2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα: Οι σπουδαίοι καλλιτέχνες και οι μεγάλες παραγωγές που έρχονται στην Ελευσίνα

Στην τελική ευθεία βρίσκονται οι προετοιμασίες στην πόλη της Ελευσίνας καθώς πολύ σύντομα, παραλαμβάνει και επισήμως τη σκυτάλη της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης αποτελώντας τον νέο κρίκο στη μεγάλη αλυσίδα των 70 και πλέον πόλεων που έχουν λάβει τον τιμητικό αυτό τίτλο μέχρι σήμερα. Το γενικό προφίλ της διοργάνωσης αλλά και το πλούσιο, γεμάτο ποικιλία πρόγραμμα μέσα από το οποίο θα δοθεί το στίγμα της παρουσίασαν σήμερα, επισήμως, οι άνθρωποι που εργάστηκαν σκληρά για το στήσιμο του γιγαντιαίου όσο και σημαντικού για τη χώρα μας αυτού εγχειρήματος.

«Πολύ μακρύ αυτό το ταξίδι.  Αλλά, στη χώρα του Οδυσσέα βρισκόμαστε. Αισθάνομαι ότι βρισκόμαστε στη στιγμή που ο ήρωας πάτησε μόλις το πόδι του στην Ιθάκη. Δεν τελείωσε. Μπροστά υπάρχει η μάχη με 40 μνηστήρες. Πόσοι άνθρωποι χρειάζεται να βρεθούν μαζί, να ομονοήσουν, για να λάβει χώρα ένα τέτοιο εγχείρημα; Νομίζω ότι αυτό είναι το σημαντικότερο κρυφό γεγονός του γεγονότος που ονομάζεται Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης» δήλωσε με νόημα ο καλλιτεχνικός διευθυντής της 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα Μιχαήλ Μαρμαρινός για να απεθύνει, αμέσως μετά, ένα μεγάλο «ευχαριστώ» στη Μελίνα Μερκούρη και Ζακ Λανγκ, χάρη στην εμπνευσμένη πρωτοβουλία των οποίων ο θεσμός της Πολιτιστικής Πρωττεύουσα της Ευρώπης έλαβε σάρκα και οστά, το 1985, για να καθιερωθεί, στη συνέχεια, ως κορυφαίο μέσο της προώθησης της πολιτιστικής ποικιλομορφίας και του ευρωπαϊκού διαλόγου.

Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων

Άνθρωπος,  Κοινωνία, Περιβάλλον, και Εργασία είναι οι τρεις κεντρικοί θεματικοί άξονες γύρω από τους οποίους κινούνται οι εκδηλώσεις του πλούσιου καλλιτεχνικού, ερευνητικού και εκπαιδευτικού προγράμματος, με γενικό τίτλο «Μυστήρια Μετάβασης». Ένα πρόγραμμα εμπνευσμένο από το χθες και το σήμερα της Ελευσίνας που περιλαμβάνει 465 συνολικά εκδηλώσεις, με 130 καλλιτεχνικά έργα, που ανήκουν σε 17 διαφορετικά είδη τέχνης και θα παρουσιαστούν σε 30 χώρους με τη συμμετοχή 92 Ελλήνων και 137 διεθνών δημιουργούς από 30 χώρες.

Η αυλαία θα ανοίξει πανηγυρικά το Σάββατο 4 Φεβρουαρίου, στις 19.00, στο παράκτιο μέτωπο της πόλης, με το «Μυστήριο 0», την φαντασμαγορική τελετή έναρξης, σε ιδέα/σύλληψη του γενικού καλλιτεχνικού διευθυντή της διοργάνωσης Μιχαήλ Μαρμαρινού και σκηνοθεσία του διακεκριμένου Βρετανού σκηνοθέτη Chris Baldwin. Τη μεγάλη σκηνή της Τελετής Έναρξης θα αποτελέσει η ίδια η θάλασσα, μια προσωπική όσο και οικουμενική αφήγηση, καθώς και η ίδια η Μουσική συνέχουν τα γεγονότα, αποκαλύπτοντας το «Μυστήριο_0 Μυστήρια Μετάβασης». Οι εορτασμοί ξεκινούν με την έλευση τεσσάρων μεγάλων πομπών, χερσαίων και θαλάσσιων, που καταφθάνουν από τέσσερα διακριτά σημεία από την Ευρώπη, την Αττική αλλά και την ίδια την πόλη της Ελευσίνας, συνθέτοντας το πρώτο μέρος της Τελετής Έναρξης. Την πέμπτη άτυπη πομπή συνιστά και ο ερχομός όλων των επισκεπτών και των προσκεκλημένων στη μεγάλη εκδήλωση της Τελετής Έναρξης.Τέσσερις ανθρώπινες πομπές από την Ελλάδα και την Ευρώπη θα φτάσουν στην Ελευσίνα δια στεριάς και θαλάσσης. Παράλληλα, οι θρυλικοί Στέρεο Νόβα, κατά κόσμον Κωνσταντίνος Βήτα και Μιχάλης Δέλτα, επανενώνονται μουσικά ειδικά για το σπουδαίο αυτό γεγονός.

Μια ματιά στα ονόματα των καλλιτεχνών που θα συμπράξουν για την υλοποίηση του μεγάλου πολιτιστικού αυτού οράματος αρκεί για να συνειδητοποιήσει κανείς το μέγεθος του εγχειρήματος: Romeo Castellucci, Sasha Waltz, Jochen Sandig, Heiner Goebbels, Θεόδωρος Κουρεντζής, TimeCircus, Ευριπίδης Λασκαρίδης, Ελένη Καραΐνδρου, Haruka Hirayama, Γιάννης Χουβαρδάς, Juan Sandoval, Πατρίσια Απέργη, Νίκος Ναυρίδης, Βάνα Ξένου, Roxane Revon, Lina Bertucci, Μενέλαος Καραμαγγιώλης, Μαρία Παπαδημητρίου, Εύα Στεφανή, Nikita Milivojević, Θοδωρής Οικονόμου, Thierry De Mey & Percussions de Strasbourg, Σύλλας Τζουμέρκας, Λένα Κιτσοπούλου, Μαρίνα Σάττι, Φίλιππος Κουτσαφτής, Εύη Καλογηροπούλου, Navine G. Dossos, Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, Συμφωνική Ορχήστρας Δρέσδης, Γιολάντα Μαρκοπούλου, Χριστόδουλος Παναγιώτου, Novoflot, Humanhood, Αργυρώ Χιώτη, Dome Wood & Sam Steverlynck, Άντζελα Μπρούσκου, Steven Berkoff, Διαπολιτισμική Ορχήστρα Εναλλακτικής Σκηνής Εθνικής Λυρικής Σκηνής κ.α.

Το σύνολο των εκδηλώσεων θα φιλοξενηθεί σε 30 διαφορετικούς χώρους, εσωτερικούς και εξωτερικούς, υπαίθριους και δημόσιους. Ανάμεσά τους το  Παλαιό Δημαρχείο, το Πρώην Αναψυκτήριο στο παραλιακό μέτωπο, το πρώην εργοστάσιο χρωμάτων ΙΡΙΣ, ο Παλαιός Σιδηροδρομικός Σταθμός, οι αποθήκες του Παλαιού Ελαιουργείου, η Ελαιουργική, το Πάρκινγκ, καθώς και ο χώρος πίσω από το Θέατρο του Παλαιού Ελαιουργείου, το ΕΚΕΔΑ – Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Ελευσίνας Δυτικής Αττικής και το Πολιτιστικό Κέντρο Λ. Κανελλόπουλος, το εργοστάσιο ΤΙΤΑΝ, ο αρχαιολογικός χώρος της Ελευσίνας, το Ρολόι, υπαίθριοι χώροι όπως η Όαση – Πρώην Camping αλλά και σχολεία και γήπεδα.

Στη σημερινή  διεθνή συνέντευξη Τύπου απηύθυναν χαιρετισμό η Υπουργός Πολιτισμού & Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, ο Υφυπουργός Πολιτισμού & Αθλητισμού, αρμόδιος για θέματα Σύγχρονου Πολιτισμού, Νικόλας Γιατρομανωλάκης, ο Περιφερειάρχης Αττικής, Γιώργος Πατούλης, ο Δήμαρχος Ελευσίνας, Αργύρης Οικονόμου και η Πρόεδρος Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού (ΕΟΤ), Άντζελα Γκερέκου. Χαιρετισμό απέστειλαν μέσω βίντεο, ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής, Μαργαρίτης Σχοινάς,  και ο Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής – Υπεύθυνος για τις Πολιτιστικές Πρωτεύουσες, Sylvain Pasqua.

Σημαντικές στιγμές της διοργάνωσης

ΜΥΣΤΗΡΙΟ_0 Μυστήρια Μετάβασης
Τελετή Έναρξης
Σάββατο 4 Φεβρουαρίου 2023, στις 19:00 | Παράκτιο μέτωπο Ελευσίνας

Τελετή Παράδοσης Τίτλου | Handover
9 Ιανουαρίου 2023 | Μουσείο Ακρόπολης | ΜΟΝΟ ΜΕ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΙΣ
Σε συνεργασία με Esch 2022, Novi Sad 2022, Kaunas 2022, Timișoara 2023, Veszprém 2023

ΜΥΣΤΗΡΙΟ 29 Ελευσίνα – Ωμό μουσείο | Επιμέλεια: Ερατώ Κουτσουδάκη
Οκτώβριος 2022 - Φεβρουάριος 2023 | Μουσείο Μπενάκη & Παλαιό Δημαρχείο Ελευσίνας
(Έκθεση)

Μια έκθεση-ύμνος στην ελευσίνια πόλη και ιστορία, από την αρχαιότητα έως σήμερα. Το εμβληματικό έργο της διοργάνωσης για τη σύγχρονη αλλά και άγνωστη ιστορία της πόλης, μετά την επιτυχημένη δίμηνη παρουσίασή του στο Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς 138) με περισσότερους από 5.000 επισκέπτες, φιλοξενείται στο Παλαιό Δημαρχείο Ελευσίνας.

ΜΥΣΤΗΡΙΟ 99 – The Ark των TimeCircus
Μάιος 2022 - Δεκέμβριος 2023 | Μάτσου Πίτσου
(Αρχιτεκτονική)

Οι TimeCircus, η καλλιτεχνική κολεκτίβα από την Αμβέρσα (Βέλγιο), διασχίζει την Ευρώπη με ένα πλοίο ξηράς, το «Landship», που κινείται μόνο με την ανθρώπινη δύναμη. Το μακρύ ταξίδι τους φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα ζωντανό σχόλιο στον 21ο αιώνα της ύφεσης, της κλιματικής αλλαγής και της άμετρης κατανάλωσης φυσικών πόρων. Η ομάδα θα συμμετάσχει στην τελετή έναρξης έχοντας διανύσει πεζή 3.000 χιλιόμετρα σε εννέα μήνες, στη μεγαλύτερη προσκυνηματική πομπή των 3.500 χρόνων ιστορίας αυτής της πόλης. Μετά την άφιξή τους θα κατασκευάσουν το ARK, ένα ενεργό πολιτιστικό κέντρο από ανακυκλώσιμα υλικά, με απώτερο στόχο την ελεύθερη διακίνηση ιδεών, την αλληλεπίδραση με διαφορετικές κοινωνικές ομάδες, τον πειραματισμό με νέες μεθόδους και πρακτικές, τη γνωριμία με καινοτόμες προσεγγίσεις και μοντέλα βιώσιμης ανάπτυξης.

ΜΥΣΤΗΡΙΟ 111 – Ο Πήλινος Στρατός της Ελευσίνας του Juan Sandoval
Μάιος - Ιούλιος 2023 | ΙΡΙΣ
(Εικαστικά)
Ένα σύγχρονο μνημείο για το εργατικό δυναμικό της Ελευσίνας.
Η έκθεση του διεθνούς φήμης Κολομβιανού εικαστικού Juan Sandoval αφορά τη δημιουργία ενός αφιερωματικού πορτρέτου του εργατικού δυναμικού της πόλης, που θα εκτεθεί στον εμβληματικό χώρο του πρώην εργοστασίου ΙΡΙΣ. Το έργο περιλαμβάνει ενεργούς ή συνταξιούχους εργάτες διαφορετικών εργοστασίων· για καθέναν από αυτούς θα δημιουργηθεί ένα χειροποίητο κεραμικό κράνος.
ΜΥΣΤΗΡΙΟ 3 – Elefsina Mon Amour | Επιμέλεια: Κατερίνα Γρέγου
Ιούνιος - Σεπτέμβριος 2023 | Σημεία της πόλης
(Εικαστικά)
Μια διεθνής ομαδική έκθεση σε συνεργασία με το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.
Ένα έργο, υπό την επιμέλεια της Κατερίνας Γρέγου και με τη συμμετοχή πλήθους διακεκριμένων καλλιτεχνών, που συρράπτει μνήμη και εμπειρία, χώρο και χρόνο, παρελθόν και παρόν. Μια εξερεύνηση σε συγκεκριμένα κεφάλαια της ιστορίας και του παρόντος της Ελευσίνας, στα τραύματα και τις ελπίδες της, και στο πώς αυτά συχνά συνδέονται μεταξύ τους.

ΣΥΝΟΙΚΙΣΜΟΙ – Ένα Φεστιβάλ
Ιούνιος 2023 | Σημεία της πόλης
(Φεστιβάλ)
Ένα διεθνές φεστιβάλ πολυμέσων για το εκρηκτικό κοινωνικοπολιτικό τοπίο της σύγχρονης Ευρώπης, που εστιάζεται στα ζητήματα της ταυτότητας, του εθνικισμού και της δημοκρατίας. Τέχνη στον δημόσιο χώρο, ποικίλες δράσεις, συζητήσεις σε συνεργασία με κατοίκους από διάφορες γειτονιές της Ελευσίνας, με τη συμμετοχή Ελλήνων και Ευρωπαίων καλλιτεχνών και πολιτιστικών φορέων. Μια προσπάθεια ενσωμάτωσης της τέχνης στη σύγχρονη κοινωνία, με σημείο εκκίνησης τρία διαφορετικά σημεία εισόδου: τα Βαλκάνια, την υπόλοιπη Ευρώπη και τον αραβικό κόσμο.

ΜΥΣΤΗΡΙΟ 11 – Ma – Romeo Castellucci
Σεπτέμβριος 2023 | Αρχαιολογικός χώρος Ελευσίνας

Η νέα παράσταση του διακεκριμένου Ιταλού σκηνοθέτη σε παγκόσμια πρεμιέρα.
Ο Romeo Castellucci «καταλαμβάνει» τον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας παρουσιάζοντας μια –ειδικά σχεδιασμένη για τον εμβληματικό αυτόν χώρο– βιωματική περιπατητική περφόρμανς. Μια σύγχρονη τελετουργία με πρωταγωνιστή έναν μητροκτόνο, ο οποίος περιβάλλεται από πληθώρα τραγουδιών που εκτελούνται ζωντανά, με στόχο να επαναπροσδιορίσουν τον δεσμό με τη μητέρα του. Για 11 παραστάσεις – μία εκ των οποίων αποκλειστικά για Ελευσίνιους.

ΜΥΣΤΗΡΙΟ 14 – Human Requiem – Sasha Waltz & Jochen Sandig
Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2023 | Αρχαιολογικός χώρος Ελευσίνας
(Παραστατικές Τέχνες)
Χορός, μουσική και εικόνα συναντιούνται στο Αρχαίο Ιερό.
Τα Ελευσίνια Μυστήρια αποτελούν την εννοιολογική αφετηρία για το «Human Requiem» («Ανθρώπινο Ρέκβιεμ») της καταξιωμένης χορογράφου Sasha Waltz και του διακεκριμένου σκηνοθέτη Jochen Sandig. Ένα μοναδικό έργο που περιλαμβάνει χορό, μουσική και ντοκιμαντέρ, και έχει σχεδιαστεί ειδικά για τον αρχαιολογικό χώρο της πόλης, το Αρχαίο Ιερό, με βάση το έργο του Johannes Brahms «Ein Deutsches Requiem» («Γερμανικό Ρέκβιεμ»).
Φεστιβάλ Οικοπολιτισμού

Σεπτέμβριος 2023 | Όαση – Πρώην Camping
Μία από τις βασικές δράσεις παρακαταθήκης του προγράμματος της 2023 Ελευσίς, ένας πρότυπος θεσμός περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης και μια πολυδιάστατη πολιτιστική υποδομή πρόκειται να φιλοξενηθεί στην Όαση – Πρώην Camping. Το φεστιβάλ περιλαμβάνει θεατρικά δρώμενα, εικαστικά έργα, ομιλίες, διαλέξεις με διακεκριμένους επιστήμονες, καθώς και εργαστήρια αρχιτεκτονικής που στόχο έχουν την εναρμόνιση της τέχνης και της τεχνολογίας με τη βιώσιμη ανάπτυξη.

ΜΥΣΤΗΡΙΟ 23 – Σινέ - Ελευσίς: IN SITU realities
Νοέμβριος 2023 | Σινέ - Ελευσίς
(Κινηματογράφος/ντοκιμαντέρ)
Το πρώτο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Δυτικής Αττικής είναι γεγονός.
Το φεστιβάλ «Σινέ - Ελευσίς: IN SITU realities» παρουσιάζει νέα αλλά και παλαιότερα φιλμ, επιλογές μιας διεθνώς αναγνωρισμένης επιτροπής, που εστιάζουν σε περιβαλλοντικά, πολιτικά και εργατικά θέματα, ενώ θα πλαισιωθεί από παράλληλες δράσεις. Μέρος του προγράμματος προβολών θα πραγματοποιείται και σε απροσδόκητους χώρους της πόλης, ενώ από το φθινόπωρο του 2023 η καρδιά του φεστιβάλ θα χτυπά μέσα στον ιστορικό και προσεχώς αποκατεστημένο χώρο του Σινέ - Ελευσίς.

ΜΥΣΤΗΡΙΟ 56 – Συνάντηση Πολιτισμός 2030 | Επιμέλεια: Κέλλυ Διαπούλη
Νοέμβριος 2023
(Συναντήσεις/Συνέδρια)
Μια διεθνής συνάντηση αφιερωμένη στους επαγγελματίες του πολιτισμού.
Η Συνάντηση Πολιτισμός 2030 είναι ένας από τους νέους θεσμούς της 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης καθώς και ένα από τα βασικά προγράμματα παρακαταθήκης. Κύρια επιδίωξη της Συνάντησης, που την επιμελείται η Κέλλυ Διαπούλη, είναι η δημιουργία ενός πεδίου προβληματισμού, ιδεών και προτάσεων για τη βιώσιμη πολιτιστική ανάπτυξη της περιφέρειας και των πόλεων, με ορίζοντα το 2030, μέσα από μια σειρά καλλιτεχνικών έργων, συζητήσεων και εργαστηρίων.

Οι Ελευσίνιοι – Φίλιππος Κουτσαφτής
Νοέμβριος 2023 | Σινέ - Ελευσίς | Επίσημη Τελετή Λήξης
(Κινηματογράφος)
Μετά την εμβληματική «Αγέλαστο Πέτρα», ένα νέο ντοκιμαντέρ καταγράφει τη σύγχρονη Ελευσίνα και τους κατοίκους της.
Το ντοκιμαντέρ «Οι Ελευσίνιοι» αποτελεί τη συνέχεια της ταινίας-ορόσημο για την Ελευσίνα «Αγέλαστος πέτρα», με την οποία ο Φίλιππος Κουτσαφτής αποτύπωσε με τον πιο αληθινό και οργανικό τρόπο την ψυχή της πόλης, τους αιώνες που φέρει στις πλάτες της, την πολυποίκιλη ιδιοσυγκρασία της και τη σύγχρονη πραγματικότητά της. Με έναυσμα λοιπόν αυτό το παλιό υλικό, με το οποίο καταπιανόταν επί 12 συναπτά χρόνια, ο Φίλιππος Κουτσαφτής επιστρέφει για να συναντήσει το σήμερα της πόλης, μέσα από την παραγωγή μιας ταινίας που αποτυπώνει το σμίλευμα από τα χρόνια που μεσολάβησαν.

Ειδήσεις σήμερα:

Δίκη για Μάτι: «Άφησα τη μητέρα μου να καεί για να σώσω σύζυγο και παιδιά»

Γιάννης Διακογιάννης: Ο sports caster-θρύλος που ονειρευόταν να γίνει τενόρος

Εύα Καϊλή: Πάνω από 1,5 εκατ. ευρώ βρέθηκαν στα σπίτια των Καϊλή και Παντσέρι