Η Άννα Μαρία Τσακάλη μιλά για τη νέα της έκθεση ζωγραφικής στην Γκαλερί Kalfayan

«Τέσσερις Εποχές» είναι τίτλος της νέας έκθεσης  ζωγραφικής της Άννα Μαρίας Τσακάλη που εγκαινιάστηκε την περασμένη εβδομάδα στην Γκαλερί  Kalfayan (Χάρητος 11, Κολωνάκι, Αθήνα) και θα λειτουργεί μέχρι τις 4 Ιουνίου.  Με αφορμή την έκθεση αυτή η καλλιτέχνις μιλά στο protothema.gr για τις πηγές έμπνευσής της, τα μηνύματα που αποπνέουν τα καινούργια της έργα αλλά και για τον κομβικό ρόλο που διαδραματίζει η φύση στη ζωή και στην τέχνη της. 

Ζωγραφίζετε την φύση σε όλο της το μεγαλείο και με πολλή μεγάλη ευαισθησία. Τι συμβολίζει για εσάς αυτή η θεματολογία;

Μιλώντας για την φύση μιλάω για την ζωή, για την ανθρώπινη κατάσταση. Τα φυτά είναι οι πρωταγωνιστές μου τα ζωντανά πορτραίτα. Αυτή η μεταφορά μου δίνει μια μεγαλύτερη ελευθέρια. Στην φύση αναγνωρίζουμε όλες τις φάσεις της ζωής που έχουν μια αναγκαιότητα γιατί στην κοινωνία που ζούμε υπάρχουν πολλά που είναι έξω από εμάς, μας επιβάλλονται. Με αυτήν την έννοια είναι σαν να προσπαθώ να ξαναβρώ μια καθαρότητα, μια ουσιαστική σχέση με αυτό που πραγματικά είμαστε και βιώνουμε. Για μένα το να ζωγραφίζω την φύση είναι εάν είδος κάθαρσης, που όμως κουβαλάει όλη την προβληματική της σύγχρονης ζωής. Δεν ζωγραφίζω τον παράδεισο η κάτι ιδεατό. Δεν ζωγραφίζω δεδομένες εικόνες. Το έργο το ίδιο είναι κι αυτό φύση και περιέχει τις εντάσεις, τις επιλογές, την επιθυμία. Είναι το δικό μου πεδίο ελευθέριας. Θέλω να έρθει στο φως αυτό που δεν περιγράφεται που είναι άγνωστο ακόμη και σε μένα.
Στα πρόσφατα έργα δίνεται μια μεγαλύτερη θέση στο ένστικτο, στο τυχαίο, τα έργα καταγράφουν κραδασμούς και αλλαγές που τις βιώνουμε και στην φύση και σε μας τους ιδίους. Ήθελα να είναι φανερή η έννοια του ρυθμού που πρωταρχικά υπάρχει στην ζωή και μας ακολουθεί. Εάν είδος σπείρας που επανέρχεται πάντα διαφορετικό. Οι τέσσερις εποχές προέκυψαν σαν ζωτικές παρουσίες καταγράφοντας ρυθμούς και αλλαγές. Η εικόνα της αναγέννησης που αναμένεται υστέρα από το κλείσιμο, η κορύφωση και η σιγή είναι πράγματα που βιώνουμε . Δεν μιλάω για την ανθρώπινη εικόνα αλλά για το ανθρώπινο βίωμα. Η ιδέα της ομορφιάς είναι για μένα αναγκαία, ένας προορισμός στην ζωγραφική εικόνα, γιατί η ιδιά η διαδικασία της ζωγραφικής είναι αντίστοιχη της ανθοφορίας και της καρποφορίας ενός νοήματος.

Πόσο μοιραία και αναπόφευκτη είναι αυτή σας η σχέση με τη φύση στην ζωή σας;

Η φύση μάς κυκλώνει και μάς συνοδεύει ακόμη κι αν ζούμε στην πόλη. Ζούμε τις εποχές περιμένουμε την αλλαγή. Σε όλη μου την ζωή με μάγευαν οι ευωδίες και έχω θαυμασμό για την ομορφιά που αλλάζει πρόσωπο κάθε εποχή. Μπροστά στις μεγαλειώδεις εικόνες της φύσης αισθανόμαστε ότι ξαναβρίσκουμε την βαθύτερη μας σχέση με τον κόσμο κάτι πρωταρχικό που μας συνδέει κι αυτό μας δίνει χαρά. Εγώ παρακολουθώ το μεγάλωμα των φυτών, την ανθοφορία που είναι σαν την στιγμή του ερωτά και μετρά πάλι την σιωπή γεμάτη προετοιμασία για να ξαναγεννηθούν αργότερα πάλι.

Τελικά ο άνθρωπος θα αργήσει να καταλάβει την αναγκαιότητα της φύσης, ως ομορφιά και διέξοδο της ζωής του;

Ο άνθρωπος αισθάνεται την ανάγκη της φύσης σαν αλλαγή στον τρόπο ζωής της πόλης που γίνεται όλο και πιο πιεστικός. Η ομορφιά της μπορεί να μας ανανεώσει και να μας κάνει να δούμε τα πράγματα από την αρχή, να επαναφορτίσει τις μπαταρίες μας με δύναμη. Η φύση είναι δυνατή, είναι ενέργεια, έχει αρχές και είμαστε κομμάτι της. Όμως ο άνθρωπος έχει γίνει επικίνδυνος, δεν σέβεται την φύση, την τραυματίζει, το τοπίο τραυματίζεται στο όνομα του κέρδους. Υπάρχει πλέον κάτι επείγον , που αρχίζουμε να συνειδητοποιούμε.

Εκτός από αυτήν την θεματολογία τι άλλο σας συγκινεί και σας εμπνέει στην ζωγραφική γενικότερα;

Πολλά με έχουν συγκινήσει στην διάρκεια της ζωγραφικής μου πορείας. Η σχέση με την πόλη, με την γεωμετρία, τα εσωτερικά που άφηνα υπόνοιες ανθρώπινης παρουσίας, τα παράθυρα που ήταν σαν ματιά στον χώρο. Το στοιχείο της απουσίας του ανθρώπου που μόλις έφυγε αφήνοντας μικρά σημάδια είναι κάτι που με γοήτευε. Κάποια στιγμή όμως αυτό με κούρασε και αναζήτησα να μιλήσω για τον χώρο και το φως, για το ζωντανό και την ομορφιά, έτσι οδηγήθηκα στις θάλασσες και στην φύση. Με εμπνέει ο διάλογος με τον κόσμο γύρω μου, η προσπάθεια να ακολουθήσω τις επιθυμίες μου και να ζήσω ελεύθερη με την ζωγραφική. Είναι σημαντικό να μπορείς να παρακολουθήσεις τις διαφορετικές περιόδους στην πορεία ενός ζωγράφου και πλαστικά και θεματολογία. Ακόμη και στην ιδιά θεματολογία υπάρχει εξέλιξη. Τα έργα είναι πάντα διαφορετικά γιατί και σαν άνθρωποι αλλάζουμε. Η ζωγραφική αποκαλύπτει αυτό που βαθύτερα βιώνουμε.

Μιλήστε μας λίγο για την ευθραυστότητα των λουλουδιών που ζωγραφίζετε.`Εχει αυτό για εσάς μία μεταφορική σημασία;

Για μένα η ευθραυστότητα των λουλουδιών, η ένταση, η ενέργεια και το εφήμερο που έχουν είναι κάτι που με διαπερνά. Η φύση είναι εάν μεγάλο μάθημα αντοχής, επίμονης και αντίστασης. Το πως ο σπόρος μέσα από το σκληρό χώμα του Χειμώνα ξυπνά και ανθοφορεί την Άνοιξη, το πως η σιωπή στα κλαδιά του Χειμώνα κυοφορεί το μπουμπούκιασμα είναι για μένα μια διαδρομή ζωής. Πολλές φορές σκληρή και δύσκολη μέχρι να βγει στο φως.
Ακόμη και κομμένα τα λουλούδια προσπαθούν να διατηρήσουν το χρώμα, την ευωδιά, το σχήμα τους σαν ύστατη αξιοπρέπεια. Βλέπουμε πόση δύναμη κρύβουν μέσα σε αυτήν την ευθραυστότητα. Είναι το ερωτικό κομμάτι του φυτού που οδηγεί στον καρπό, αλλά οι κορμοί είναι ανθεκτικοί. Οι τέσσερις εποχές είναι διαδρομές ζωής με ομορφιά σε κάθε φάση της πορείας.

Πόσο αναγκαίο και σημαντικό είναι το βλέμμα του καλλιτέχνη στα πράγματα που άλλοι δεν βλέπουν ή δεν δίνουν σημασία, προσπερνώντας τα;

Ζούμε με τρομακτικούς ρυθμούς ταχύτητας και αλλαγών και δεν προσέχουμε πολλά πράγματα, δεν έχουμε τον χρόνο, ακόμη και η επαφή με τον εαυτό μας γίνεται ολοένα δυσκολότερη.
Νομίζω ότι το βλέμμα του καλλιτέχνη μπορεί να επιλέξει, να σταματήσει τον χρόνο σε κάτι, να μας ευαισθητοποιήσει να ξαναβρούμε μια επαφή πιο ουσιαστική με τον κοσμοναυτών το βλέμμα μπορεί να μας ξυπνήσει, να μας τρομάξει, να μας μαγέψει, να μας θέσει ερωτήματα. Σε κάποιες περιπτώσεις να μας υπενθυμίσει μικρά και ουσιαστικά, να είναι εάν αντίδοτο στο άγχος.

Ο καλλιτέχνης είναι εάν παλλόμενο σύστημα, εάν ευαίσθητο φιλμ. Χρειάζεται όμως εάν εργαλείο, μια γλώσσα κι αυτό για μένα είναι η ζωγραφική, για να μπορέσει να καταγράψει αυτόν τον παλμό. Μετά είναι στους άλλους να το αναγνωρίσουν.

Τι σημαίνει για εσάς να είσαι καλλιτέχνης σήμερα μέσα στην γενικότερη ισοπέδωση αξιών που βιώνουμε;

Ο κάθε δημιουργός στήνει τον δικό του κόσμο, την δική του γλώσσα και διαλέγει από αυτό το χάος που ζούμε για το τι θέλει να μιλήσει.
Η Τέχνη είναι το πρόσωπο μας, η διαφορά μας, ένας τρόπος να ξαναβρούμε αξίες, τις ατομικές του ο καθένας και να συνομιλήσουμε με αυτές. Σιγουρά η πολυπρόσωπη εποχή μας, με την υπερπληροφόρηση δεν αφήνει περιθώρια για να υπάρξει Αιακό σύστημα. Το ουσιαστικό μπερδεύεται με το ανούσιο που μπορεί να εμφανίζεται πιο γοητευτικό και υπάρχουν καλλιτέχνες που συνομιλούν πιο ευκολά η πιο δύσκολα με την εποχή. Εξάλλου κάθε εποχή διαλέγει το δικό της πρόσωπο στην τέχνη. Το σημαντικό νομίζω που κάνει ένας καλλιτέχνης είναι να προτείνει, να εκφράσει και να περιμένει τις απαντήσεις. Χαίρομαι πολύ που παρουσιάζω την ζωγραφική μου στην Ελλάδα κάτι που επιθυμούσα διακαώς. Στο Τελλόγλειο μπόρεσα να δείξω τα έργα της δεκαετίας που φάνηκαν στο Παρίσι σε πολλές ατομικές εκθέσεις και έγινε η γέφυρα με το τώρα. Η έκθεση μου στην γκαλερί Καλόφαγαν είναι πάρα πολύ σημαντική για μένα γιατί δείχνω στην Αθηνά τα τελευταία μου έργα.

Ημέρες και ώρες λειτουργίας της έκθεσης
Δευτέρα 11.00 - 15.00
Τρίτη - Παρασκευή 11.00 - 19.00
Σάββατο 11.00 – 15.00