Κωνσταντίνος Τζούμας: Η απώλεια που τον σημάδεψε, ο γάμος στην Αμερική και οι αμφιλεγόμενες δηλώσεις
25.06.202219:02
Η γεμάτη εμπειρίες ζωή μιας αντισυμβατικής φυσιογνωμίας - Ο κινηματογράφος, το θέατρο και το ραδιόφωνο - Η ταραχώδης προσωπική ζωή
Κοσμοπολίτης αλλά και φανατικά πιστός στα αγαπημένα του στέκια, επικοινωνιακός αλλά και σνομπ, κλασικός αλλά και εναλλακτικός, ακραία επικριτικός αλλά και ευαίσθητος, υπερφίαλος αλλά και σκληρός κριτής του εαυτού του: Αυτός ήταν ο Κωνσταντίνος Τζούμας που έφυγε σήμερα σε ηλικία 78 ετών.
Ένα πλάσμα πολυπρόσωπο, γεμάτο αντιθέσεις, παθιασμένο για τη ζωή την οποία φρόντισε να ζήσει στο έπακρο, ρουφώντας την μέχρι το μεδούλι. Μια φυσιογνωμία που δεν περνούσε ποτέ απαρατήρητη, τόσο στην προσωπική όσο και στην επαγγελματική του ζωή, που μπορούσε να σε γοητεύσει και να σε βγάλει από τα ρούχα του την ίδια στιγμή. Μια προσωπικότητα που δεν συμβιβάστηκε ποτέ με τον μέσο όρο, γι’ αυτό και είχε φανατικούς θαυμαστές, αλλά και σκληρούς πολέμιους.
Φάνηκε εξάλλου από πολύ νωρίς ότι αυτό το ψιλόλιγνο αγόρι από τον Πειραιά, είχε μέσα του μια φλόγα που την εξέφραζε με διαφορετικούς τρόπους απ’ ότι οι έφηβοι συνομήλικοί του, στήνοντας στο σπίτι του αυτοσχέδιες παραστάσεις που άλλοτε σατίριζαν με καυστικό τρόπο πτυχές της κοινωνίας κι άλλοτε πάλι επικεντρώνονταν στη μάχη του καλού με το κακό. Γι΄ αυτό και η ανακοίνωσή του στον πατέρα του πως θέλει να γίνει ηθοποιός, ουδόλως τον εξέπληξε: «Για νέο μού το λες; Το έχω καταλάβει» ήταν η απάντηση που εισέπραξε.
Λίγα χρόνια πριν από εκείνον τον διάλογο ωστόσο ο Κωνσταντίνος θα βιώσει μια μεγάλη, μια σκληρή απώλεια που θα σημαδέψει για πάντα τη ζωή του. Σε ηλικία 15 μόλις ετών χάνει τη μητέρα του και το τραγικό αυτό γεγονός θα επιδράσει καταλυτικά στο μεγάλωμα αλλά και στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς του: «Αισθάνθηκα ότι χωρίς τη μητέρα μου δεν είχε κανένα νόημα πια. Μια νεαρή, πάντως, σε ένα δωμάτιο στη Στοκχόλμη, πριν χρόνια, μου είπε ότι ενώ είμαι κοινωνικός, δεν ξανοίγομαι, σαν να υπάρχει μια λεπτή γραμμή που δεν ξεπερνώ. Κι αυτό μου συμβαίνει γιατί έχασα τη μητέρα μου μικρός και δεν θέλω να πονέσω. Ξέρω όμως ότι οτιδήποτε έχω κάνει που έχει προκαλέσει εντύπωση, έχει γίνει με την γυναικεία μου πλευρά. Και τα βιβλία που έγραψα, και οι ταινίες που έπαιξα και το θέατρο, έχουν γίνει με τη δική της ευαισθησία, ματιά, κομψότητα. Ο μπαμπάς ήταν ένας άλλος τύπος, ωραία φιγούρα, αλκοολούχα αναπνοή, κομψά κοστούμια, αργά τη νύχτα» θα εξομολογηθεί ο ίδιος χρόνια αργότερα.
Η ταραχώδης προσωπική ζωή
Κι ίσως να ήταν πράγματι αυτή η πρόωρη απώλεια της άνευ όρων μητρικής αγάπης που τον εμπόδιζε να δημιουργήσει μακροχρόνιες συντροφικές σχέσεις στη ζωή του αλλά και επιζητά διαρκώς τις νέες εμπειρίες, πάντα όμως με συγκεκριμένη ημερομηνία λήξης. Γιατί μπορεί να ερωτεύθηκε βαθιά και με πάθος, δεν επέτρεψε όμως ποτέ στον εαυτό του να παραδοθεί στον έρωτα ολοκληρωτικά και να εξελιχθεί σε μια ισόβια αγάπη που θα γεννήσει νέες ζωές. Πιθανόν από φόβο μην τη χάσει κι αυτή και βιώσει, ξανά, τον βαθύ πόνο της μητρικής απώλειας που ποτέ δεν ξεπέρασε: «Ποτέ δεν θέλησα να βρω έναν άνθρωπο που θα με αγαπήσει πραγματικά και θα τον αγαπήσω κι εγώ και θα πάμε εις βάθος. Δεν μου πέρασε καν από το μυαλό. Μάλιστα, όσες φορές κάποια παρτενέρ μού έλεγε “αισθάνομαι πράγματα για σένα κ.λπ.”, της απαντούσα: “Μα, είσαι σίγουρη; Πόσο σίγουρη μπορείς να είσαι;”. Αφού ξέρουμε ότι οι άνθρωποι όσο εύκολα παθιάζονται, άλλο τόσο εύκολα τους περνάει. Συχνά, τη στιγμή που σφίγγεις στην αγκαλιά σου ένα πρόσωπο, πάνω απ’ τον ώμο της διαπιστώνεις ότι οι γάμπες του διπλανού τραπεζιού είναι πολύ ελκυστικές» δήλωνε ωμά και ξεκάθαρα.
Κάτω από αυτό το σκεπτικό, ο ένας και μοναδικός γάμος που έκανε στη ζωή του έγινε να εξυπηρετήσει κάποιον σκοπό. Στη δεκαετία του ΄70 παντρεύεται στη Νέα Υόρκη την Ιζαμπέλ Γουόρντ, κόρη επιφανούς επιστήμονα, προκειμένου να εξασφαλίσει την πολυπόθητη visa, την άδεια παραμονής στον τότε παράδεισο της ελευθερίας, της τέχνης, της ζωής, όπως φάνταζε τότε στα μάτια του η Αμερική. Ο γάμος αυτός θα έχει διάρκεια ζωής μόλις 3,5 χρόνια.
Ούτε στο ενδεχόμενο να γίνει πατέρας όμως υπήρξε ιδιαίτερα θετικός, ειδικά όταν ήταν νεότερος. Την πρώτη φορά που μία Αγγλίδα σύντροφός του έμεινε έγκυος εκείνος θα της απαντήσει πως «δεν είναι διατεθειμένος να δουλεύει για το γάλα του παιδιού του» και πως «σκοπεύει να γυρίσει στην Ελλάδα κάποια στιγμή». Δεκαετίες αργότερα ωστόσο θα δηλώσει σε συνέντευξή του σχετικά με αυτό το θέμα: «Η αλήθεια είναι ότι αν είχα την οικονομική επιφάνεια του Μικ Τζάγκερ δεν θα είχα καμία αντίρρηση να έχω πέντε παιδιά».
Ο κινηματογράφος, το θέατρο και το ραδιόφωνο
«Οι καλλιτέχνες παλεύουμε με τη μαγεία, δεν μας ενδιαφέρουν οι εξηγήσεις. Ο καλλιτέχνης είναι ένας ταχυδακτυλουργός, ο οποίος βγάζει κι εγώ δεν ξέρω τι μέσα απ’ τα μανίκια του. Η τέχνη δεν έχει φύλο. Μπορεί να σου έρθει από κει που δεν την περιμένεις. Δεν έχει να κάνει ούτε με διπλώματα που μπορεί να σου εξασφαλίσει η προνομιούχα οικονομική θέση της οικογένειάς σου και να σε στείλει σε ένα ακριβό κολέγιο. Αν είσαι κούτσουρο, κουτσουράκι θα παραμείνεις και κάποιο παιδί από κάποια μακρινή Φλώρινα ή Αλεξανδρούπολη, που το ’χει αυτό το θεϊκό πράγμα που λέγεται ταλέντο, θα εμφανιστεί και θα κάνει κάτι μαγικό»…
Αυτή τη μαγεία αναζητούσε ο Κωνσταντίνος Τζούμας σε ο,τιδήποτε κι αν έκανε. Στον κινηματογράφο που άφησε το ιδιαίτερα προσωπικό στίγμα μέσα από τις ταινίες «Γλυκιά Συμμορία», στα «Τα Κουρέλια τραγουδάνε ακόμα», «Ο Δράκουλας των Εξαρχείων», «Απέναντι», «Ρεμπέτικο», «Γυναίκες που περάσατε από δω». Αλλά και στο θέατρο που έδωσε την ψυχή του όμως μέσα από σημαντικές παραστάσεις όπως οι «Περιμένοντας τον Γκοντό», «Εσωτερικαί ειδήσεις», «Φαύστα», «Αι δύο Ορφαναί», «La Nonna», «Ένα καινούργιο κόκκινο», «Ο φίλος μου ο Λευτεράκης».
Ως διαχρονικά αντισυμβατικός ωστόσο διατηρούσε επί μακρόν και έναν…παράνομο δεσμό με το ραδιόφωνο όπου επίσης άφησε το έντονο αποτύπωμά του, μέσα από την vintage πρωινή εκπομπή του «Café Society», που μεταδιδόταν επί σειρά ετών από τον «Εν Λευκώ 87.7» και είχε φανατικούς θαυμαστές.
Οι δηλώσεις που προκάλεσαν αντιδράσεις
Ο Κωνσταντίνος Τζούμας είχε πάντα έναν ιδιαίτερα καυστικό τρόπο να σχολιάζει την επικαιρότητα γι’ αυτό και συχνά κάποιες δηλώσεις του ξεσήκωναν αντιδράσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η ακραία και προκλητική δήλωσή του σχετικά με τις γυναικοκτονίες: «Έχει ένα δίκιο ο Μητροπολίτης Κοζάνης όσον αφορά τις φλύαρες γυναίκες. Μιλάνε πολύ σε σημείο που εκνευρίζεσαι. Πιστεύω ότι οι γυναικοκτονίες στην Ελλάδα οφείλονται σε ένα βαθμό στη φλυαρία των γυναικών. Μιλάνε ακατάπαυστα. Θα μου πεις τώρα, δεν μπορεί να γενικεύεις. Είναι αφόρητο πάντως» είχε πριν μερικούς μήνες σε τηλεοπτική εκπομπή. Ο ίδιος πάντως έσπευσε να ξεκαθαρίσει πως επρόκειτο για χιούμορ σημειώνοντας χαρακτηριστικά: «Μαύρο χιούμορ, έκανα μαύρο χιούμορ, όπως κάνω σε όλες τις περιπτώσεις. Είναι δυνατόν; Πρέπει να ξέρεις πολύ λίγο τον Τζούμα…Το τελευταίο που θα περνούσε στο μυαλό κανενός για μένα είναι ότι είμαι μισογύνης».