«Εδώ Λιλιπούπολη»: Η παιδική ραδιοφωνική εκπομπή που δημιούργησε πολιτική θύελλα

«Εδώ Λιλιπούπολη, εδώ Λιλιπούπολη, σας μιλάει ο δημοσιογράφος Μπρίνης…»: Ήταν ένα πρωϊνό του 1976 όταν η παραπάνω φράση ακούστηκε για πρώτη φορά στον αέρα του Τρίτου Προγράμματος το οποίο, με πρωτοβουλία του τότε διευθυντή του Μάνου Χατζιδάκι, δημιούργησε την πρώτη παιδική εκπομπή στην ιστορία του ελληνικού ραδιοφώνου. Εκείνο το πρωί, βέβαια, κανείς, ούτε καν οι ίδιοι οι εμπνευστές της, δεν μπορούσε να φανταστεί ότι το πρωτοποριακό αυτό εγχείρημα θα έγραφε ιστορία, θα μεγάλωνε γενιές παιδιών και κυρίως ότι θα αποτελούσε πεδίο έντονης πολιτικής αντιπαράθεσης η οποία εξελίχθηκε μέσα από έντονα περιστατικά και απίστευτους διαλόγους!

Γιατί η «Λιλιπούπολη» μπορεί να «χτίστηκε» πάνω σε μια ευφυή ιδέα του Χατζιδάκι ως ένα ραδιοφωνικό πρόγραμμα για να μαθαίνουν τα παιδιά τα χρώματα, τα μεγέθη, τις αποσπάσεις και άλλες χρήσιμες έννοιες μέσα από έξυπνα κείμενα και όμορφες μουσικές, εξελίχθηκε ωσσόσο, πολύ σύντομα, «σε ένα προιόν παιδικό, όχι όμως παιδιάστικο, μια εκπομπή, καμωμένη για παιδιά και έξυπνους μεγάλους» όπως πολύ εύστοχα είχε περιγράψει η στιχουργός των πολυαγαπημένων τραγουδιών της, Μαριανίνα Κριεζή, που «έφυγε» χθες, στα 75 της χρόνια, αφήνοντας ένα πολύ μεγάλο κενό στο ελληνικό τραγούδι που με τόση αφοσίωση, έμπνευση και αξιοπρέπεια υπηρέτησε.

Η «Λιλιπούπολη», βέβαια, δεν γνώρισε επιτυχία εξ αρχής. Το ανίθετο μάλιστα. Τους πρώτους μήνες σημείωνε εξαιρετικά χαμηλές ακροαματοκότητες προκαλώντας, μοιραία, αποηγότευση στην ομάδα των νέων ταταλαντούχων συντελεστών της στην οποία συμμετείχαν μεταξύ άλλων οι συνθέτες Λένα Πλάτωνος, Δημήτρης Μαραγκόπουλος, Νίκος Κυπουργός, οι ερμηνευτές Σπύρος Σακκάς, Σαβίνα Γιάννατου, Νένα Βενετσάνου και Αντώνης Κοντογεωργίου και οι ηθοποιοί Μίρκα Παπακωνσταντίνου, Ράνια Οικονομίδου, Πέπη Οικονομοπούλου, Μίρκα Παπακωνσταντίνου, Άννα Παναγιωτοπούλου, Μίνα Αδαμάκη, Λυδία Κονιόρδου, Θόδωρος Μπογιατζής, Βασίλης Μπουγιουκλάκης, Σταμάτης Φασουλής, Νίκος Τσιλούνης, Σταύρος Μερμήγκης, Λάμπρος Τσάγκας, Μίμης Χρυσομάλλης και Λεύτερης Βογιατζής και βεβαίως η Ρεγγίνα Καπτενάκη και η Ελένη Βλάχου που έγραφαν τα κείμενα. Όλοι πίστευσαν πως ο συνδυασμός χαλημής ακροαματικότητας – υψηλού κόστους οδηγούσε μοιραία στην διακοπή της εμπομπής. Όλοι, πλην του Μάνου Χατζιδάκι που είχε διακρίνει σε αυτήν στοιχεία μοναδικότητας και ριζοσπαστικότητας τα οποία, αν ενδυναμώνονταν και αναδεικνύονταν, θα άγγιζαν ένα επαναστατικό αποτέλεσμα.

Η ιστορία απέδειξε ότι ο διορατικός και με μοναδικό καλλιτεχνικό έντσικτο Χατζιδάκις είχε απόλυτο δίκιο. Με την προσθήκη στην συγγραφική ομάδα της Άννα Παναγιωτοπούλου, η οποία προσέδωσε στους διαλόγους έναν ζωντανό θεατρικό αέρα και την διεύρινση της θεματολογίας οι ήρωες της «Λιλιπούπολης» άρχισαν να αποκτούν ξεχωριστό χαρακτήρα και να λατρεύονται κυρίως από μικρούς αλλά και από αρκετούς σκεπτόμενους μεγάλους.

Η «Λιλιπούπολη» έγινε πλέον μια αληθινή κοινωνία με όλα τα θετικά αλλά και τα κακώς κείμενα που διέπουν μια κοινωνία. Οι αναφορές στην επικαιρότητα ήταν διαρκείς και πανέξυπνες. Ο δήµαρχος Χαρχούδας, ο πονηρός πολιτικάντης που εξαπατά τους πολίτες έχοντας πάντα στο πλευρό του την κολληµένη στην εξουσία, µικροαστή, Πιπινέζα, ο ∆υστροπόπιγκας που διεκδικεί την εξουσία της Λιλιπούπολης από τον Χαρχούδα έχοντας ωε συµπαραστάτη τον καταπιεσµένο παπαγάλο της Πιπινέζας, ο διανοούµενος και αρχαιολάτρης, ∆όκτωρ ∆ρακατώρ, το καταπιεσµένο από τους γονείς του παιδί, ΜπιξΜπιξ, ο εφευρετικός ζαχαροπλάστης, Γλυκόσαυρος και ο φαντασµένος αλλά απαιτητικός εθνικός ποιητής βΚουκουτούζ αποτελούν, επί της ουσίας, το φανταστικό προσωπείο υπαρκών προσώπων. Το γεγονός μάλιστα ότι οι καλλιτέχνες είχαν την απόλυτη ελευθερία να αναφέρονται σε οτιδήποτε και οποιοδήποτε επιθυμούσαν, έδωσε τεράστια ώθηση στο κοινωνικό – πολιτικό προφίλ της «Λιλιπούπολης» που είχε αρχίσει να δημιουργεί πολιτικούς τριγμούς.

«Ακούμε τη "Λιλιπούπολη" και νομίζουμε ότι ακούμε Ράδιο Μόσχα!» θα δηλώσει ευθαρσώς ο Αβέρωφ τη στιγμή που τα τηλέφωνα από συντηριστικούς κύκλους που ζητούν την διακοπή της εκπομπής πέφτουν βροχή. Στην ιστορία, εξάλλου, θα μείνει ο κάθε άλλο παρά ευγενικός διάλογος μεταξύ Τσαλδάρη και Χατζιδάκι για το συγκεκριμένο θέμα. Όταν ο συνθέτης και διευθυντής του Γ΄ προγράμματος ενημερώνεται από τη γραμματέα του πως τον ζητά ο κ. Τσάλδάρης, εκείνος απαντά δυνατά και εξ αποστάσεως: «Να του πεις να πάει στον διάολο» ενώ από την άλλη άκρη της γραμμής ακούγεται μια εξαγριωμένη φωνή να λέει: «Άκουσα, άκουσα». Όταν δε το περισταστικό διαρρέει στη δημοσιότητα και ο Τσαλδάρης ερωτάται επισήμως γι' αυτό, δηλώνει με αυστηρό ύφος πως «σε μια ευνομούμενη Πολιτεία ο Διευθυντής ενός ραδιοφωνικού προγράμματος αν τυχόν διαφωνεί με τον προϊστάμενο Υπουργό του, οφείλει να παραιτηθεί». Για να πάρει από τον Χατζιδάκι την απάντηση: «σε μια ευνομούμενη Πολιτεία ο Προϊστάμενος Υπουργός πρέπει να απολύσει τον Διευθυντή ενός ραδιοφωνικού προγράμματος αν έχει τα κότσια»...!

Η σθεναρή στάση του Μάνου Χατζιδάκι, που υπερασπίστηκε τη «Λιλιπούπολη» με όλες του τις δυνάμεις - λέγεται ότι φύλαγε τις ταινίες με τις εκπομπές στο σπίτι του - δεν στάθηκε ικανή να τη σώσει από τον ανελέητο πόλεμο που δεχόταν και ο οποίος έφθασε μέχρι τα δικαστήρια. Κάπως η θρυλική «Λιλιπούπολη» έριξε οριστικά αυλαία το 1980, μετά από έναν μαραθώνιο 400 εκπομπών από τις οποίες σώζονται, δυσυχώς, μόνον οι 100.

Η ελεύθερη φωνή της «Λιλιπούπολης» και των ηρώων της, ωστόσο, δεν σίγησε. Καταγράφηκε στην δισκογραφία, αποτέλεσε θέμα παραστάσεων, ενέπνευσε νέους καλλιτέχνες και συνέχισε να μεγαλώνει γενιές. Το μεγάλο μυστικό της είχε καταφέρει να το συμπυκνώσει, εξαιρετικά εύστοχα, ο Μάνος Χατζιδάκις σε λίγες μόνον προτάσεις: «Η "Λιλιπούπολη" υπήρξε γέννημα μιας φιλελεύθερης και πειραματικής ραδιοφωνίας από τη μιά, του Τρίτου Προγράμματος' κι από την άλλη, μιας ομάδας νέων ανθρώπων με πολύ ταλέντο που συγκεντρώθηκαν στο Τρίτο και δούλεψαν ελεύθερα με κέφι με αξιοπρέπεια και αυτοσεβασμό. Αυτό βέβαια δεν στάθηκε εμπόδιο στο να εξοργιστεί η αντιδραστική παραδημοσιογραφία του ελληνικού τύπου που χαρακτήρισε την ΅Λιλιπούπολη΅ σαν...κομμουνιστική. Ισως γιατί πρώτη φορά κάποιοι μιλούσαν στα παιδιά υπεύθυνα με καθαρή ποιητική γλώσσα θίγοντας θέματα που βασανίζουν και πονάν τον τόπο, κι όχι σαν εκπαιδευτικοί η γονείς ανόητοι που συμπεριφέρονται στα παιδιά, λες κι αποτείνονται σε υπανάπτυκτους και ατελείς οργανισμούς με θέματα ανώδυνα και γλώσσα απονεκρωμένη και συμβατική»!

Ειδήσεις σήμερα:

Γιατί ο Μητσοτάκης έδιωξε τον τον Σπήλιο Λιβανό

Η Meta απειλεί να αποσύρει Facebook και Instagram από την Ευρώπη

Οικογενειακή τραγωδία στην Πιερία, δυο ανεμβολίαστοι αδερφοί πέθαναν με διαφορά μιας εβδομάδας