Βαν Γκογκ: Δικαστική διαμάχη για πίνακα που βρίσκεται στο Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή

Όποιος επισκεφθεί το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή στο Παγκράτι, είναι σχεδόν αδύνατον να μην προσέξει τον πίνακα «Η συγκομιδή της ελιάς». Με δημιουργό τον Βίνσεντ Βαν Γκογκ, τον Δεκέμβριο του 1889, το έργο είναι από τα πλέον διάσημα έργα της συλλογής του πρώτου ορόφου και τραβά το ενδιαφέρον των επισκεπτών.

Ο πίνακας δημιουργήθηκε σε μία περίοδο που ο διάσημος ζωγράφος ήταν έγκλειστος στην ψυχιατρική κλινική του Σαιν Ρεμί, κοντά στην Αρλ, μετά και τον αυτοακρωτηριασμό μέρους του αυτιού του. Στην κλινική, δουλεύει συνεχώς πάνω στην τέχνη του και εκφράζει την αγάπη του για τη φύση, ενώ έδειξε την προτίμησή του για τις ελιές. Περνώντας πολλές ώρες στους ελαιώνες, στις αρχές Δεκεμβρίου κατάφερε να φτιάξει τρεις πίνακες με τρεις γυναίκες, που μαζεύουν ελιές.

Κι όμως, ο πίνακας βρίσκεται στο επίκεντρο μιας δικαστικής διαμάχης, που ξεκίνησε όταν εννέα κληρονόμοι της Γερμανοεβραίας Χέντβιχ Στερν προχώρησαν σε μήνυση κατά του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης της Νέας Υόρκης και του Ιδρύματος Β&Ε Γουλανδρή, ζητώντας την επιστροφή του έργου.

Τι υποστηρίζουν οι εννέα κληρονόμοι

Σύμφωνα με το Artnet, η αγωγή έχει κατατεθεί σε δικαστήριο της Καλιφόρνια. Οι κληρονόμοι υποστηρίζουν ότι το ΜΕΤ πούλησε κρυφά τον πίνακα το 1972, προκειμένου να αποφύγει την επιστροφή στην Χέντβιχ Στερν, που αναγκάστηκε το 1936 να εγκαταλείψει το Μόναχο με τον σύζυγο και τα παιδιά της, βρίσκοντας καταφύγιο στο Μπέρκλεϊ. Το καθεστώς των ναζί, αναφέρουν, την εμπόδισε να πάρει μαζί της τη συλλογή έργων τέχνης και το 1938 ανέθεσε στον πρώην δικηγόρο της να προχωρήσει στην εκποίηση της περιουσίας της.

Ο πίνακας, υποστηρίζουν οι κληρονόμοι, πουλήθηκε στον Τεόντορ Βέρνερ για 55.000 μάρκα, μαζί με άλλο ένα έργο του Ρενουάρ. Ωστόσο, η Στερν δεν έλαβε χρήματα από τη συναλλαγή. Το αντίτιμο μπήκε από τους ναζί σε δεσμευμένο λογαριασμό, μία πρακτική που ακολουθούσαν για να αποκλείουν τους Εβραίους από τα περιουσιακά τους στοιχεία. Ακολούθως, η Γκεστάπο προχώρησε σε κατάσχεση της περιουσίας της Στερν και των τραπεζικών της λογαριασμών το 1939, με αποτέλεσμα τα χρήματα να καταλήξουν στους ναζί.

Το ΜΕΤ υποστηρίζει ότι η πώληση πληρούσε τα κριτήρια

Ο Βέρνερ αγόρασε τον πίνακα μέσω της Γκαλερί Τανχάουζερ. Το 1955, επέστρεψε στη Στερν ένα από τα έργα της συλλογής της, όμως όχι τους πίνακες του Βαν Γκογκ ή του Ρενουάρ.

Ο πίνακας πωλήθηκε στο ΜΕΤ το 1956 από τον συλλέκτη Βίνσεντ Άστορ, με τους κληρονόμους να υποστηρίζουν ότι ο υποδιευθυντής του μουσείου Θίοντορ Ρουσό γνώριζε είτε εν γνώσει του αγνόησε τα προβλήματα προέλευσής του. Πάντως το MET υποστηρίζει ότι η πώληση πληρούσε τα κριτήρια του μουσείου. Το μουσείο πούλησε το έργο, όπως αναφέρουν οι κληρονόμοι, το 1972, σε μυστική συναλλαγή.


Οι κληρονόμοι ζητούν πλέον με την αγωγή τους την επιστροφή του πίνακα, τα έσοδα από την πώλησή του από το ΜΕΤ το 1972 και αποζημίωση στο ύψος της αγοραίας αξίας του έργου. 



Ειδήσεις σήμερα:

Καλάθι Nοικοκυριού: Στο 94% των προϊόντων οι τιμές μειώνονται ή διατηρούνται σταθερές

Στη Χειμάρρα αύριο ο Μητσοτάκης - Θα συναντηθεί με μέλη της ομογένειας

Ρόουζ Χάνμπερι: Η ερωμένη του Ουίλιαμ που «καίει» το παλάτι και τα ροζ κουτσομπολιά