Συνθήκη της Λωζάνης: «Πώς θα έρθουν ξανά κοντά Ελλάδα-Τουρκία;» - Τα συμπεράσματα από το συνέδριο
13.06.202322:24
Ολοκληρώθηκε το διήμερο διεθνές συνέδριο
Όλοι οι ειδικοί παραδέχονται ότι οι σεισμοί άνοιξαν ξανά τον δίαυλο επικοινωνίας μεταξύ Αθήνας – Άγκυρας, όμως αυτό δεν είναι αρκετό. Άλλωστε είχαν προηγηθεί οι προσπάθειες, άκαρπες όμως, το '03-'04 αλλά και το '10. Οι φετινές εκλογές και στις δύο χώρες δίνουν μια ευκαιρία για μια γενναία και ειλικρινή επανεκκίνηση των σχέσεων. Όπως λένε, η«ιερότητα» της Συνθήκης είναι αδιαπραγμάτευτη όμως, πρέπει να θυμόμαστε ότι αφορά τα δεδομένα εκείνης της εποχής, δηλαδή πριν από έναν αιώνα ενώ πλέον οι προκλήσεις στη σύγχρονη εποχή είναι εντελώς διαφορετικές, ειδικότερα μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Επιπλέον, είναι χαρακτηριστική η αποστροφή του Αϊντίν, ότι οι δύο χώρες χρειάζονταν κατά το παρελθόν μια ξένη παρέμβαση για να τα «βρούν» και πιο συγκεκριμένα το ‘30 τους Βρετανούς, το ‘50 τις ΗΠΑ και στα τέλη του ‘90 την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτή την φορά ποιος θα μπορούσε να παρέμβει, ώστε να έρθουν ξανά κοντά οι δύο χώρες; Σε αυτό το ερώτημα, οι ακαδημαϊκοί εκτιμούν ενδεχομένως ένας εξωτερικός κίνδυνος ενώνει τις δύο χώρες, οι οποίες άλλωστε είναι και σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ.
Η Μαρία Γαβουνέλη, καθηγήτρια στη Νομική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, σημειώνει με νόημα στην δική της τοποθέτηση ότι είναι η μοίρα μας να είμαστε γείτονες. Η Συνθήκη της Λωζάννης είναι μια συνθήκη που ορίζει σύνορα και αυτό δημιουργεί μια αντικειμενική πραγματικότητα. Αφορά την κυριαρχία και οποιαδήποτε αλλαγή θυμίζει τον αναθεωρητισμό, όπως στην Ουκρανία.
Ιδιαίτερα ενδιαφέρον προκάλεσε το τελευταίο πάνελ, με το οποίο και ολοκληρώθηκε το διήμερο συνέδριο. Σε αυτό συμμετείχαν πρέσβεις από τις δύο χώρες με μακρά θητεία και έχοντας διατελέσει σε σημαντικές και νευραλγικές θέσεις. Αυτή την συζήτηση παρακολούθησε δια ζώσης καθισμένος στην πρώτη σειρά και ο πρέσβης της Τουρκίας στην Αθήνα, Τσαγατάι Ερτσιγιές. Στην τοποθέτηση του ο Παύλος Αποστολίδης, κορυφαίος διπλωμάτης και πρώην διοικητής της ΕΥΠ και ο άνθρωπος που συμμετείχε στις τελευταίες διερευνητικές μεταξύ των δύο χωρών, θέλησε να ξεκινήσει με έναν «προκλητικό», όπως είπε, λόγο: «αν δεν είχαμε τα προβλήματα με την Τουρκία δεν θα ανακαλούσαμε τόσο συχνά τη Συνθήκη της Λωζάννης, γιατί συνθήκες 100 ετών σπάνια ανακαλούνται». Ο Φατίχ Τσειλάν, ε.τ. πρέσβης, από την πλευρά του σημείωσε ότι είναι ανάγκη να χτίσουμε ξανά την εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο πλευρών. Να σπάσουμε τον φαύλο κύκλο της έντασης. Ο Ηλίας Κλις, σημείωσε δε ότι η Συνθήκη της Λωζάννης έφερε την πρόοδο και στις δύο πλευρές του Αιγαίου. Ο Φαρούκ Λογόγλου, περιέγραψε τη Συνθήκη ως ένα «αριστούργημα της διπλωματίας.
Η πολιτική επικαιρότητα με τη συνεχιζόμενη αντιπαράθεση μεταξύ των κομμάτων για τη μουσουλμανική μειονότητα, δεν έμεινε ασχολίαστη στο συνέδριο. Ο Μουσταφά Αϊντίν, σημείωσε πως, η συζήτηση για την ανταλλαγή πληθυσμού και τις μειονότητες είναι κάτι που δεν συζητείται στην Τουρκία. Αντιθέτως, όπως είπε, παρατηρεί ότι στην Ελλάδα αυτή η συζήτηση γίνεται. Από την άλλη πλευρά, ο Χρήστος Ροζάκης ομότιμος καθηγητής στο ΕΚΠΑ και πρώην υφυπουργός Εξωτερικών, θέλησε να μιλήσει για το πλήγμα, που όπως είπε, έχει υποστεί η ελληνική μειονότητα στην Κωνσταντινούπολη και την συρρίκνωση της, ενώ την ίδια στιγμή αναφερόμενος στη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης επεσήμανε ότι υπήρξε μία περίοδος που οι αρχές επέβαλαν αυστηρά μέτρα απέναντι της ωστόσο σήμερα «υπάρχει πλήρης σεβασμός των δικαιωμάτων τους». Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι εξακολουθεί να υπάρχει μία «μαύρη τρύπα» στις σχέσεις του ελληνικού κράτους με τη μειονότητατης Δυτικής Θράκης και αυτό αφορά την «επιμονή των ελληνικών αρχών να μην επιτρέπουν στους ανθρώπους και τις οργανώσεις της μειονότητας να χρησιμοποιούν τον όρο τούρκος ή τουρκικός».
Το διήμερο συνέδριο ολοκληρώθηκε με την ελπίδα ότι το επόμενο διάστημα, μετά και τις ελληνικές εκλογές της 25ης Ιουνίου, οι σχέσεις των δύο χωρών θα αναθερμανθουν και θα δώσουν μια νέα ευκαιρία στις δύο πλευρές ώστε να λυθούν οι όποιες διπλωματικές εκκρεμότητες υπάρχουν.
Οδηγός εκλογών 2023: Πώς ψηφίζω - Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για την ΝΕΑ εκλογική αναμέτρηση
Εκλογές 2023:Όλες οι ειδήσεις για την ΝΕΑ εκλογική αναμέτρηση, τον προεκλογικό αγώνα των κομμάτων, τις δημοσκοπήσεις, τα αποτελέσματα των εκλογών, τα exit polls.