωση μιας εικόνας και μιας προσωπικότητας που δεν παρέπεμπαν σε κανέναν άλλο.

Τα διαρκή ταξίδια της στο εξωτερικό, για να παρακολουθεί τα μεγάλα κινηματογραφικά φεστιβάλ, οι γνωριμίες της και οι στενές προσωπικές σχέσεις που ανέπτυξε με θρύλους του καλλιτεχνικού στερεώματος, όπως ο Ρούντολφ Νουρέγιεφ, ο οποίος σύμφωνα με τις αφηγήσεις της τής είχε ζητήσει να τον παντρευτεί, δεν τήν άλλαξαν: «Αν είχα δεχθεί να παντρευτώ τον Νουρέγιεφ θα ήμουν σήμερα η πλουσιότερη γυναίκα της Ευρώπης. Πάντα είχα σχέση με νεότερους άντρες! Ήθελα νεότερους άντρες γιατί ήταν άπειροι, όχι γιατί είχαν νεότερη σάρκα» είχε αποκαλύψει η ίδια. Η σχέση της με τον γάμο εξάλλου δεν ήταν και οι καλύτερες. Το 1957 παντρεύτηκε τον Ιταλό δημοσιογράφο Μάνλιο Μαραντέι  με τον απέκτησε την κόρη της Ιρένε, πολύ σύντομα όμως η ασφυξία που ένιωθε την έκανε να δραπευτεύσει.

Το γεγονός ωστόσο ότι με την ίδια ελευθερία που μιλούσε δημόσια για την δική της προσωπική ζωή, αναφερόταν, κάποιες φορές, και σε πτυχές της ζωής και της καριέρας άλλων και μάλιστα κοσμαγάπητων καλλιτεχνών, τήν έφερναν αντιμέτωπη με αρνητικά σχόλια και επιθέσεις. Κάτι αντίστοιχο είχε συμβεί όταν είχε εκφραστεί απαξιωτικά για υποκριτικές ικανότητες αλλά και τον χαρακτήρα της Μελίνας Μερκούρη.

Αυτή ήταν όμως η Ροζίτα Σώκου. Ένα ποτάμι ασταμάτητο που υπερασπιζόταν το δικαίωμά της να εκφράζει ελεύθερα τη γνώμη της, όποια κι αν ήταν αυτή, όσο διάσημος κι αν ήταν ο αποδέχτης της κριτικής της. Ισοπεδωτικά ειλικρινής μέχρι το τέλος.

Ειδήσεις σήμερα:

Μετάλλαξη Όμικρον: Τα κρούσματα, η διασπορά και οι φόβοι των ειδικών

Στάθης Παναγιωτόπουλος: «Τρικυμία» στο «Ράδιο Αρβύλα» εξαιτίας του revenge porn

Χριστούγεννα με ασφάλεια στις εκκλησίες και εμβολιασμός των ιερέων