Summer Nostos Festival: Άνοιξε τις πύλες του στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος

Ενδιαφέρουσες εκθέσεις, διαδραστικές εγκαταστάσεις αλλά και πρωτόγνωρες εμπειρίες εικονικής πραγματικότητας περιλαμβάνει το πρόγραμμα του Summer Nostos Festival (SNF), που άνοιξε τις πύλες του την Παρασκευή 17 Ιουνίου, στους χώρους του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Η φετινή διοργάνωση επικεντρώνεται στο κορυφαίο αγαθό που δεν είναι άλλο από την Υγεία.

Ανάμεσα στις παράλληλες εκδηλώσεις ξεχωρίζουν η έκθεση «A Template for Future Hospitals» του Renzo Piano Building Workshop (RPBW) που παρουσιάζει τα τρία νέα νοσοκομεία της Πρωτοβουλίας για την Υγεία του ΙΣΝ και οι διαδραστικές εγκαταστάσεις του Μεξικανού εικαστικού καλλιτέχνη Rafael Lozano-Hemmer Remote Pulse και Recorded Assembly.

Παράλληλα οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να παίξουν τένις, να χορέψουν, να κάνουν σερφ, yoga και αναρρίχηση αλλά και να ταξιδέψουν σε έναν παγκόσμιο χάρτη με δεδομένα υγείας μέσω της έκθεση «Μια Διαδραστική Παγκόσμια Εμπειρία με Δεδομένα Υγείας», από το Πανεπιστήμιο Johns Hopkins και την έκθεση φωτογραφίας «Επί νοός ειρήνη» του Θοδωρή Νικολάου, για μια πολυπρισματική θέαση του κόσμου της ψυχικής υγείας.


Η είσοδος σε όλες τις εκδηλώσεις θα είναι ελεύθερη για το κοινό

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

A Template of Future Hospitals by Renzo Piano Building Workshop (RPBW)
17 Ιουνίου – 3 Ιουλίου 2022
10:00-22:00, Υποδοχή Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος (ΕΒΕ), ΚΠΙΣΝ

Το 2017, το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) σε ένα κοινό όραμα με το αρχιτεκτονικό γραφείο Renzo Piano Building Workshop (RPBW) και σε συνεργασία με τη Betaplan ξεκίνησαν να συνεργάζονται, στο πλαίσιο της διεθνούς Πρωτοβουλίας για την Υγεία του ΙΣΝ, με σκοπό τη δημιουργία πρότυπων νοσοκομείων για το μέλλον και την παράδοση τριών εξ αυτών στο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Το Γενικό Νοσοκομείο Κομοτηνής ΙΣΝ, το Γενικό Νοσοκομείο Σπάρτης ΙΣΝ και το Πανεπιστημιακό Παιδιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης ΙΣΝ θα λειτουργούν ως υπερσύγχρονα, δημόσια νοσοκομεία διεθνών προδιαγραφών, με έδρα περιοχές με περιορισμένη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, που βρίσκονται στην ελληνική περιφέρεια, παρέχοντας ισότιμη και ποιοτική υγειονομική περίθαλψη για όλους. Με την ολοκλήρωση και παράδοσή τους να έχει προγραμματιστεί εντός του 2025, τα τρία νοσοκομεία φιλοδοξούν να καταστούν διεθνή σημεία αναφοράς στον τομέα των νοσοκομειακών υποδομών.

Το νοσοκομείο του μέλλοντος σχεδιάζεται, κατασκευάζεται και λειτουργεί με επίκεντρο τον άνθρωπο. Ο σχεδιασμός διαπνέεται από τρεις βασικές αρχές: τη σημασία της φύσης και τη θεραπευτική δύναμή της, την περιβαλλοντική βιωσιμότητα που έχει ως στόχο να μειώσει το αποτύπωμα άνθρακα των νοσοκομείων κατά την προετοιμασία για ένα μέλλον με μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, καθώς και την ιατρική αριστεία σε συνδυασμό με την ολιστική, ασθενοκεντρική φροντίδα. Η έκθεση περιλαμβάνει αρχιτεκτονικές μακέτες, κατόψεις και σχέδια, καθώς και τρισδιάστατες απεικονίσεις των τριών νοσοκομείων.

Remote Pulse και Recorded Assembly
17 Ιουνίου – 3 Ιουλίου 2022
Όλη την ημέρα, Όχθες Καναλιού & Αγορά, ΚΠΙΣΝ

Remote Pulse
Ένας μεγάλος αριθμός των καλλιτεχνικών εγκαταστάσεων και των έργων του Rafael Lozano-Hemmer παρουσιάζονται σε μεγάλη κλίμακα, καθηλώνοντας τον θεατή, ενώ για να τεθούν σε λειτουργία απαιτούν τη συμμετοχή του κοινού. Η δημιουργία έργων τέχνης που περιλαμβάνουν βιομετρικά στοιχεία είναι ιδιαίτερα επίκαιρη. Ο καλλιτέχνης χρησιμοποιεί, ωστόσο, αυτήν την τεχνολογία, όχι για να πραγματοποιήσει μετρήσεις, αλλά για να αυξήσει τη σύνδεση και την επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων.

Σε αυτήν τη διαδραστική εγκατάσταση, δύο άνθρωποι σε διαφορετικές τοποθεσίες μπορούν να αισθανθούν ο ένας τον καρδιακό παλμό του άλλου, χωρίς καμία άλλη αναγνωριστική ένδειξη. Αυτή η εμπειρία έχει καταγραφεί ως βαθιά συγκινητική. Μία πολύπλοκη ιδέα επικοινωνείται με έναν απλό χτύπο της καρδιάς. Το έργο Remote Pulse παρουσιάστηκε αρχικά ως μέρος της εγκατάστασης Border Tuner του Lozano-Hemmer στα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού, με τον έναν σταθμό να βρίσκεται στην Ciudad Juárez της Chihuahua στο Μεξικό και τον άλλο στο El Paso, στο Τέξας.

Recorded Assembly

Η δημόσια εγκατάσταση Recorded Assembly του Rafael Lozano-Hemmer παρουσιάζει μία διευρυμένη όψη του προσώπου κάθε μέλους από το κοινό, αναμιγνύοντας σταδιακά έως και 600.000 πρόσωπα, σε ένα τελικό αποτέλεσμα που θα μπορούσε να θεωρηθεί ένα συλλογικό πορτρέτο της ανθρωπότητας. Το έργο λειτουργεί ως υπενθύμιση ότι είμαστε όλοι ένα, καθώς αντικρίζει κανείς πολλαπλά χαρακτηριστικά και χειρονομίες να συνενώνονται, κάνοντάς μας να διερωτόμαστε πού ξεκινάει ο καθένας μας και πού οι άλλοι. Το συναίσθημα είναι αόριστα οικείο και ταυτόχρονα εντελώς ξένο.
Ο καλλιτέχνης εμπνεύστηκε από την τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου που χρησιμοποιείται για την αναζήτηση, τον εντοπισμό και τη στόχευση ανθρώπων. Το έργο αυτό ανατρέπει τη λειτουργία αυτής της τεχνολογίας, προκειμένου να τονίσει την αυθαίρετη φύση της χρήσης της για τον εντοπισμό και την ταυτοποίηση. Το έργο Recorded Assembly θα είναι ένα ζωντανό και διαρκώς μεταβαλλόμενο πορτρέτο, το οποίο θα δημιουργείται κάθε βράδυ, ενεργοποιώντας τον δημόσιο χώρο, κατά τη διάρκεια του SNF Nostos Ηealth.

Rafael Lozano-Hemmer
Ο Rafael Lozano-Hemmer γεννήθηκε στην Πόλη του Μεξικό, το 1967. Το 1989 απέκτησε πτυχίο (B.Sc.) στη Φυσική Χημεία από το Πανεπιστήμιο Concordia στο Μοντρεάλ του Καναδά. Είναι media artist, με το έργο του να εστιάζει στη διασταύρωση της αρχιτεκτονικής και των παραστατικών τεχνών. Δημιουργεί πλατφόρμες για τη συμμετοχή του κοινού, χρησιμοποιώντας τεχνολογίες όπως ρομποτικά φώτα, ψηφιακά σιντριβάνια, τεχνολογίες επιτήρησης, τοίχους πολυμέσων και τηλεματικά δίκτυα. Εμπνευσμένα από υπερθεάματα, καρναβάλια και animatronics, τα έργα του χρησιμοποιούν το φως και τη σκιά, λειτουργώντας ως «αντιμνημεία για την ξένη αυτενέργεια». Ήταν ο πρώτος καλλιτέχνης που εκπροσώπησε επίσημα το Μεξικό στη Μπιενάλε της Βενετίας το 2007. Έχει συμμετάσχει σε Μπιενάλε και Τριενάλε Τέχνης διεθνώς.

VR Experiences στο SNF Nostos
17 - 26 Ιουνίου, 2022
10:00 – 14:00 και 18:00 - 22:00, Θόλος & Κανάλι, ΚΠΙΣΝ

Στο φετινό SNF Nostos Health οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν μοναδικές εμπειρίες σε ένα συναρπαστικό περιβάλλον εικονικής πραγματικότητας (Virtual Reality) που προωθεί τη σωματική και ψυχική ευεξία, συνδυάζοντας την υγεία και τη διασκέδαση, σ’ ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα δραστηριοτήτων.

Νιώσε την αδρεναλίνη να ανεβαίνει καθώς γυμνάζεσαι, τρέχεις, πηδάς, χόρεψε με δυναμικά beat, ανέβα στη σανίδα και κάνε surf στο Κανάλι του ΚΠΙΣΝ, σκαρφάλωσε στα πιο ψηλά σημεία της πόλης, παίξε πινγκ-πονγκ με εικονικές ρακέτες. Χαλάρωσε και αναζωογονήσου με τον VR διαλογισμό. Δοκίμασε την εμπειρία που προσφέρουν τα VR παιχνίδια και οι νέες τεχνολογίες, και πάρε μια πρώτη γεύση από το μέλλον!

Επί νοός ειρήνη
17 Ιουνίου – 31 Ιουλίου 2022
10:00 - 22:00, Αίθριο 4ου ορόφου ΕΒΕ, ΚΠΙΣΝ

Το έργο Επί νοός ειρήνη (“Wish peace in mind”) του Θοδωρή Νικολάου αποτελεί μια πολυπρισματική θέαση του κόσμου της ψυχικής υγείας. Μέσα από εννιά ενότητες - αναπαραστάσεις, μέρος των οποίων είναι και το προσωπικό βίωμα του φωτογράφου, ο δημιουργός μας συστήνει και μας εξοικειώνει με τον «άλλον», ο οποίος με την αντιστροφή του φωτογραφικού ειδώλου, ίσως εν τέλει να είναι ο καθένας από εμάς.
Ο Θοδωρής Νικολάου τα τελευταία πέντε χρόνια επισκέπτεται συστηματικά ψυχιατρικά νοσοκομεία και τμήματα ανά την Ελλάδα, και ερευνά ένα κατακερματισμένο ψυχιατρικό σύστημα δημόσιας υγείας, καταγράφοντας τις αντιφάσεις, τα προσωπικά αδιέξοδα, τον στιγματισμό και τον κοινωνικό αποκλεισμό που αυτό γεννά. Δεν μένει όμως εκεί. Δεν τον ενδιαφέρει μονάχα το σκοτάδι. Στο έργο του εντάσσει τη ζωή μετά από το ίδρυμα. Μια ζωή φωτεινή, στις κοινοτικές δομές επανένταξης και ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης. Εκεί θα δει και θα γνωρίσει ανθρώπους που εργάζονται, ερωτεύονται, ταξιδεύουν, ελπίζουν. Σε αυτούς, ο φωτογράφος θα δώσει τη φωτογραφική μηχανή και θα εντάξει τη ματιά τους στο έργο του, διερωτώμενος παράλληλα για τη δημοκρατικότητα της Φωτογραφίας, τον ορισμό της Τέχνης και του Ντοκουμέντου, ποιος ο φορέας τους και αν τελικά μπορεί να υπάρξει μια αδιαμεσολοβάτητη απεικόνιση του κόσμου της ψυχικής υγείας, με δημιουργούς τους ίδιους τους πρωταγωνιστές της.
Η ψυχική «ασθένεια» κρύβει πολλές φορές βαθιά οδύνη. Η κοινωνική επανένταξη, αυτή η βαθιά δημοκρατική και ριζοσπαστική μεταρρύθμιση στη χώρα μας έχει μείνει ανολοκλήρωτη. Σκοπός του έργου δεν είναι απλώς ο θεατής να ανακαλύψει ή να περιηγηθεί σε έναν κόσμο, αλλά να τον φωτίσει, να γίνει ένα με αυτόν. Ο τίτλος της έκθεσης προέρχεται από έναν τοίχο στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής, όπου κάποιος νοσηλευόμενος είχε γράψει τη φράση Wish Peace in Mind.
Θοδωρής Νικολάου
Ο Θοδωρής Νικολάου είναι φωτογράφος και δημοσιογράφος, γεννημένος το 1982 στην Χαλκίδα. Η πρώτη του επαφή με την ερευνητική δημοσιογραφία είναι στην εφημερίδα Τα Νέα του Δημοσιογραφικού Οργανισμού Λαμπράκη. Ειδικεύεται στο κοινωνικό ρεπορτάζ και πραγματοποιεί δεκάδες έρευνες και αποστολές. Τα επόμενα χρόνια το ενδιαφέρον του στρέφεται στη φωτογραφία και ολοκληρώνει ένα πολυετές οδοιπορικό στα Βαλκάνια, το οποίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Άγρα με τίτλο «Αίμος: Διαδρομές στα Βαλκάνια». Στο επίκεντρο της δουλειάς του βρίσκεται πάντοτε ο άνθρωπος, με κύριο σημείο ενδιαφέροντος την ψυχική υγεία, τις προσφυγικές ροές, την οικονομική, οικολογική και πανδημική κρίση, τις κοινωνικά ευπαθείς ομάδες, τους κοινωνικούς μετασχηματισμούς. Άρθρα, projects, έρευνες και συνεντεύξεις του έχουν δημοσιευτεί σε Μ.Μ.Ε στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Δουλειές του έχουν εκτεθεί σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις ανά τον κόσμο. Κατέχει μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στη Φωτογραφία και την Οπτική Γλώσσα, πτυχίο στις Οικονομικές Επιστήμες και έχει ειδικευτεί στη Φωτογραφία Ντοκουμέντου. Διδάσκει Φωτογραφία Ντοκουμέντου και Οπτική Αφήγηση σε Σχολές και Εργαστήρια Φωτογραφίας.

Μια Διαδραστική Παγκόσμια Εμπειρία με Δεδομένα Υγείας
17 Ιουνίου – 3 Ιουλίου 2022
10:00 – 22:00, Πύργος Βιβλίων ΕΒΕ, ΚΠΙΣΝ
Η πανδημία COVID-19 αποκάλυψε την πραγματική έκταση των υγειονομικών ανισοτήτων σε όλο τον κόσμο, φέρνοντας στην επιφάνεια τις υφιστάμενες συστημικές ανισότητες στις παρεχόμενες υποδομές υγειονομικής περίθαλψης και συνθήκες διαβίωσης. Οι ανισότητες αυτές εκδηλώνονται μέσω της υψηλής επιδημιολογικής επιβάρυνσης που πλήττει δυσανάλογα τους πιο ευάλωτους πληθυσμούς, και ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια πανδημιών και άλλων δημόσιων υγειονομικών κρίσεων. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δυόμισι ετών, η πανδημία COVID-19 υποχρέωσε τα εκάστοτε εθνικά συστήματα δημόσιας υγείας, τις κυβερνήσεις και μεμονωμένους πολίτες να αναλάβουν δράση και σημειώθηκε πρόοδος προς πολλές κατευθύνσεις. Ωστόσο, η ενέργεια που έχει επενδυθεί και τα διαθέσιμα μέσα που έχουν συγκεντρωθεί και επικεντρώνονται στη βελτίωση των εθνικών συστημάτων δημόσιας υγείας δεν πρέπει να εκλείψουν, καθώς περιορίζονται οι συνέπειες της πανδημίας COVID-19. Η έμφαση στα δημόσια προσβάσιμα και αξιοποιήσιμα δεδομένα που προέκυψαν από την πανδημία είναι ζωτικής σημασίας και πρέπει να διατηρηθεί και να αξιοποιηθεί περαιτέρω για την αντιμετώπιση των μακροχρόνιων ανισοτήτων στον τομέα της υγείας και τη διασφάλιση ενός πιο δίκαιου κόσμου.
Τα δεδομένα και οι μέθοδοι απεικόνισης αυτής της έκθεσης αναδεικνύουν ορισμένες από τις πιο πιεστικές ανισότητες στην υγεία σήμερα και ελπίζουμε να ενθαρρύνουν τη συζήτηση σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισής τους.