Πολιτιστικές δράσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό για το «Λογοτεχνικό Έτος Ιάκωβος Καμπανέλλης»

Το πολυδιάστατο έργο και την προσφορά του διεθνώς αναγνωρισμένου συγγραφέα Ιάκωβου Καμπανέλλη προβάλλει το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού  μέσα από μία σειρά εκδηλώσεων που διοργανώνει, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, στο πλαίσιο του «Λογοτεχνικού Ετους 2022 Ιάκωβος Καμπανέλλης». Θεατρικός συγγραφέας, σεναριογράφος, ποιητής, στιχουργός, λογοτέχνης, ηθοποιός, ο Καμπανέλλης υπήρξε ένας διανοούμενος που με την πολυμορφία του έργου του και τις παρεμβάσεις του, σφράγισε ανεξίτηλα τον νεότερο ελληνικό πολιτισμό, από τη γέννησή του στις 2 Δεκεμβρίου 1921 στη Νάξο, μέχρι τον θάνατό του το 2011. 

Με τα 40 θεατρικά έργα του, ο Ιάκωβος Καμπανέλλης είναι ένας από τους πολυγραφότερους Ελληνες θεατρικούς συγγραφείς του 20ουαιώνα. «Η Αυλή των θαυμάτων» του θεωρείται το εναρκτήριο έργο της σύγχρονης νεοελληνικής δραματουργίας. Η νουβέλα του «Μαουτχάουζεν» συνιστά παγκοσμίως ένα από τα έργα αναφοράς στρατοπεδικής λογοτεχνίας. «Το Μεγάλο μας τσίρκο» μένει ανεξίτηλα χαραγμένο στην ατομική και συλλογική μνήμη μας, ως έργο–σταθμός για τον αγώνα υπέρ της ελευθερίας και της δημοκρατίας. 

Στο πλαίσιο του εορτασμού του «Λογοτεχνικού Ετους 2022 Ιάκωβος Καμπανέλλης» το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού θα διοργανώσει αφιερωματικές εκδηλώσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό, θα υλοποιήσει ένα ειδικό διεθνές μεταφραστικό - εκδοτικό πρόγραμμα που θα αφορά στο έργο του ενώ θα παράσχει παράλληλα και την αιγίδα του σε εκδηλώσεις που θα πραγματοποιήσουν άλλοι φορείς για τον σπουδαίο θεατρικό συγγραφέα.  

Μάλιστα, για τον συντονισμό, την υποστήριξη, τον σχεδιασμό δράσεων καθώς και για την αξιολόγηση προτάσεων και αιτημάτων αιγίδας διαφόρων φορέων για δράσεις τους συστάθηκε, αμισθί, 5μελής επιστημονική Ομάδα Εργασίας αποτελούμενη από τους Δρ Ελένη Δουνδουλάκη, Θεατρολόγος Γενική Γραμματέας Σύγχρονου Πολιτισμού του ΥΠΠΟΑ, Δρ Σίσσυ Παπαθανασίου, Ιστορικό του Πολιτισμού, Προϊσταμένη Διεύθυνσης Γραμμάτων του ΥΠΠΟΑ, Κατερίνα Καμπανέλλη, Ενδυματολόγο-Σκηνογράφο, κληρονόμο και διαχειρίστρια του αρχείου Καμπανέλλη, Πλάτωνα Μαυρομούστακο, Καθηγητή του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ και Παναγιώτη Μέντη, Συγγραφέας-Σεναριογράφος, Πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων. 

Οπως δηλώνει η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, «Στο έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη καταγράφεται με ρεαλισμό και συγκινησιακή φόρτιση η νεότερη ελληνική ιστορία. Η μεταπολεμική Ελλάδα, με τις πολιτικές και κοινωνικέςτης εντάσεις, που προσπαθεί να ανακάμψει από τα τραύματα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και του Εμφύλιου. Ο Καμπανέλλης δημιούργησε χαρακτήρες πλήρεις, αναγνωρίσιμους, αυθεντικούς. Η αμεσότητα του λόγου του, πέρα από τη  δεξιοτεχνία της γραφής του, είναι ένας από τους βασικούς λόγους που οι Ελληνες ταυτίστηκαν με το έργο του, το αγάπησαν, είδαν και αναγνώριζαν τον εαυτό τους μέσα στα κείμενά του. Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης υπήρξε, ανεξαρτήτως του λογοτεχνικού του επιτεύγματος, ιδιαίτερα αγαπητός για τον βαθύ ανθρωπισμό, που τον διέκρινε, τη γενναιοδωρία του, τον αγώνα του για τα δημοκρατικά ιδεώδη και την αντίσταση στη φασιστική ιδεολογία, με όποιο τρόπο αυτή εκφράζεται. Αποτελεί χρέος και ελάχιστο φόρο τιμής η ανάδειξη του αξεπέραστου έργου, του σεβασμού και της αγάπης που εξέφρασε προς την Ελλάδα και τους Ελληνες με τη στάση, το ήθος, την παρουσία του». 

Ο Υφυπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Νικόλας Γιατρομανωλάκης εξηγεί με νόημα: «Η ανακήρυξη του 2022 ως Λογοτεχνικού Ετους Ιάκωβου Καμπανέλλη δεν συνιστά μια τυπική ένδειξη τιμής και αναγνώρισης σε έναν καταξιωμένο συγγραφέα με πλήθος διακρίσεων και διεθνή αναγνώριση, αλλά μια ουσιαστική κίνηση για την ανάδειξη του σύνολο του πολυσχιδούς έργου του. Ο Καμπανέλλης ήταν ένας συγγραφέας και πνευματικός άνθρωπος, ο οποίος αν και αυτοδίδακτος, κατέκτησε όλα τα είδη του πεζού και του έμμετρου λόγου με εμβληματικά λογοτεχνικά έργα και δοκίμια, ανυπέρβλητα θεατρικά κείμενα, διαχρονικά κινηματογραφικά σενάρια και φυσικά, εμβληματικά τραγούδια σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη. Στόχος μας είναι να γίνει ευρύτερα γνωστό και στις νεότερες γενιές το πλούσιο συγγραφικό του έργο, μέσα από σειρά δράσεων και εκδηλώσεων τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό και να εμπνεύσει τους νεότερους δημιουργούς μέσα από έναν γόνιμο διάλογο με το διαχρονικό έργο του». 

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ 

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2022 

Εκδοση και παρουσίαση του δίγλωσσου τόμου «Ιάκωβος Καμπανέλλης». Ο 

επετειακός τόμος εντάσσεται στη σειρά αφιερωματικών λευκωμάτων του ΥΠΠΟΑ. 

 
ΜΑΡΤΙΟΣ – ΙΟΥΛΙΟΣ 2022 

Εκθεση αφιερωμένη στον συγγραφέα, το έργο και την εποχή του στο Μουσείο 

Μπενάκη - Πινακοθήκη Γκίκα. 

Διοργάνωση παραλλήλων εκπαιδευτικών δράσεων σε συνεργασία με θεατρικούς 

φορείς και πανεπιστημιακά Τμήματα Θεατρικών και Μουσικών Σπουδών στο 

πλαίσιο της έκθεσης. 

ΙΟΥΝΙΟΣ 2022 

Αφιέρωμα στον κινηματογραφικό Ιάκωβο Καμπανέλλη σε συνεργασία με την 

Ταινιοθήκη της Ελλάδας. Παρουσίαση ταινιών σε σενάριο του συγγραφέα. 

Ταινιοθήκη της Ελλάδας - αίθουσα Λαΐς. 

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2022 

Διοργάνωση κύκλου εκδηλώσεων σε συνεργασία με τον Δήμο Νάξου, με 

παρουσίαση του δίγλωσσου τόμου Ιάκωβος Καμπανέλλης, συναυλίες, αναγνώσεις, 

εργαστήρια, παραστάσεις ερασιτεχνικού θεάτρου- στη Νάξο, τόπο γέννησης του 

Ιάκωβου Καμπανέλλη, όπου λειτουργεί το ομώνυμο Μουσείο. 

 
ΔΙΕΘΝΕΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΟ - ΕΚΔΟΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 

Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού συνεργάζεται με το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού για την παρουσίαση του έργου του συγγραφέα στον διεθνή χώρο. Στο πλαίσιο αυτό, προγραμματίζονται συμπράξεις με επιλεγμένους εκδοτικούςοίκους, που ειδικεύονται στη μετάφραση και έκδοση θεατρικών έργων και με ακαδημαϊκές έδρες ελληνικών σπουδών σε ξένα πανεπιστήμια. Η μεταφραστική και εκδοτική δραστηριότητα θα υποστηριχτεί με ειδικά οργανωμένες εκδηλώσεις σε διεθνή φόρα και εκθέσεις Βιβλίου, σε πανεπιστημιακά Ιδρύματα και καλλιτεχνικούς φορείς, καθώς και με επιστημονικές συναντήσεις. 

Ειδικής αναφοράς χρήζουν δύο μεγάλες εκδηλώσεις στο Παρίσι και το Λονδίνο,πουστόχο έχουν την προσέλκυση του ενδιαφέροντος της διεθνούς επιστημονικής και καλλιτεχνικής κοινότητας και του εκδοτικού κόσμου στον δημιουργό και το έργοτου, αλλά και την ισχυροποίηση της παρουσίας της ελληνικής λογοτεχνικής και δραματικής γραφής και βιβλιοπαραγωγής στον διεθνή χώρο. 

Παρίσι 

Εκδήλωση σε συνεργασία με το Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού, το Τμήμα ΕλληνικώνΣπουδών στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης, την έδρα Ιστορίας και Λογοτεχνίας της Ανωτάτης Σχολής Κοινωνικών Επιστημών του Παρισιού, και άλλους φορείς. 

Λονδίνο 

Εκδήλωση σε συνεργασία με την Εδρα Νεοελληνικής και ΒυζαντινήςΙστορίας,Γλώσσας και Λογοτεχνίας “Κοραής” του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο King’s College του Λονδίνου, με το Hellenic Centre και άλλους φορείς.