Στέγη Ιδρύματος Ωνάση: Διοργανώνει φεστιβάλ που παντρεύει την παραδοσιακή βαλκανική μουσική με την τραπ, στην Κόνiστα

Ένα τριήμερο μουσικό φεστιβάλ που συνδυάζει τον παραδοσιακό ήχο των Βαλκανίων, τους τραπ -χιπ χοπ αυτοσχεδιασμούς και το εθνογραφικό σινεμά διοργανώνει η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, στην Κόνιτσα, στο σπίτι της Χάμκως –της μητέρας του Αλή Πασά των Ιωαννίνων από τις 9 έως τις 11 Ιουνίου, με την πολύτιμη συνδρομή του βραβευμένου με Γκράμι παραγωγού Christopher King.

Η διοργάνωση, με τίτλο «Γιατί ‘ναι μαύρα τα βουνά» , αποτελεί μια μυσταγωγική γιορτή αφιερωμένη στις μουσικές κουλτούρες των Νοτίων Βαλκανίων. Τρεις μοναδικές νύχτες στις οποίες ο τόπος και η παράδοση συνδέονται με τη μουσική κληρονομιά και δημιουργούν μια ενδιαφέρουσα outsider ιστορία.

Ο Christopher King, γνωστός στο ελληνικό κοινό από το βιβλίο του «Ηπειρώτικο μοιρολόι», εκτός από συγγραφέας είναι και ένας σπουδαίος εθνομουσικολόγος, παραγωγός και πρεσβευτής της παραδοσιακής μουσικής που οραματίζεται ένα δημόσιο πρόγραμμα που θα φωτίσει και θα εμπλουτίσει τις γνώσεις μας για τους μουσικούς πολιτισμούς κατά μήκος των βόρειων ελληνικών συνόρων. Πιστεύει ότι η μουσική δεν είναι ένα στατικό, ομοιογενές πράγμα, αλλά ένα σύνθετο ανθρώπινο φαινόμενο που δεν έχει σύνορα. Και ότι ο πολιτισμός και η ιστορία μπορούν να κατανοηθούν μέσα από τον φακό της μουσικής.

Ο ίδιος σημειώνει σχετικά με την διοργάνωση: «Τα ισχύοντα εθνικά σύνορα στα νότια Βαλκάνια προέκυψαν από την κατάρρευση της πολυεθνοτικής Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στις αρχές του 20ού αιώνα. Οι μουσικές παραδόσεις στις περιοχές των νότιων Βαλκανίων αποτύπωναν το μωσαϊκό των διαφόρων εθνοτικών και θρησκευτικών ομάδων που κατοικούσαν στην ευρύτερη ζώνη. Ωστόσο, η μουσική στις συγκεκριμένες περιοχές έχει πλέον αποκτήσει εθνικά χαρακτηριστικά αντί για εθνοτικά, καθώς τα σύνορα παγιώθηκαν και οι πληθυσμοί μετακινήθηκαν. Παρ’ όλα αυτά, οι κοινές καταβολές αυτών των διαφορετικών μουσικών παραδόσεων εξακολουθούν να είναι εμφανείς μέχρι σήμερα, καθώς εξελίσσονται στις σύγχρονες μορφές τους. Το “Why the Mountains Are Black: The Musical Cultures of the Southern Balkans” [Γιατί ‘ναι μαύρα τα βουνά: Οι μουσικές κουλτούρες των νότιων Βαλκανίων] διερευνά το πώς αυτές οι παραδόσεις εξελίχθηκαν, άλλαξαν, απορροφήθηκαν και εκδηλώθηκαν στον 21ο αιώνα. »

Από δίσκους γραμμοφώνου 78 στροφών με δημοτικά τραγούδια από τη συλλογή του Christopher King έως τους μουσικούς και χορευτές από τις δύο πλευρές των βόρειων ελληνικών συνόρων αλλά και τις σπάνιες προβολές ταινιών του John Cohen και των αδερφών Μανάκια, το «Γιατί ΄ναι μαύρα τα βουνά» είναι ένα τριήμερο που γιορτάζει τον μουσικό πολιτισμό της περιοχής με μουσικά και χορευτικά σύνολα και ταινίες που περιλαμβάνουν από πολυφωνικά τραγούδια από τη νότια Αλβανία και τη βόρεια Ελλάδα με τις Ισοκράτισσες έως βιολιστικά ηπειρώτικα ντουέτα με τους Κώστα Καραπάνο και Aurel Qirjo, από ελληνικό χιπ χοπ και τραπ με samples από 78άρια των νότιων Βαλκανίων με τους Νέγρο του Μοριά και Odydoze, έως σάζι από την κεντρική Αλβανία με κλαρίνο, ακορντεόν, ντέφι και τραγούδι με τους Vasil Ziu και The Soul of Myzeqe, από την αστική μουσική και παραδοσιακή μουσική των χωριών της Βόρειας Μακεδονίας με το Bajsa Arifovska Folk Group έως την παραδοσιακή χορευτική μουσική από τη Θράκη με την Εβρίτικη Ζυγιά.

Αυτά τα σπουδαία μουσικά συγκροτήματα και τραγουδιστές και από τις δύο πλευρές των ελληνικών συνόρων έχουν προσκληθεί για να παρουσιάσουν τη μουσική τους με τη συνοδεία χορευτών. Χορευτικές οργανώσεις της Ηπείρου έχουν επίσης κληθεί να συνεργαστούν. Για κάθε μέρα της εκδήλωσης, ο Christopher King θα προβεί σε μια σύντομη παρουσίαση βασισμένη σε εμπορικές ηχογραφήσεις που έγιναν μεταξύ 1913-1958 και προέρχονται από το προσωπικό του αρχείο.

Το τριήμερο «Γιατί ‘ναι μαύρα τα βουνά» συστήνεται ως μια πνευματική εμπειρία που δεν θυμίζει σε τίποτα παραδοσιακό πανηγύρι. Απόδειξη; Ο εκρηκτικός μουσικός σχηματισμός του Νέγρου του Μοριά με τον Odydoze, δύο τολμηρών καλλιτεχνών που, έπειτα από παραβιάσεις ρευστών μουσικών συνόρων, παρουσιάζουν το «τραμπέτικο»: μια ολόφρεσκη, τολμηρή μείξη τραπ/χιπ χοπ με το ρεμπέτικο τραγούδι. Ένα εγχείρημα που αβίαστα μας εξηγεί πως, όταν το παλιό ενώνεται με το νέο, μπορεί να προετοιμάσει το έδαφος για νέα είδη, κανόνες και εξαιρέσεις.

Κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων ημερών, θα προβληθεί ταινία σχετική τόσο με την περιοχή όσο και με τη μουσική της. Αυτές τις προβολές θα πλαισιώσουν ο Christopher King καθώς και ο Atanas Chuposki, επικεφαλής κινηματογραφολόγος της Ταινιοθήκης της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας.

Πρόγραμμα

Παρασκευή 9 Ιουνίου | 20:30-23:30
Ο Christopher King θα παρουσιάσει το “Γιατί ’ναι μαύρα τα βουνά: Οι μουσικές κουλτούρες των νότιων Βαλκανίων” παίζοντας 78άρια από την Αλβανία και περιγράφοντας το μουσικό τους πλαίσιο.
• 1η πράξη – Ισοκράτισσες (επτά τραγουδίστριες πολυφωνικών από τη νότια Αλβανία και τη βόρεια Ελλάδα)
• 2η πράξη – Κώστας Καραπάνος και Aurel Qirjo (βιολιστικά ντουέτα ηπειρώτικης ορχηστρικής μουσικής που επηρέασε τη σύγχρονη μουσική για κλαρίνο της περιοχής)

• 3η πράξη – προβολή του ντοκιμαντέρ “Pericles in America” (1988) του Αμερικανού John Cohen (για τον Περικλή Χαλκιά, πατέρα του Πετρολούκα)

Σάββατο 10 Ιουνίου | 20:30-23:30
Ο Christopher King συνεχίζει την αφήγηση του “Γιατί ’ναι μαύρα τα βουνά: Οι μουσικές κουλτούρες των νότιων Βαλκανίων” παίζοντας 78άρια από την Ήπειρο και τη Μακεδονία.
• 1η πράξη – Νέγρος του Μοριά και Odydoze (ελληνικό χιπ χοπ και τραπ με samples από 78άρια των νότιων Βαλκανίων)
• 2η πράξη – Vasil Ziu και The Soul of Myzeqe (σάζι από την κεντρική Αλβανία [Lushnje] με κλαρίνο, ακορντεόν, ντέφι και τραγούδι)
• 3η πράξη – Προβολή βωβών ταινιών των αδερφών Μανάκια (πρωτοπόρων κινηματογραφιστών των νότιων Βαλκανίων, 1905-1912) με ζωντανή ορχήστρα (οι μουσικοί θα συνεργαστούν και θα παίξουν ένα αυτοσχέδιο σάουντρακ για κάθε ταινία μικρού μήκους). Την προβολή θα προλογίσει ο Atanas Chuposki.

Κυριακή 11 Ιουνίου | 20:30-23:30
Ο Christopher King κλείνει την αφήγηση παίζοντας 78άρια από τη Μακεδονία και τη Θράκη.
• 1η πράξη – Bajsa Arifovska Folk Group (η Ρομά μουσικός Bajsa Arifovska, από το Μπέροβο της Βόρειας Μακεδονίας, και το σύνολό της ερμηνεύουν chalgia [αστική μουσική] και παραδοσιακή μουσική των χωριών της Βόρειας Μακεδονίας)
• 2η πράξη – Εβρίτικη Ζυγιά (παραδοσιακή χορευτική μουσική από τη Θράκη)

Εργαστήριο: Σάββατο 10 Ιουνίου | Διάρκεια: 90-120 λεπτά

Εργαστήριο πολυφωνικού τραγουδιού με τις Ισοκράτισσες
Μέσω του εργαστηρίου, το κοινό και οι συμμετέχοντες θα είναι σε θέση να κατανοήσουν και να εμπεδώσουν τα στοιχεία και τη μορφή του πολυφωνικού τραγουδιού, ειδικά τη φωνητική του δομή. Θα γνωρίσουν τον πρωτεύοντα τονικό ρόλο, το ίσο, και ως εκ τούτου θα μάθουν να προσδιορίζουν τις διαφορές σε σχέση με άλλες πολυφωνίες. Θα πειραματιστούν επίσης με τους άλλους φωνητικούς και τονικούς ρόλους και θα τραγουδήσουν σε μικρότερες ομάδες υπό την καθοδήγηση των μελών των Ισοκρατισσών.

Δομή του εργαστηρίου:
Γενική περιγραφή του ηπειρώτικου πολυφωνικού τραγουδιού.
Ζωντανή εκτέλεση ενός παραδείγματος.
Εισαγωγή στους μεμονωμένους φωνητικούς και τονικούς ρόλους, χωρισμένων σε μέρη.
Οι συμμετέχοντες τραγουδούν όλοι μαζί μια πεντατονική μελωδία (το τραγούδι και οι στίχοι θα δοθούν).
Δουλεύοντας με το ίσο: εξήγηση του ρόλου του και αλληλεπίδραση με τους συμμετέχοντες.
Εισαγωγή στους άλλους κύριους ρόλους: παρουσίαση του καθενός και διερεύνηση της σχέσης μεταξύ των φωνών.
Οι συμμετέχοντες τραγουδούν σε μικρότερες ομάδες, με τη βοήθεια των Ισοκρατισσών.

Η ώρα έναρξης, ο χώρος διεξαγωγής και ο τρόπος δήλωσης συμμετοχής θα ανακοινωθούν σύντομα εδώ

• Κώστας Καραπάνος & Aurel Qirjo
• προβολή του ντοκιμαντέρ “Pericles in America” (1988) του Αμερικανού John Cohen

Σάββατο 10 Ιουνίου | 20:30-23:30
• Νέγρος του Μοριά & Odydoze
• Vasil Ziu & The Soul of Myzeqe
• Προβολή βωβών ταινιών των αδερφών Μανάκια με ζωντανή ορχήστρα

Κυριακή 11 Ιουνίου | 20:30-23:30
• Bajsa Arifovska Folk Group
• Εβρίτικη Ζυγιά


Ειδήσεις σήμερα:

Εκλογές στην Αλβανία - Η πρώτη δήλωση Μπελέρη μετά την εκλογή του στη Χειμάρρα: «Νίκησε η Δημοκρατία»

Κρήτη: Θρήνος για τον 25χρονο Νίκο στα Σφακιά - Κεραυνοβολήθηκε από καλώδιο που κόπηκε από μπαλοθιές

Θεσσαλονίκη: Τι έδειξε η νεκροψία για τον θάνατο του 52χρονου που ξυλοκοπήθηκε από τα δύο αδέλφια