Γιώργος Ζογγολόπουλος: Το έργο του μέσα από τις αναμνήσεις των ανηψιών του

Με αφορμή δύο ταξίδια για τις αντίστοιχες παρουσιάσεις δημόσιων γλυπτών του Γιώργου Ζογγολόπουλου γνωριστήκαμε με τους εκπροσώπους του Ιδρύματος Γεωργίου Ζογγολόπουλου και ανίψια του διεθνώς αναγνωρισμένου Έλληνα καλλιτέχνη, Νίκο Θεοδωρίδη και Υβόννη Θεοδωρίδη, οι οποίοι βρίσκονται στη διοίκηση του ομώνυμου Ιδρύματος και πριν από λίγες μέρες εγκαινίασαν μια πρωτότυπη έκθεση στο Κολλέγιο Αθηνών τοποθετώντας για πρώτη φορά εμβληματικά γλυπτά του Γ. Ζογγολόπουλου στο περιβάλλον ενός σχολείου.

Κύριε Θεοδωρίδη, μιλήστε μας για τον Γιώργο Ζογγολόπουλο και τις αναμνήσεις σας από τον θείο σας.

Ο θείος Γιώργος και η θεία Ελένη, όπως ήταν για εμένα ο Γιώργος και η Ελένη Ζογγολοπούλου, ήταν αγαπημένοι θείοι. Ήταν άνθρωποι προσηνείς και λόγω της ενασχόλησής τους με την τέχνη άνθρωποι ιδιαίτεροι που ήθελες να τους ανακαλύψεις.
Κάθε επίσκεψη στο σπίτι του ζεύγους Ζογγολόπουλου στο Ψυχικό ήταν μια επίσκεψη σε έναν κόσμο με την αύρα του παραμυθιού. Ξέρετε, την ίδια αίσθηση έχω ακόμη και σήμερα. Τα γλυπτά, οι ζωγραφικοί πίνακες, τα σχέδια, οι μακέτες και, κυρίως, το εργαστήριο με τα εργαλεία! Όλα αυτά τα εργαλεία που σαν παιδί ήθελα να προσδιορίσω τη χρήση τους, κάνοντας αμέτρητες ερωτήσεις στον θείο Γιώργο, ο οποίος ευγενικά… μάλλον υπέμενε ένα μαρτύριο!

Το ατελιέ του Γιώργου Ζογγολόπουλου είχε απίστευτο ενδιαφέρον και, μάλιστα, μένει αμείωτο μέχρι τις μέρες μας. Βλέπετε, όσοι το επισκέπτονται αντικρίζουν με έκπληξη έναν μικρό χώρο και αναρωτιούνται πως ο σπουδαίος Ζογγολόπουλος δημιουργούσε εκεί τα υπερμεγέθη γλυπτά που όλοι γνωρίζουμε και απολαμβάνουμε τοποθετημένα στο δημόσιο χώρο.

Και τις Ομπρέλες;

Και τις Ομπρέλες! Και βεβαίως πολλά ακόμη έργα του που συναντάμε καθημερινά μπροστά μας όπως είναι το Πεντάκυκλο στην Πλατεία Ομονοίας, το Αίθριο στην Πλατεία Συντάγματος, η Στήλη στο Πάρκο Ριζάρη στο μετρό «Ευαγγελισμός» κ.α. Δούλευε τα περισσότερα έργα του σε διαφορετικές κλίμακες και μάλιστα με αρκετή ευκολία λόγω της αρχιτεκτονικής παιδείας του, όμως είχε πάντα στο νου του «το όραμα του μεγάλου», όπως χαρακτηριστικά έλεγε. Ο δημόσιος χώρος ήταν σημαντικός για τον Γ. Ζογγολόπουλο. Οραματιζόταν μια δημόσια γλυπτική που θα ζει με τον άνθρωπο και θα εναρμονίζεται στο φυσικό ή το αντίστοιχο αστικό περιβάλλον.

Αυτό το «όραμα του μεγάλου» που είχε ο Ζογγολόπουλος είναι και η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει το Ίδρυμα και αναφέρομαι βεβαίως στα δημόσια έργα του, στην καλή κατάσταση συντήρησης που προσπαθούμε να έχουν και στην περαιτέρω ανάδειξή τους.
Οι Ομπρέλες για τις οποίες ρωτήσατε πριν, είναι από τα πλέον αγαπητά έργα τέχνης στην Ελλάδα και το πλέον φωτογραφισμένο στο δημόσιο χώρο της πατρίδας μας. Ο «Χορός του Ζαλόγγου» στην Πρέβεζα, είναι το μοναδικό έργο τέχνης σε αυτή την κλίμακα που χαρακτηρίστηκε Μνημείο Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας, είναι αφιερωμένο στις γυναίκες και στον αγώνα τους για αυτοδιάθεση και ελευθερία και πιστεύουμε πολύ στη διεθνή προβολή που μπορεί να έχει σαν σύμβολο και παγκόσμιο τοπόσημο για την Εξάλειψη της Βίας Κατά των Γυναικών.

Το Ίδρυμα μού αναφέρατε ότι το δημιούργησε ο ίδιος;

Σωστά, με έδρα το σπίτι των Ζογγολόπουλων στο Ψυχικό και περιλαμβάνει το εργαστήριο του Γιώργου που βρίσκεται σε ξεχωριστό χώρο την αυλή του σπιτιού. Και οι δύο χώροι είναι ανοικτοί και επισκέψιμοι σύμφωνα με την επιθυμία του Γιώργου Ζογγολόπουλου όταν αποφάσισε να δημιουργήσει το Ίδρυμα κληροδοτώντας σε αυτό όλο το έργο του. Ένας λιτός χώρος στην καρδιά του Π. Ψυχικού που πραγματικά αξίζει να επισκεφθείτε!

Με θείο τον Ζογγολόπουλο, εκφράζεστε κι εσείς μέσα από την τέχνη; Ασχολείστε και ο ίδιος με κάτι σχετικό;

Προέρχομαι από μια οικογένεια με πολλούς διακεκριμένους καλλιτέχνες, όμως ο ίδιος δραστηριοποιήθηκα στο χώρο των επιχειρήσεων. Θαυμάζω τους ανθρώπους που εκφράζονται μέσω της τέχνης και τους αγαπώ γιατί μαζί τους μεγάλωσα. Θείος μου ήταν και ο Γιάννης Παππάς, ο οποίος επίσης σφράγισε με το έργο του το δημόσιο χώρο της Ελλάδας.
Σε μικρότερη κλίμακα και με διαφορετικό αντικείμενο εργασίας, όμως πολύ ξεχωριστό στην καρδιά μου, είναι και το έργο της μητέρας μου Λίλης Πασχαλίδου – Θεοδωρίδου μέρος του οποίου φυλάσσεται στο Μουσείο Μπενάκη Παιχνιδιών στο Π. Φάληρο.

Τι είδους έργο;

Ήταν βιοτέχνης, εξειδικευμένη στην κατασκευή χειροποίητης ελληνικής κούκλας με πολύχρονη συνεργασία με τον Καπνικό Οργανισμό Ελλάδος, το Ίδρυμα Πρόνοιας και την Αγγελική Χατζημιχάλη. Οι κούκλες της μάλιστα είχαν βραβευτεί στη Διεθνή Έκθεση της Μελβούρνης και ο σχεδιασμός των χαρακτήρων τους βασίζονταν σε μελέτες που έκανε στο Μουσείο Μπενάκη έχοντας πάρει ειδική άδεια από τον Αντώνη Μπενάκη.

Μια ζωή περιστοιχισμένη από τέχνη λοιπόν…!
Η τέχνη και ο πολιτισμός αφορά τον καθένα μας. Δεν είναι μόνο για λίγους ή για ειδικούς. «Η τέχνη είναι η αγωγή της ζωής» έλεγε ο Ζογγολόπουλος. Αυτή η φράση του άλλωστε αποτέλεσε και την ιδέα για την παρούσα έκθεση στο Κολλέγιο Αθηνών. Μέσα από τη δημιουργία του Ιδρύματος έχω την τιμή να βλέπω τον καλλιτέχνη Ζογγολόπουλο. Αν τον αγαπούσα ως τον ανοιχτόμυαλο θείο μου που με ενθουσίαζε το χιούμορ του, τον θαύμασα και τον εκτίμησα απεριόριστα για όλο το έργο που πρόσφερε στη χώρα του.
Η αισθητική ενός λαού δεν είναι έμφυτη, καλλιεργείται από αυτά που βλέπει και ακούει στην καθημερινότητά του ο καθένας μας. Εμείς καλλιεργούμε τον πολιτισμό ανάλογα με την εποχή μας.

Μιλήστε μας για τις εκθέσεις και τις εκδηλώσεις που διοργανώνει το Ίδρυμα;
Η πλέον κατάλληλη να μιλήσει για αυτές είναι η σύζυγός μου, Υβόννη, η οποία τις διοργανώνει από την πλευρά του Ιδρύματος.


Κυρία Θεοδωρίδη είστε η υπεύθυνη των εκθέσεων του Ιδρύματος λοιπόν;

Εκτός από τη σχέση συγγένειας με τον Γ. Ζογγολόπουλο, είχα τη χαρά να αναπτύξω και μια σχέση συνεργασίας μαζί του. Κάπως έτσι, είδα ποιος ήταν ο καλλιτέχνης Ζογγολόπουλος όταν ζούσε. Όταν πέθανε η αγαπημένη σύζυγός του Ελένη, ο Γιώργος έχασε κάθε ενδιαφέρον και σύντομα αντιμετώπισε ένα ζήτημα υγείας. Ύστερα από μια επέμβαση που έκανε, δέχθηκε να τον φιλοξενήσουμε στο σπίτι μας μέχρι να αναρρώσει και, κάπως έτσι, από ανιψιά του έγινα και συνεργάτιδά του! Η συγκατοίκησή μας κράτησε αρκετούς μήνες, μέσα στους οποίους ξαναβρήκε το κέφι του για τη ζωή και ξεκίνησε να δουλεύει από την αρχή. Βρέθηκα μαζί του όταν δούλευε με τους τεχνίτες του έργα του, ήμουν μαζί του σε εκθέσεις και παρουσιάσεις έργων του στο εξωτερικό, μεταξύ των οποίων η Μπιενάλε της Βενετίας, το Βερολίνο και η Βαϊμάρη όταν ήταν Πολιτιστικές Πρωτεύουσες της Ευρώπης και, βέβαια, σε εκθέσεις στην Ελλάδα. Ο Γιώργος λάτρευε να δείχνει τα έργα του στον κόσμο και έτσι οι εκθέσεις και οι εκδηλώσεις του Ιδρύματος είναι ένας τρόπος να επικοινωνούμε το έργο του.

Ποια στιγμή μαζί του θυμάστε και ξεχωρίζετε σαν συνεργάτιδά του;
Μα την παρουσίαση που έκανε για τις Ομπρέλες στη Θεσσαλονίκη! Η περίφημη φωτογραφία του Ζογγολόπουλου μπροστά στις Ομπρέλες που τόσο πολύ έχει δημοσιευτεί είναι το δικό μου μικρό έργο τέχνης! Ήταν μια ωραία στιγμή που όταν έγινε η λήψη αυτής της φωτογραφίας κανείς μας δεν καταλάβαινε ότι θα έμελλε να μείνει στην ιστορία σαν η πλέον χαρακτηριστική του Γ. Ζογγολόπουλου.

Και η έκθεση στο Κολλέγιο Αθηνών; Πώς προέκυψε αυτή η συνεργασία;

Από μια τυχαία ερώτηση σε μια παρέα παιδιών στο Ψυχικό. Ένα τετράγωνο μακριά από το σπίτι του Ζογγολόπουλου υπάρχει η Υπαίθρια Γλυπτοθήκη Ψυχικού που είναι αφιερωμένη στο έργο του και είναι μοναδική στο είδος της σε όλη την Ελλάδα. Βρισκόμουν λοιπόν εκεί και ρώτησα τα παιδιά αν γνωρίζουν ποιος έκανε αυτά τα γλυπτά και αν έχουν ακούσει για τον Γιώργο Ζογγολόπουλο. Η απάντηση ήταν αρνητική και αμέσως σκέφτηκα ότι ο ιδανικότερος χώρος για την επόμενη έκθεση του Ιδρύματος θα ήταν το Κολλέγιο Αθηνών στο Ψυχικό. Ο President του Κολλεγίου Καθηγητής Κώστας Συνολάκης και συνεργάτες της Διεύθυνσης του σχολείου επισκέφτηκαν το Ίδρυμα και τη Γλυπτοθήκη και σε ένα ιδιαιτέρως ζεστό κλίμα αποφασίστηκε η πραγματοποίηση της έκθεσης.

Υπάρχουν επόμενες εκθέσεις ή εκδηλώσεις;
Φυσικά! Στις 15 Ιουνίου εγκαινιάζουμε την πρώτη έκθεση με έργα του Γιώργου Ζογγολόπουλου στη Ρόδο και συγκεκριμένα στο Μουσείο Νεοελληνικής Τέχνης Ρόδου που θα διαρκέσει μέχρι τον Οκτώβριο.

Μελλοντικοί στόχοι του Ιδρύματος κυρία και κύριε Θεοδωρίδη;

Στους μελλοντικούς στόχους του Ιδρύματος είναι να ασχοληθούμε περισσότερο με το έργο της Ελένης Ζογγολοπούλου και την προβολή του.
Επίσης, άμεσοι στόχοι είναι η αποκατάσταση και προβολή της μοναδικής γλυπτικής εγκατάστασης Αίθριο που βρίσκεται στην Πλατεία Συντάγματος με φόντο τη Βουλή των Ελλήνων και σηματοδοτεί την έναρξη του σημαντικότερου τεχνικού επιτεύγματος της Αθήνας, την κατασκευή του Μετρό.

Συνέχεια σε κίνηση λοιπόν;

Ναι! Όπως τα γλυπτά του Ζογγολόπουλου!

Ειδήσεις σήμερα:

Κήρυγμα μίσους από τον Νατσιό της ΝΙΚΗΣ μετά το ναυάγιο στην Πύλο

«Έβλεπα μόνο άντρες στη θάλασσα, γυναίκες και παιδιά ήταν κλειδωμένοι»: Συγκλονίζει ο διασώστης στην Πύλο

Τριήμερη κακοκαιρία με ισχυρές καταιγίδες - Ποιες περιοχές θα «χτυπηθούν» και πότε

----------------

Εκλογές 2023

Οδηγός εκλογών 2023: Πώς ψηφίζω - Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για την ΝΕΑ εκλογική αναμέτρηση
 
Εκλογές 2023: Όλες οι ειδήσεις για την ΝΕΑ εκλογική αναμέτρηση, τον προεκλογικό αγώνα των κομμάτων, τις δημοσκοπήσεις, τα αποτελέσματα των εκλογών, τα exit polls