Ροβήρος Μανθούλης: Η Ταινιοθήκη της Ελλάδος τιμά τη μνήμη του με την προβολή μιας σημαντικής ταινίας του

Μερικές εβδομάδες μετά το θάνατο του Ροβήρου Μανθούλη, η Ταινιοθήκη της Ελλάδος τιμά τον πρωτοπόρο της ανανέωσης του ελληνικού κινηματογράφου και τον πρωτεργάτη του ελληνικού ντοκιμαντέρ, με την προβολή μιας από τις σημαντικότερες ταινίες του.

Ο λόγος για την ταινία «Πρόσωπο με πρόσωπο» (1966) που θα προβληθεί, σε πρώτη προβολή, ψηφιακά αποκατεστημένη σε 4Κ, την Πέμπτη 9 Ιουνίου, στις 21.30, στον θερινό κινηματογράφο ΛΑΪΣ, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό. Η ταινία θα προβληθεί και διαδικτυακά και η online προβολή θα είναι διαθέσιμη για 24 ώρες.

Η προβολή συμπίπτει με τη διεξαγωγή του 12ου Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας όπου ήδη παίχτηκε με επιτυχία το πρώτο επεισόδιο από την θρυλική σειρά του Ροβήρου Μανθούλη «Ακυβέρνητες πολιτείες» σε συνεργασία με την ψηφιακή πλατφόρμα της ΕΡT, ERTFLIX που θα δείξει το σύνολο της σειράς.  

Η βασική ιστορία της ταινίας αφορά έναν φτωχό καθηγητή Αγγλικών που κάνει φροντιστήριο στην κόρη μιας οικογένειας νεόπλουτων και φλερτάρει τόσο με την κόρη όσο και με τη μάνα της. Οι εσωτερικές συγκρούσεις του ήρωα, η μικροαστική πικρία, η συντριβή των ονείρων της νιότης και οι συμβιβασμοί στην υποκρισία του μεγαλοαστικού περιβάλλοντος αποδίδονται με μια οξεία αίσθηση του χιούμορ στους διάλογους. Παραπέρα όμως ο Μανθούλης, με το καινοτόμο σκηνοθετικό ύφος του καυτηριάζει την προδικτατορική πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα, σατιρίζει την ανερχόμενη τάξη των νεόπλουτων και επιπλέον στιγματίζει την πολεοδομική καταστροφή της Αθήνας την δεκαετία του 1960.

Η εμβληματική ταινία του Ροβήρου Μανθούλη «Πρόσωπο με πρόσωπο» (1966), γυρίστηκε λίγο πριν τη Δικτατορία και αποτελεί μια διεισδυτική ματιά στην Αθήνα της πολεοδομικής ανάπτυξης και στα αδιέξοδα της νέας γενιάς. Σενάριο δεν υποβλήθηκε στη Λογοκρισία και το γύρισμα άρχισε με την άδεια για ένα προηγούμενο ντοκιμαντέρ. Η κόπια πρόλαβε να βγει από το εργαστήριο για να πάρει μέρος στο θρυλικό Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης του 1966. Εκεί ξεσήκωσε τη φοιτητική νεολαία, εντυπωσίασε τους ξένους κριτικούς και πήρε το Βραβείο Σκηνοθεσίας. Τη κριτική επιτροπή απάρτιζαν οι: Γιάννης Τσαρούχης, Μάνος Χατζιδάκις, Έλλη Λαμπέτη, Φιλοποίμην Φίνος, Γιάννης Μπακογιαννόπουλος, Γρηγόρης Γρηγορίου. Το κοινό περίμενε τον σκηνοθέτη στην έξοδο, τον σήκωσε στους ώμους, σαν ολυμπιονίκη, και τον πήγε στους έκπληκτους Γάλλους κριτικούς που τον περίμεναν στο καφενείο για να του πάρουν συνέντευξη.

Τον επόμενο χρόνο, το «Πρόσωπο με πρόσωπο» κλήθηκε να πάρει μέρος σε διάφορα φεστιβάλ, αρχής γενομένης από το ∆ιεθνές Φεστιβάλ Νέου Κινηματογράφου στην πόλη Υέρ της νότιας Γαλλίας. Το Φεστιβάλ έκανε έναρξη με το Πρόσωπο με πρόσωπο την 21η Απριλίου 1967, ημέρα που έγινε το χουντικό πραξικόπημα στην Ελλάδα. Η ταινία βέβαια ήταν προφητική, αλλά τέτοια σύμπτωση δεν μπορούσε να την περιμένει κανείς. Πιθανότατα υπήρξε η πρώτη αντιχουντική εκδήλωση που έγινε στο εξωτερικό, με δεκάδες δημοσιογράφους, κάμερες , μικρόφωνα και με τις συνεντεύξεις του Μανθούλη να μεταδίδονται το ίδιο βράδυ από πολλά ευρωπαϊκά ραδιόφωνα. Την επόμενη εβδομάδα το Φεστιβάλ Κανών οργάνωσε μια ειδική προβολή, αδιαφορώντας για τις διαμαρτυρίες της χούντας. Η ταινία απαγορεύτηκε στην Ελλάδα «καθ’ άπασαν την επικράτειαν, δια λόγους γενικοτέρας θέσεως», το διαβατήριο του σκηνοθέτη ακυρώθηκε, η αστυνομία επισκέφτηκε το σπίτι του, το όνομά του μπήκε στη μαύρη λίστα που δεν έπρεπε να αναφέρει ο τύπος.

Αυτοεξόριστος πια στο Παρίσι, ο Ροβήρος Μανθούλης ξεκινά μια μακρόχρονη και δημιουργική συνεργασία με την Γαλλική Τηλεόραση και αναδεικνύεται ως ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες σκηνοθέτες της διασποράς.

Στην ταινία παίζουν οι ηθοποιοί Κώστας Μεσάρης, Ελένη Σταυροπούλου, Θεανώ Ιωαννίδου, Λάμπρος Κοτσίρης, Αλέξης Γεωργίου, και Μαίρη Γκότση.

Η ταινία του Ροβήρου Μανθούλη, «Πρόσωπο με πρόσωπο» (1966) αποκαταστάθηκε ψηφιακά σε 4Κ στο μεγαλύτερο εργαστήριο της Ευρώπης L’Immagine Ritrovata -σε συνεργασία με ελληνικά εργαστήρια. Η αποκατάσταση εικόνας και ήχου έγινε από τα πρώτης γενιάς αρνητικά 35mm που συντηρούνται στα αρχεία της Ταινιοθήκης της Ελλάδος.Η υποδειγματική αυτή δουλειά πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη του προγράμματος “A Season of Classic Films”, μια πρωτοβουλία της ACE –Association des Cinémathèques Européennes (Ένωση Ευρωπαϊκών Ταινιοθηκών), ως μέρος του προγράμματος Δημιουργική Ευρώπη MEDIA και με την υποστήριξη του προγράμματος ΕΣΠΑ και του ΠΕΠ Αττικής. Υπεύθυνη του έργου αποκατάστασης ήταν η Ηλέκτρα Βενάκη.